1
00:00:35,042 --> 00:00:40,375
Punk-rockaren historia New Yorken
bi cluben historiarekin lotuta dago:
2
00:00:40,542 --> 00:00:43,125
Max's Kansas City eta CBGB.
3
00:00:43,583 --> 00:00:48,083
Hau Max's Kansas City-ren historia da.
4
00:00:49,542 --> 00:00:51,125
Max's Kansas City?
5
00:00:51,250 --> 00:00:52,625
Non dago hori?
6
00:00:52,792 --> 00:00:54,208
Kansas-en?
7
00:01:32,750 --> 00:01:35,667
PUNK-ROCKAREN SORRERA NEW YORKEN
8
00:02:00,542 --> 00:02:05,208
KLUBAK GAILURRETIK HASTEN DIRA,
ETA GERO HONDORAINO ERORTZEN DIRA.
9
00:02:07,167 --> 00:02:12,292
Jendeak CBGB aipatzen du beti,
10
00:02:12,458 --> 00:02:14,417
zein garrantzitsua izan zen.
11
00:02:14,958 --> 00:02:17,375
Eta bai, hala da, baina...
12
00:02:18,667 --> 00:02:20,333
nik Max's nuen gogokoago.
13
00:02:26,333 --> 00:02:29,542
Punk-rockaren historian
atzera eginez gero,
14
00:02:29,875 --> 00:02:34,042
NY Dolls, The Velvet Underground
eta Suicide-ren garaietara,
15
00:02:34,375 --> 00:02:38,000
Max's han zegoen
CBGB baino askoz lehenago.
16
00:02:38,167 --> 00:02:41,792
Historia handia zuen,
17
00:02:42,333 --> 00:02:45,583
eta ez bakarrik punk-rockarena,
rock-and-rollarena ere bai.
18
00:02:46,042 --> 00:02:48,833
Onena "cool faktorea" zen.
19
00:02:49,958 --> 00:02:52,125
Ideia ez zen
20
00:02:52,500 --> 00:02:55,083
sartzea eta Madison Square Garden
balitz bezala jotzen hastea,
21
00:02:55,292 --> 00:02:57,542
artean ez baikinen nor
halakorik egiteko!
22
00:02:57,667 --> 00:02:59,792
Eta baziren
beste leku txikiago asko ere.
23
00:03:00,000 --> 00:03:03,208
Baina Max's zen lekua,
hura zen lekurik "cool-ena".
24
00:03:03,333 --> 00:03:04,833
Max's-en dena zen
25
00:03:05,292 --> 00:03:07,875
eromena eta galdukeria.
26
00:03:08,042 --> 00:03:12,625
Eskandalagarria zen,
Studio 54-ren modukoa,
27
00:03:13,458 --> 00:03:15,833
baina bitxia, nazkagarria
eta pobrea.
28
00:03:16,083 --> 00:03:18,292
Sexua eta drogak ziren nagusi
Max's-en.
29
00:03:19,125 --> 00:03:21,500
Artistak bertara joaten zirenean ere
30
00:03:21,750 --> 00:03:23,667
dena zen sexua eta drogak.
31
00:03:23,708 --> 00:03:25,625
Abangoardiakoa zen.
32
00:03:25,750 --> 00:03:27,542
Eta oso eklektikoa.
33
00:03:27,667 --> 00:03:31,042
Artistak, idazleak
eta musika biltzen ziren.
34
00:03:31,208 --> 00:03:33,333
Han gauzak gertatzen ziren.
35
00:03:33,417 --> 00:03:35,750
Beste leku batzuetan, berriz,
ez zen ezer gertatzen.
36
00:03:35,833 --> 00:03:37,917
Klubik onena zen.
37
00:03:38,083 --> 00:03:42,333
Leku eta klub askotan izan naiz,
eta Max's onena zen.
38
00:03:42,417 --> 00:03:43,792
Hura zen,
39
00:03:44,125 --> 00:03:46,500
hura zen lekua.
40
00:03:47,125 --> 00:03:49,250
Talde baten janzkera
41
00:03:49,417 --> 00:03:52,750
bere musika bezain garrantzitsua da,
nire ustez.
42
00:03:52,875 --> 00:03:55,458
Musika eta moda elkartzen direnean
harrigarria da.
43
00:03:55,625 --> 00:03:57,708
Hori guztia zegoen han.
Eta artea ere bai!
44
00:03:58,042 --> 00:04:01,042
Kultura eta moda
ez dira ezerezetik agertzen!
45
00:04:16,042 --> 00:04:19,208
New York
zabalik dago gau osoan.
46
00:04:19,333 --> 00:04:21,875
Halako hiri gutxi daude
AEBetan.
47
00:04:22,042 --> 00:04:25,208
Gehienek goizaldeko ordu batean
edo ordu bietan ixten dute.
48
00:04:25,875 --> 00:04:27,333
Beranduenez ere.
49
00:04:27,542 --> 00:04:30,250
New York, ordea,
gau osoa egoten da zabalik.
50
00:04:31,667 --> 00:04:34,625
1965EKO ABENDUAN,
MICKEY RUSKIN-EK Max´s IREKI ZUEN
51
00:04:34,708 --> 00:04:36,583
PARK AVENUE SOUTH-EKO 213AN.
52
00:04:37,083 --> 00:04:40,667
Mickey Ruskin gizon serioa zen.
53
00:04:40,958 --> 00:04:44,292
Gogoan dut:
gizon garaia zen,
54
00:04:45,083 --> 00:04:47,417
hotz samarra,
hor ate nagusian jarrita...
55
00:04:47,500 --> 00:04:49,875
Max's-era nor sartzen zen
ikusten.
56
00:04:50,167 --> 00:04:51,833
Oso lagunkoia zen.
57
00:04:51,958 --> 00:04:53,500
Gogoko ninduen.
58
00:04:53,708 --> 00:04:56,708
Nire emanaldi bat ikusi zuen,
eta asko gustatu zitzaion.
59
00:04:56,958 --> 00:05:00,333
Beraz, nahi nuena egiten nuen,
libre ibiltzen nintzen.
60
00:05:00,458 --> 00:05:06,500
Max´s-en aurretik,
New York diskotekaz beteta zegoen.
61
00:05:06,958 --> 00:05:10,792
Chubby Checker-en doinuak
eta go-go estiloa dantzatzen ziren.
62
00:05:11,208 --> 00:05:13,417
Ez zegoen bertako talderik.
63
00:05:13,542 --> 00:05:15,958
New Yorketik mundu guztiko jendea
igarotzen zenez,
64
00:05:16,500 --> 00:05:19,792
klubetako taldeek
bertsioak jotzen zituzten,
65
00:05:20,125 --> 00:05:23,333
bezeroek dantza egin zezaten.
66
00:05:24,042 --> 00:05:27,542
Hori aldatu egin zen
Max's zer zen zabaldu zenean.
67
00:05:27,708 --> 00:05:29,208
Eta hori, batez ere,
68
00:05:29,292 --> 00:05:32,958
Andy Warholek eta bere superizarrek
sustatu zuten.
69
00:05:33,375 --> 00:05:35,500
Alboko blokean bizi ziren.
70
00:05:35,750 --> 00:05:40,292
Aldi hartan, bertara joaten ziren
The Factory-ren sortzaileak:
71
00:05:40,375 --> 00:05:43,167
Edie Sedgwick, Taylor Mead,
72
00:05:43,292 --> 00:05:45,125
eta beste guztiak.
73
00:05:45,292 --> 00:05:47,792
Warhol agertzen hasi zenean
74
00:05:48,208 --> 00:05:53,500
bere zine eta antzerkiko izarren
troupearekin, eta modeloekin,
75
00:05:53,625 --> 00:05:57,583
orduan jende arrunta ere
bertara joaten hasi zen.
76
00:05:57,875 --> 00:05:59,958
Eta hiri osoaren hizpide bihurtu zen.
77
00:06:00,292 --> 00:06:03,625
Max modako lekua bihurtu zen.
78
00:06:03,875 --> 00:06:05,917
Mickey Ruskinek sortzen zuen
giro hura.
79
00:06:06,208 --> 00:06:09,042
Erretxina zen,
baina gustu ona zuen.
80
00:06:09,417 --> 00:06:13,500
Horregatik, dendaostean,
backroom-ean hartzen zituenak
81
00:06:13,958 --> 00:06:16,417
eta ohiko laguntzat zituenak...
82
00:06:16,500 --> 00:06:17,958
artistak ziren, noski.
83
00:06:18,042 --> 00:06:20,500
Mickey aparta zen,
mahai guztietara hurbiltzen zen.
84
00:06:20,708 --> 00:06:23,500
Zen modukoa
onartzen zuten denek,
85
00:06:23,708 --> 00:06:25,500
artistak izan zein ez.
86
00:06:25,583 --> 00:06:28,208
Esango nuke artezalea zela.
87
00:06:28,750 --> 00:06:32,625
Inoiz ez genuen ezer ordaindu.
Gu entretenitzeko geunden han.
88
00:06:32,792 --> 00:06:35,750
Baina aurreko egongelan
jende ospetsua egoten zen:
89
00:06:36,125 --> 00:06:38,708
Frosty Myers, Wynn Chambelain,
John Chambelain...
90
00:06:39,000 --> 00:06:41,542
Izan ere, Max's ez baitzen
kontzertu-areto bat.
91
00:06:42,500 --> 00:06:45,125
Aurrealdea jatetxea zen,
92
00:06:45,583 --> 00:06:49,250
eta atzealdean
dendaostea, backroom-a zegoen.
93
00:06:49,625 --> 00:06:52,458
Max's bilgunea zen.
94
00:06:52,500 --> 00:06:57,667
Bertan biltzen ziren
maila ezberdinetan errebelde zirenak.
95
00:07:09,917 --> 00:07:12,917
Max's Kansas City,
Factory-ren ondoan dagoen jatetxea
96
00:07:13,042 --> 00:07:16,250
New Yorkeko azpimunduaren bilgune
bihurtu da.
97
00:07:16,875 --> 00:07:20,000
Warhol-en taldea
ia egunero izaten da bertan.
98
00:07:20,500 --> 00:07:25,250
Jatetxea casting-agentzia ez-ofiziala
eta jolastokia da aldi berean.
99
00:07:25,333 --> 00:07:29,917
Mundu honetan dena da arrunta
eta arranditsua.
100
00:07:31,208 --> 00:07:36,625
Bertan direnak beharbada ez dira
benetakoak, baizik eta haien kopiak.
101
00:07:38,625 --> 00:07:43,875
1968a baino lehen
Andy Warhol Max´s-era joaten zen.
102
00:07:44,833 --> 00:07:48,042
Tirokatu eta gero
jada oso gutxitan etorri zen,
103
00:07:48,583 --> 00:07:50,750
eta 1968an tirokatu zuten.
104
00:07:51,333 --> 00:07:54,458
Jende argia batzen zen han.
105
00:07:54,583 --> 00:07:58,500
Solas egin nahi zuten,
elkarrekin mintzatu.
106
00:07:59,875 --> 00:08:04,958
20ko hamarkadan
Algonquin-eko mahai-ingurua izan zen.
107
00:08:05,583 --> 00:08:09,083
Ba, haren parekoa zen
Max's Kansas City-ko "dendaostea".
108
00:08:09,250 --> 00:08:11,208
Lasai egon zintezkeen.
109
00:08:11,333 --> 00:08:13,458
Inork ez zizun eskatzen
autograforik,
110
00:08:14,083 --> 00:08:16,583
denak norbera baino
ospetsuagoak ziren-eta!
111
00:08:16,625 --> 00:08:20,583
Max's entzutetsu egin zenean
112
00:08:20,917 --> 00:08:24,958
Hollywoodeko izarrak hasi ziren
etortzen:
113
00:08:25,083 --> 00:08:28,792
Warren Beatty, Jane Fonda...
114
00:08:28,792 --> 00:08:33,000
Eta backroom-era etortzen ziren,
gurekin egon nahi zuten.
115
00:08:33,000 --> 00:08:38,667
"Jane eta Roger ezagutu behar dituzu",
esan zidan Roger Vadimekin zegoenak.
116
00:08:38,917 --> 00:08:42,875
Roger Vadimek kirten luze
baina mehea zuela esaten zuten.
117
00:08:43,750 --> 00:08:47,875
Izarrek
super izar punkiak
118
00:08:49,125 --> 00:08:54,000
eraman nahi zituzten
berekin etxera.
119
00:08:55,208 --> 00:08:57,292
Hantxe bizi nintzen ia!
120
00:08:57,708 --> 00:09:00,083
Debalde bazkaltzera joaten nintzen.
121
00:09:00,375 --> 00:09:03,042
Behin eta berriro esaten genion:
122
00:09:03,125 --> 00:09:07,875
"Mickey, nire urtebetetzea da".
Eta botila-xanpaina ateratzen zigun.
123
00:09:08,208 --> 00:09:12,125
Ni 1968aren erdialdera
hasi nintzen joaten,
124
00:09:12,417 --> 00:09:14,833
Jackie Curtisek eraman ninduelako.
125
00:09:14,917 --> 00:09:18,292
Arratsaldez eraman ninduen,
debalde jaten ematen zigutelako.
126
00:09:18,292 --> 00:09:22,000
Eta Drag Queen-ok
debalde jatea maite dugu!
127
00:09:22,458 --> 00:09:24,167
Entsalada erraldoi haiek...
128
00:09:24,500 --> 00:09:27,667
Har pare bat topa genituen
behin.
129
00:09:37,625 --> 00:09:39,917
Leku hura Warhol-ena zen,
130
00:09:40,042 --> 00:09:43,625
Larry Rivers-ena
eta New Yorkeko artistena.
131
00:09:44,167 --> 00:09:46,500
Baina haien atzetik
132
00:09:47,333 --> 00:09:50,250
bigarren olatua etorri zen,
Rock & Rolla.
133
00:09:50,500 --> 00:09:53,750
Eta geuretzat hartu genuen!
134
00:09:53,750 --> 00:09:56,875
Max's-en ez zen
zuzeneko musikarik izan
135
00:09:57,083 --> 00:09:59,333
1969ra arte.
136
00:09:59,417 --> 00:10:03,042
Urte bukaera aldera,
1969-70eko neguan,
137
00:10:03,417 --> 00:10:06,250
Danny Fieldsek
lehen bandak eraman zituen.
138
00:10:06,333 --> 00:10:08,167
Baina ez zuen asmorik
139
00:10:08,417 --> 00:10:11,583
emanaldi finkoak antolatzeko.
140
00:10:12,917 --> 00:10:17,083
The Stooges eta Alice Cooper
ekarri zituen,
141
00:10:17,792 --> 00:10:19,333
Velvet Underground...
142
00:10:19,542 --> 00:10:22,250
Warhol-en taldekoek
eraman zuten rocka bertara,
143
00:10:22,958 --> 00:10:25,208
Velvet Underground-eta.
144
00:10:25,667 --> 00:10:29,875
Geu izan ginen lehenetarikoak
bertan jotzen, 1970ean.
145
00:10:30,167 --> 00:10:35,083
Polizia etorri zen,
eta bolumena jaisteko agindu zigun.
146
00:10:35,417 --> 00:10:36,833
Oso zaratatsuak ginen.
147
00:10:37,042 --> 00:10:39,625
Han jotzen zuten talde gehienak
erdi akustikoak ziren.
148
00:10:39,958 --> 00:10:42,833
Guk, berriz,
The Who-ren erara jotzen genuen,
149
00:10:43,833 --> 00:10:46,417
jatetxe baten tamainako
gela batean.
150
00:10:46,750 --> 00:10:51,000
The Velvet Underground izan ziren
rockaren aitzindariak New York-en.
151
00:10:51,083 --> 00:10:53,000
Gero etorri ziren Dolls-ak.
152
00:10:53,542 --> 00:10:58,583
Max's-en zuten egoitza,
askotan jo zuten bertan.
153
00:10:59,792 --> 00:11:03,375
Velvets-ak beste gauza bat ziren,
soinu ezberdina zuten.
154
00:11:03,667 --> 00:11:06,000
Apurtzaileak ziren.
155
00:11:06,458 --> 00:11:08,458
"Walk on the Wild Side".
156
00:11:08,958 --> 00:11:10,500
Beren garairako, aurreratuak.
157
00:11:10,792 --> 00:11:13,917
The Velvet Underground-en
zalea nintzen, eta Warhol-ena.
158
00:11:14,083 --> 00:11:17,833
Eta bagenekien Warhol-en lagun-taldea
Max´s-era joaten zela.
159
00:11:18,625 --> 00:11:20,583
Nire disko kutunenetako bat
160
00:11:20,792 --> 00:11:24,125
The Velvet Underground-ek Max's-en
grabatutakoa da: Live at Max's.
161
00:11:24,667 --> 00:11:26,500
Kasete txiki batean grabatu zuten,
162
00:11:26,625 --> 00:11:29,083
makina txiki batean,
bobinadun horietakoa.
163
00:11:29,417 --> 00:11:32,417
Baina Iggy Pop ere
asko gustatzen zitzaigun.
164
00:11:32,583 --> 00:11:35,208
Eta The Stooges-ek ere
Max's-en jotzen zuten.
165
00:11:35,875 --> 00:11:38,208
Badirudi eromena
gero eta handiagoa dela.
166
00:11:38,375 --> 00:11:39,958
Non geldituko da hau guztia?
167
00:11:40,083 --> 00:11:42,958
Ziurrenik
indarkeriazko gertaera batean!
168
00:11:43,083 --> 00:11:46,125
Duela aste batzuk
Iggy Pop izeneko batek jo zuen.
169
00:11:46,542 --> 00:11:50,292
Agertokian bere buruari ebakiak egin
eta 16 puntu eman zizkioten.
170
00:11:56,208 --> 00:11:59,500
Danny Fields-ek eta biok
eraman genuen ospitalera.
171
00:11:59,500 --> 00:12:01,542
Iggyk
Max's-en jo zuen.
172
00:12:02,042 --> 00:12:06,000
Kristal hautsien gainean
ibili zen agertokian.
173
00:12:06,208 --> 00:12:09,417
Kristalen gainean arrastatu
eta odoletan zegoen,
174
00:12:09,750 --> 00:12:12,500
zaurietatik odola zerion.
175
00:12:12,792 --> 00:12:16,500
Agertoki gainean arrastaka zebilen,
gorputzean ebakiak eginez.
176
00:12:16,833 --> 00:12:17,958
Eta jendeak zioen:
177
00:12:18,042 --> 00:12:20,417
"Benetan? Bueno!
Zer gehiago egin behar du?"
178
00:12:20,542 --> 00:12:22,667
Hori zen jendearen jarrera
Max's-en.
179
00:12:22,875 --> 00:12:24,500
"Zer gehiago egin behar du?"
180
00:12:24,750 --> 00:12:27,625
Iggy ez zen newyorktarra,
Detroit-ekoa zen.
181
00:12:28,000 --> 00:12:31,000
Horregatik zen basatiagoa.
182
00:12:32,083 --> 00:12:33,958
Bera zen, zalantzarik gabe,
183
00:12:34,375 --> 00:12:36,333
punk-aren aitabitxia.
184
00:12:37,375 --> 00:12:40,292
Detroiten bakeroak jantzita
ateratzen zen,
185
00:12:40,750 --> 00:12:42,750
elastikorik gabe.
186
00:12:43,042 --> 00:12:45,292
Morroia gihartsu zegoen!
187
00:12:45,458 --> 00:12:47,250
Ez zuen koipe tantarik
gorputz osoan.
188
00:12:47,500 --> 00:12:52,042
Kontortsionismoa egiten zuen,
eta kaleko kutsu hori zeukan.
189
00:12:52,167 --> 00:12:54,625
Mutilei gustatzen zitzaien,
eta neskei ere bai.
190
00:12:54,750 --> 00:12:58,333
Zer hori zeukan, badakizu,
oso sexuala zen.
191
00:12:58,667 --> 00:13:01,125
Eta ziotenez,
ongi hornitua zegoen.
192
00:13:01,208 --> 00:13:02,750
Bueno, "ziotenez" ez, ze...
193
00:13:03,125 --> 00:13:05,917
Detroit-en bizi bazinen,
ondo ezagutuko zenituen
194
00:13:06,250 --> 00:13:08,500
haren zakila eta bularra,
195
00:13:08,667 --> 00:13:11,083
beti erakusten zituen-eta.
196
00:13:13,208 --> 00:13:16,583
Ez zen kontzertu-areto bihurtu
197
00:13:17,958 --> 00:13:21,458
1971 edo 72ra arte.
198
00:13:21,875 --> 00:13:24,250
Hain zuzen ere,
Greenwich Village-ko Gaslight kafeari
199
00:13:24,375 --> 00:13:26,833
alokatze-kontratua
indargabetu ziotenean.
200
00:13:27,042 --> 00:13:30,375
Orduan Sam Hood-ek,
Gaslight-eko kontzertu-arduradunak,
201
00:13:30,500 --> 00:13:33,833
goiko aretoa eskatu zion Mickeyri
kontzertuak egiteko,
202
00:13:33,917 --> 00:13:35,333
eta hark baietz esan zion.
203
00:13:35,583 --> 00:13:39,500
Orduan hasi ziren
emanaldiak erregularki antolatzen.
204
00:13:40,208 --> 00:13:44,708
Musikaren industriako jende asko
joaten zen Max's-era.
205
00:13:45,000 --> 00:13:47,250
Hura zen jende nahastea!
206
00:13:47,708 --> 00:13:49,667
Han bazen matxinatzeko grina,
207
00:13:49,875 --> 00:13:52,667
eta ez zen jarrera kontua soilik.
208
00:13:53,250 --> 00:13:55,292
Intelektualki ere errebeldeak ziren.
209
00:13:55,417 --> 00:13:57,625
Genero-matxinada zen hura,
210
00:13:57,917 --> 00:14:01,458
alegia, bakoitzak
nahi zuen generoa hautatzen zuen.
211
00:14:08,917 --> 00:14:11,792
Bai, punk-aren etxeetako bat zen.
212
00:14:11,875 --> 00:14:13,500
Hala zen guretzat.
213
00:14:14,042 --> 00:14:16,333
Izugarria zen
Iggyren berri irakurtzea
214
00:14:16,417 --> 00:14:18,667
alboan Bowie
eta Lou Reed zenituela,
215
00:14:18,792 --> 00:14:21,167
eta Warhol
eta bere ingurukoak,
216
00:14:21,208 --> 00:14:24,458
eta Brigid ez-dakit-zer,
Billy Name...
217
00:14:24,500 --> 00:14:26,042
eta horiek guztiak.
218
00:14:26,167 --> 00:14:29,500
Brigidek prakak eranzten zituen
backroom-ean.
219
00:14:29,958 --> 00:14:32,458
Baina erantzi aurretik ere
220
00:14:32,500 --> 00:14:34,667
anfetamina ziztatzen zuen
221
00:14:34,833 --> 00:14:38,000
zuzenean praka bakeroen gainetik.
222
00:14:38,083 --> 00:14:39,917
Speed txute galanta ipurdian!
223
00:14:40,417 --> 00:14:43,917
Leku zoroa zen,
drogak barra-barra zebiltzan.
224
00:14:44,125 --> 00:14:47,708
Andy Warholen super-izar bat,
Pristine Condition,
225
00:14:47,833 --> 00:14:50,667
mahai gainera igotzen zen
titiak erakusteko.
226
00:14:51,167 --> 00:14:53,333
Eta han zen Alice Cooper ere.
227
00:14:54,500 --> 00:14:56,417
Uste dut hantxe bizi zela,
228
00:14:56,500 --> 00:14:59,250
ni hara nindoan aldiro
bertan baitzen.
229
00:15:00,083 --> 00:15:05,417
Hard-rock ona jotzen zuen
lehen banda ona izan ginen,
230
00:15:05,500 --> 00:15:07,333
eta horrekin batera
231
00:15:07,458 --> 00:15:11,083
genero nahasketa, kantak,
izena eta glamourra.
232
00:15:11,375 --> 00:15:15,917
Glamourra, izugarrikeria
eta indarkeria, dena batean.
233
00:15:16,083 --> 00:15:17,500
Eta abestiak oso onak ziren.
234
00:15:17,875 --> 00:15:20,875
Gogoratzen naiz ikusleen artean
mutil horiek zeudela,
235
00:15:21,083 --> 00:15:25,083
New York Dolls direlakoak.
Orduan hasiberriak ziren.
236
00:15:25,375 --> 00:15:29,000
Gure showa ikusi
eta berehala ulertu zuten.
237
00:15:29,083 --> 00:15:33,333
Bowiek, berriz,
Ingalaterran ikusi gintuen.
238
00:15:33,542 --> 00:15:35,500
Eta hona etorri
eta 'Spiders from Mars' sortu zuen.
239
00:15:35,542 --> 00:15:37,667
"Hauxe egin beharko genuke",
esan zuen.
240
00:15:37,917 --> 00:15:41,500
Mick Jagger, David Bowie
eta Lou Reed ikusi nituen han.
241
00:15:42,083 --> 00:15:45,250
Jende ezberdin asko
sartu eta ateratzen zen handik.
242
00:16:14,292 --> 00:16:17,042
Gauero ateratzen ziren kalera.
243
00:16:17,583 --> 00:16:21,500
Max's-en eta Harold Black-en
210 Club-ean egoten ziren.
244
00:16:22,042 --> 00:16:25,667
Nahikoa "cool" bazinen,
edozein ezagutu zenezakeen!
245
00:16:26,083 --> 00:16:31,042
Han izaten zen David Peel ere,
kantaria, marihuanaren defendatzailea.
246
00:16:31,250 --> 00:16:34,125
Gauza erradikalak ziren
garairako.
247
00:16:34,875 --> 00:16:37,125
Baina ez ziren beldur.
248
00:16:38,625 --> 00:16:41,292
Manhattango erdigunean
mugimendu handia zegoen.
249
00:16:41,583 --> 00:16:43,958
Abangoardiako antzerkiko komunitatea
250
00:16:44,083 --> 00:16:47,167
abangoardiako musikaren
komunitatearekin konektatzen ari zen,
251
00:16:47,333 --> 00:16:51,000
eta horiek biak, abangoardiako
zinemaren komunitatearekin.
252
00:16:51,333 --> 00:16:55,458
Eta guztiak Max's Kansas City-ko
dendaostean elkartzen ziren.
253
00:16:55,917 --> 00:16:57,667
Hala, leku ospetsu bihurtu zen.
254
00:16:57,792 --> 00:17:00,875
Warhol-eta bertan zebiltzan,
beraz, super hip-a zen.
255
00:17:01,250 --> 00:17:02,875
Denek zekiten non zegoen.
256
00:17:03,125 --> 00:17:06,500
Backroom-eko bozgorailuetan
musika ez zen oso ozen jartzen,
257
00:17:07,583 --> 00:17:09,458
eta Debbie Harry zen
zerbitzaria.
258
00:17:09,750 --> 00:17:15,167
Dendaostean, hantxe hasi zen Debby
jende harekin harremanak egiten,
259
00:17:15,333 --> 00:17:18,042
eta tribu hartako kide izaten.
260
00:17:18,792 --> 00:17:21,375
Oso zaila zen hari ez erreparatzea,
261
00:17:21,958 --> 00:17:24,250
neska ilehori dotorea baitzen.
262
00:17:24,458 --> 00:17:26,875
Eta lehenago
Playboyko untxitxoa ere izana zen.
263
00:17:27,750 --> 00:17:31,417
Max's Studio 54 baino
lehenago hasi zen aukeratzen
264
00:17:31,542 --> 00:17:33,708
nori sartzen utzi
eta nori ez.
265
00:17:34,000 --> 00:17:36,792
Kanpoan ez zegoen
belusezko soka bat, baina...
266
00:17:37,083 --> 00:17:40,500
Mickeyren onespena ezinbestekoa zen
dendaostean esertzeko.
267
00:17:41,583 --> 00:17:43,125
Benetan erotzekoa zen!
268
00:17:43,583 --> 00:17:46,792
Sartu eta hara!,
bertan zen Bowie mahai batean.
269
00:17:47,167 --> 00:17:49,417
Eta Frank Zappa eta...
270
00:17:49,625 --> 00:17:53,042
Eta ondokoan, George Harrison
eta hau eta bestea.
271
00:17:53,375 --> 00:17:55,042
Alegia, mahai bakoitza zen...
272
00:17:55,542 --> 00:17:57,208
Guztietan eseri nahi zenuen!
273
00:17:57,417 --> 00:17:59,042
Maharik mahai joaten zinen.
274
00:17:59,458 --> 00:18:02,000
Batean jende batekin esertzen zinen,
275
00:18:02,208 --> 00:18:04,167
bestean ezagunekin topatzen zinen...
276
00:18:04,833 --> 00:18:08,458
Eta denek nahi zuten
azken zurrumurruen berri jakin.
277
00:18:09,083 --> 00:18:11,958
"Zer da?
Egia da zakil txikia duela?"
278
00:18:12,292 --> 00:18:14,333
"Kontaiguzu dena.
Jakin nahi dugu!"
279
00:18:14,583 --> 00:18:18,375
"Zer esan zuen? Egia da
gainean kaka egitea gustatzen zaiola?"
280
00:18:19,125 --> 00:18:22,583
Inoiz imajinatuko ez zenituenak ere
ezagutzen zenituen han.
281
00:18:22,917 --> 00:18:26,208
Oso gogoko nuen Andy.
Zoragarria zen, bakarra benetan.
282
00:18:26,542 --> 00:18:30,042
Denen argazkiak
atera nahi zituen.
283
00:18:30,292 --> 00:18:32,542
Ez dakit zenbat Polaroid
aterako zituen
284
00:18:32,875 --> 00:18:34,917
gela horretan
gau hartan.
285
00:18:35,125 --> 00:18:36,500
Eta gauza bera gauero.
286
00:18:37,083 --> 00:18:39,625
Mickeyk zaindu egiten gintuen.
287
00:18:40,500 --> 00:18:42,292
Txitxirioak mahai gainean...
288
00:18:42,750 --> 00:18:45,250
Eta baten batek
txitxirio-gerra hasten bazuen,
289
00:18:46,167 --> 00:18:47,958
orduan denak
eztanda egiten zuen.
290
00:18:48,250 --> 00:18:50,500
Danba! Jo egiten zintuzten
eta bat ikusten zenuen...
291
00:18:50,625 --> 00:18:51,958
"Jo zaitut!"
292
00:18:52,083 --> 00:18:54,708
Eta Elizabeth Taylor bera
izan zitekeen!
293
00:18:55,500 --> 00:18:58,125
Gau batean
George Harrison-ekin joan nintzen,
294
00:18:58,333 --> 00:19:00,458
eta hari
gauza bat egitea gustatzen zitzaion:
295
00:19:00,583 --> 00:19:03,583
hiru neska zeuden
mahaiaren beste muturrean.
296
00:19:03,833 --> 00:19:06,583
Harrisonek beti eramaten zuen
errubi poltsa txiki bat aldean.
297
00:19:06,875 --> 00:19:09,542
Eta behin erabakitzen zuenean
zeinekin egon nahi zuen,
298
00:19:09,708 --> 00:19:11,958
errubi bat uzten zion
aurrean.
299
00:19:12,250 --> 00:19:14,625
Hartzen bazuen,
tratua egina zegoen.
300
00:19:16,375 --> 00:19:18,500
Gau batzuetan bertara joan eta...
301
00:19:18,708 --> 00:19:21,000
John Lennon
lehendik ezagutzen nuen.
302
00:19:21,500 --> 00:19:24,917
Politikan sartu nahi izaten ninduen.
303
00:19:25,917 --> 00:19:28,167
Izan ere, izugarri gustatzen zitzaion.
304
00:19:28,417 --> 00:19:30,625
"Mundua alda dezakegu"
eta gauza horiek maite zituen.
305
00:19:30,750 --> 00:19:34,250
"John, zuk mundua aldatu nahi duzu,
nik, berriz, entretenitu besterik ez!"
306
00:19:35,000 --> 00:19:36,917
Gogoan dut Jane Fonda
307
00:19:37,333 --> 00:19:40,625
heroina trafikatzaile baten ondoan
eserita.
308
00:19:41,167 --> 00:19:42,500
Berak nahi zuelako.
309
00:19:42,625 --> 00:19:46,458
Gizarteko bazterrekoenekin
egon nahi zuen,
310
00:19:46,667 --> 00:19:49,958
New Yorkeko azpimunduarekin,
311
00:19:50,333 --> 00:19:51,667
horixe baitzen.
312
00:19:52,458 --> 00:19:55,500
Umea nintzenean
afaltzera eramaten ninduten gurasoek,
313
00:19:55,583 --> 00:19:57,250
eta bertan lo
ematen nuen gau osoa.
314
00:19:57,667 --> 00:19:59,708
Dirudienez,
behin ahaztuta utzi ninduten.
315
00:20:01,292 --> 00:20:03,292
Hori da kontatu didatena.
316
00:20:03,875 --> 00:20:06,958
Beraz, bigarren belaunaldiko
zalea naiz,
317
00:20:07,750 --> 00:20:08,958
Max's-en zalea.
318
00:20:16,625 --> 00:20:18,500
Dolls-ak
newyorktar petoak ziren,
319
00:20:18,667 --> 00:20:22,167
baina ez zuten bat ere arazorik
takoi altuekin-eta ibiltzeko.
320
00:20:22,333 --> 00:20:25,458
Nik miretsi egiten nuen
hain urrun iritsi ahal izatea.
321
00:20:25,875 --> 00:20:29,458
Une hartan, New Yorken
ez zegoen haiek bezalako beste inor.
322
00:20:29,917 --> 00:20:32,333
Ordura arte
Max's-en dena zen
323
00:20:32,542 --> 00:20:35,208
Velvet Underground
eta Andy Warholen jendea.
324
00:20:35,375 --> 00:20:38,042
Hau, berriz,
kontu guztiz ezberdina zen.
325
00:20:38,375 --> 00:20:42,417
Glam eszena zen,
ez Velvet Underground bezalakoa.
326
00:20:42,792 --> 00:20:45,708
Leku berdinetan ibiltzen ginen,
klub berdinetan.
327
00:20:46,375 --> 00:20:47,792
batez ere Max's-en.
328
00:20:48,000 --> 00:20:50,250
Hura zen Dolls-en kuartel nagusia.
329
00:20:51,250 --> 00:20:52,792
Amateurrak ziren.
330
00:20:53,125 --> 00:20:55,125
Ez zen
Led Zeppelin ikustea bezala,
331
00:20:55,250 --> 00:20:57,458
ezta beste talde profesionalak ere.
332
00:20:57,875 --> 00:20:59,333
Ez zirudien entsaiua ere.
333
00:20:59,542 --> 00:21:02,458
Ez horixe,
bat-batean sortutakoa zen.
334
00:21:02,583 --> 00:21:05,583
Bi trenek bat-batean
talka egingo balute bezala.
335
00:21:06,000 --> 00:21:07,917
Astero joaten nintzen ikustera.
336
00:21:08,167 --> 00:21:11,875
Bertan zuten egoitza,
eta ni ere han egoten nintzen.
337
00:21:12,500 --> 00:21:16,042
Hobetuko zuten itxaropena nuen!
338
00:21:16,750 --> 00:21:19,750
Coventry-n jotzen genuen,
339
00:21:20,208 --> 00:21:24,458
Kiss eta Ramones bezalakoen
hasierako talde gisa.
340
00:21:24,917 --> 00:21:29,208
Aldirietan, Harlots of 42nd Street
eta Street Punk ari ziren,
341
00:21:29,625 --> 00:21:32,083
eta Kiss-en lehen emanaldiak.
342
00:21:32,333 --> 00:21:37,208
Kontua gero eta handiagoa zen,
343
00:21:38,167 --> 00:21:43,083
eta hura izan zen
New Yorkeko rockaren oinarria.
344
00:21:43,917 --> 00:21:47,042
Mugimendu haren guztiaren
ikur ziren Dollsak,
345
00:21:47,208 --> 00:21:50,792
kulturak egin behar zuen
hurrengo aurrerapausuaren ikur.
346
00:21:51,250 --> 00:21:53,500
Kultura aurrera zihoan.
347
00:21:53,958 --> 00:21:57,583
Rock-and-rollaren
tradizio asko biltzen zituzten.
348
00:21:57,792 --> 00:22:02,208
Bluesa,
hiru akordeen errepikapen soila,
349
00:22:02,792 --> 00:22:06,250
flash eta trash ukitua,
eta ongi pasatzeko gogoa.
350
00:22:06,750 --> 00:22:08,292
Talde ona zen zuzenekoan,
eta ikuskizun handia.
351
00:22:08,875 --> 00:22:10,500
Rock-izar usaina zerien!
352
00:22:11,292 --> 00:22:13,875
Beraz, bide onean gindoazen
guztiok.
353
00:22:14,458 --> 00:22:19,458
Europan, Dolls-i begira zeuden,
haien musikari adi.
354
00:22:20,042 --> 00:22:23,042
AEBetan, aldiz,
ez zitzaien arretarik ematen.
355
00:22:23,208 --> 00:22:28,833
Haien iritzirako, emakumez jantzitako
trabesti drogazaleak baino ez ziren.
356
00:22:28,958 --> 00:22:30,625
Baina hori ez zen egia, noski.
357
00:22:30,958 --> 00:22:33,333
Rock talde berria sortu da
Max's-n,
358
00:22:33,500 --> 00:22:34,958
eta bete egin dute!
359
00:22:35,167 --> 00:22:37,875
Gure lehen diskoa
kaleratu berria zen,
360
00:22:38,708 --> 00:22:42,375
eta Max´s-n jo behar genuen
sei egunez jarraian.
361
00:22:42,792 --> 00:22:45,750
bi emanaldi gauero.
Sarrerak agortu ziren.
362
00:22:46,250 --> 00:22:47,625
Eta leku txikia zen.
363
00:22:47,750 --> 00:22:50,208
50-60 pertsona sartzen ziren,
364
00:22:50,375 --> 00:22:52,667
ehun lagun jada gehiegi zen..
365
00:22:53,708 --> 00:22:56,333
Dolls-ak ikusi nituen
Max's-en jotzen.
366
00:22:56,500 --> 00:23:00,417
"Hau nik ere egin dezaket,
talde bat bildu dezakte", esan nuen.
367
00:23:01,042 --> 00:23:03,833
Baina sortze-une nagusitzat
jo genezake
368
00:23:04,292 --> 00:23:08,875
Danny Fields-ek gau batean
Iggy Pop eraman zuenean Max's-era,
369
00:23:08,958 --> 00:23:10,750
eta bertan David Bowie-rekin
topo egin zuen.
370
00:23:11,208 --> 00:23:13,500
Orduan hasi zen Bowie
eta Iggy Pop-en arteko elkarlana,
371
00:23:13,833 --> 00:23:17,667
hainbat diskotan gauzatuko zena
eta hain emankorra izan zena.
372
00:23:18,083 --> 00:23:21,500
Nik uste dut
Max's Kansas City-k emandako
373
00:23:22,000 --> 00:23:24,000
es que fue en un momento
374
00:23:24,417 --> 00:23:29,125
rockaren eta artearen munduak
bat eginda zeudela.
375
00:23:29,667 --> 00:23:35,750
Eta une hartan jendeak
zerbait berria behar zuela.
376
00:23:44,792 --> 00:23:46,917
Gero, 'The Miamis' zeuden.
377
00:23:47,042 --> 00:23:51,375
Bazuten oso abesti on bat,
"We Deliver" izenekoa.
378
00:23:52,167 --> 00:23:57,167
Haiek abiarazi zuten telefono-deiak
jaso eta banatzeko sistema.
379
00:23:57,542 --> 00:24:02,333
Baina ez ziren pizzak banatzen zutena,
porru banaketa zerbitzua zen.
380
00:24:03,167 --> 00:24:07,000
Halakoa zen New York
70eko hamarkadan.
381
00:24:07,500 --> 00:24:10,625
Edozerk balio zuen,
ez zegoen mugarik.
382
00:24:10,708 --> 00:24:13,292
Beldurra ere ematen zuen.
383
00:24:13,750 --> 00:24:16,792
Ez zeuden punk-rockari begira,
384
00:24:17,042 --> 00:24:21,500
nahiz eta Suicide-k, New York Dolls-ek
eta halako taldeek bertan jo.
385
00:24:22,500 --> 00:24:24,500
Howlin' Wolf ere eramaten zuten.
386
00:24:24,708 --> 00:24:26,750
Max´s-en jabea
Mickey zenean
387
00:24:26,875 --> 00:24:29,083
goiko musika
oso eklektikoa zen.
388
00:24:29,500 --> 00:24:31,375
Folk kantariak ere eramaten zituzten.
389
00:24:31,792 --> 00:24:34,417
Berdin aurki zenezakeen Arlo Guthrie,
zein Bruce Springsteen,
390
00:24:34,500 --> 00:24:37,708
The Wailers, John Fahey
edo ni neu.
391
00:25:56,208 --> 00:26:00,500
1974KO ABENDUAN, AURREZ ABISATU GABE,
MICKEY RUSKINEK Max's ITXI ZUEN.
392
00:26:00,875 --> 00:26:02,667
Ez dakit ziur,
baina zor asko utzi zituen.
393
00:26:02,750 --> 00:26:05,583
David Bowie-ren manager izan zenean
394
00:26:06,083 --> 00:26:09,208
kontu bat irekia zuen
Max's-en,
395
00:26:10,375 --> 00:26:12,958
eta jende askok pasatzen zituen
era guztietako fakturak.
396
00:26:13,042 --> 00:26:15,958
Eta Mickeyk ezin izan zuen...
Beti zeuzkan hor
397
00:26:16,125 --> 00:26:19,500
faktura horiek,
eta ezin izan zituen ordaindu.
398
00:26:19,875 --> 00:26:21,458
Mickey joan egin zen.
399
00:26:21,917 --> 00:26:24,750
Ez dut uste porrot-aitorpena ere
egin zuenik,
400
00:26:24,833 --> 00:26:26,917
besterik gabe atea itxi
eta alde egin zuen.
401
00:26:27,500 --> 00:26:30,625
Tommy Dean Parisen zen
Laura Dean-ekin.
402
00:26:31,375 --> 00:26:35,500
Herald Tribunen irakurri zuten
Max's itxia zela,
403
00:26:36,500 --> 00:26:39,708
eta berehala deitu zioten
beren abokatuari New Yorkera,
404
00:26:40,750 --> 00:26:43,792
lokala eskuratzeko
zer egin behar zuten jakin zezan.
405
00:26:44,500 --> 00:26:47,958
Abokatuak jakin zuen faktura bat
zegoela ordaindu gabe, 3.500 $-ekoa.
406
00:26:48,708 --> 00:26:51,792
Tommyk argindarraren faktura ordaindu
eta... Max's Kansas City berea zen.
407
00:27:13,458 --> 00:27:17,333
1973ko abenduan,
Wayne County izan zen
408
00:27:17,542 --> 00:27:20,417
Hilly's on the Bowery-ra
jotzera joan zen
409
00:27:20,500 --> 00:27:23,458
Max´ s-eko lehen artista,
410
00:27:24,042 --> 00:27:27,083
hain justu ere
CBGB bihurtu baino lehentxeago.
411
00:27:27,500 --> 00:27:29,875
Waynek ireki zuen atea
une hartan.
412
00:27:30,292 --> 00:27:33,583
Badago ipuin bat dioena
telebistakoak kaletik zihoazela
413
00:27:33,833 --> 00:27:38,417
1974ko egun batean, eta Hilly
harrapatu zutela kartela aldatzen.
414
00:27:38,833 --> 00:27:41,542
Hala aurkitu zuten CBGB benetan?
Ez!
415
00:27:42,917 --> 00:27:47,333
70eko hamarkadan
New York hiri arriskutsua zen oso.
416
00:27:47,542 --> 00:27:53,000
Gogoratzen naiz behin
Max´s-en gaua eman eta gero,
417
00:27:54,333 --> 00:27:58,625
Clem Burke nirekin igo zela metrora
ziurtatzeko dena ongi zegoela,
418
00:27:58,792 --> 00:28:01,208
oso hiri arriskutsua baitzen.
419
00:28:01,875 --> 00:28:07,500
Artean, Lower East Side-ra, heroina
erostera bakarrik joaten zen jendea.
420
00:28:07,750 --> 00:28:09,500
Alokairuak merkeak ziren, bai.
421
00:28:09,708 --> 00:28:13,458
Baina inor ez zen hara joaten,
drogak erostera ez bazen.
422
00:28:14,083 --> 00:28:17,542
Bertan baziren leku batzuk,
CBGB esaterako,
423
00:28:17,625 --> 00:28:20,667
onartzen zutenak ia edozein,
izenik eta osperik izan gabe,
424
00:28:20,750 --> 00:28:23,542
kontzertu bat emateko aukera
ematea.
425
00:28:24,792 --> 00:28:27,833
Orduan, CBGB zen
irekita zegoen leku bakarra.
426
00:28:28,000 --> 00:28:30,875
82 Club-a itxi berria zen,
eta aspaldi itxiak ziren
427
00:28:30,958 --> 00:28:34,292
disketxeekin kontraturik ez zuten
bandek jo zezaketen lokal guztiak.
428
00:28:34,917 --> 00:28:39,042
Behin nire lagun Mike Umbers-ek
Mothers-era eraman ninduen.
429
00:28:39,292 --> 00:28:41,500
Hantxe altxatu nuen
eszenatoki bat,
430
00:28:41,750 --> 00:28:43,250
eta taldeak sartzen hasi nintzen.
431
00:28:43,375 --> 00:28:47,250
Gero, Max´s berriro ireki zutenean,
diskoteka bezala ireki zen,
432
00:28:47,792 --> 00:28:49,875
baina ez zuen funtzionatzen.
433
00:28:50,083 --> 00:28:53,917
Eta jabe berriak
laguntzeko eskatu zidan.
434
00:28:54,083 --> 00:28:55,042
Onartu egin nuen,
435
00:28:55,250 --> 00:28:59,083
eta Mothers-eko eragiketa guztiak
Max's-era eraman nituen.
436
00:28:59,208 --> 00:29:02,708
Peter Crowley Max's-erako
taldeak kontratatzen hasi zenean
437
00:29:02,875 --> 00:29:05,000
gauzak goitik behera aldatu ziren.
438
00:29:05,250 --> 00:29:08,500
Maparen erdigunean jarri zuen
Max´s talde haiekin,
439
00:29:08,583 --> 00:29:11,458
'Blondie' eta 'Ramones' ere
tartean!
440
00:29:11,708 --> 00:29:15,292
Peter-ek zuzentzen zuen Max´s,
Wayne County-ren managerra zen.
441
00:29:16,333 --> 00:29:18,500
Hark ongi ulertzen gintuen.
442
00:29:18,583 --> 00:29:20,708
Hilly-k inoiz ez gintuen ulertu.
443
00:29:21,125 --> 00:29:23,500
CBGB...
Jainkoak bedeinka dezala Hilly!
444
00:29:23,750 --> 00:29:25,958
Baina Hilly ezustean
harrapatu zuen orduko hark,
445
00:29:26,042 --> 00:29:28,750
eta uste dut
inoiz ez zuela jakin zer egin.
446
00:29:29,125 --> 00:29:31,083
Ez zuen musika hura ulertzen,
447
00:29:31,625 --> 00:29:34,208
ez zituen ulertzen Ramones,
ezta Dead Boys ere.
448
00:29:34,833 --> 00:29:36,625
Inoiz ez zuen ezer ulertu.
449
00:29:36,875 --> 00:29:41,625
Egia esateko, jendeak
eta musika-taldeek hartu zuten lekua,
450
00:29:42,125 --> 00:29:44,625
eta bertako taldeen
kontzertu-areto bihurtu zen,
451
00:29:45,000 --> 00:29:47,167
tokiko kluba edo.
452
00:29:47,875 --> 00:29:49,167
Berak sortu zuen bere burua.
453
00:29:49,250 --> 00:29:51,833
Eta gero agertu ziren
diskoetxe horiek guztiak,
454
00:29:52,333 --> 00:29:54,292
eta taldeak fitxatzen hasi ziren.
455
00:30:01,750 --> 00:30:05,125
Mink Deville...
han behean ezagutu nuen.
456
00:30:05,292 --> 00:30:07,708
Willyk harrituta utzi ninduen
kantari bezala.
457
00:30:07,917 --> 00:30:10,250
"These Arms of Mine" abesten
entzun nuen,
458
00:30:11,125 --> 00:30:14,333
eta pentsatu nuen
edozer abesteko gauza izan zitekeela.
459
00:30:14,542 --> 00:30:17,167
Ez zegoen hala kana zezakeen
kantari gazterik.
460
00:30:17,833 --> 00:30:21,458
Oso ahots-gama zabala zuekan,
sakonenetik
461
00:30:21,917 --> 00:30:24,458
nota altuetaraino irits zitekeen
erraz eta ongi.
462
00:30:24,667 --> 00:30:28,042
Willy Deville bikaina zen, aparta!
463
00:30:28,167 --> 00:30:29,333
Zalantzarik gabe.
464
00:30:29,417 --> 00:30:32,125
Eta beste taldeek ere
hori aitortzen zioten.
465
00:30:32,667 --> 00:30:35,792
Gogoratzen naiz behin
Jerry Nolan-i esan niola
466
00:30:36,333 --> 00:30:37,833
Wiilyri arreta jartzeko.
467
00:30:37,958 --> 00:30:39,833
Cool zenaren muina zen bera!
468
00:30:40,125 --> 00:30:42,708
Eta egia zen, ez zegoen
Willie Deville bezalako beste inor.
469
00:30:43,417 --> 00:30:46,417
Orduan, Max's-ek bere taldeak
bultzatzeari ekin zion,
470
00:30:46,750 --> 00:30:49,125
eta CBGB-k ere bereak.
471
00:30:49,292 --> 00:30:52,167
Eta une batera iritsita,
gauzak zurrun jarri ziren.
472
00:30:57,292 --> 00:31:01,042
Musikaren mundua
Max's-en eta CBGB-n bilduta zegoen.
473
00:31:01,167 --> 00:31:04,500
Talde batzuk Max´s-ekoak ziren,
beste batzuk CBGB-koak,
474
00:31:04,792 --> 00:31:06,500
eta inoiz trukeak ere egon ziren.
475
00:31:06,958 --> 00:31:08,208
Max's-era joaten bazinen,
CBGB-ra joaten zinen,
476
00:31:08,417 --> 00:31:10,833
CBGBra joaten bazinen,
Max´s-era joaten zinen.
477
00:31:11,375 --> 00:31:13,500
Bazen banaketa, bai,
CBGB-ko taldeak batetik
478
00:31:13,625 --> 00:31:15,208
eta Max´s-eko taldeak bestetik.
479
00:31:15,667 --> 00:31:19,500
Baina Shrapnel-en nenbilenean,
bietan jotzeko aukera izan genuen.
480
00:31:20,042 --> 00:31:21,917
CBGB-k ez zeukan Backroom-ik.
481
00:31:22,083 --> 00:31:24,583
Baina Bowery-a zeukan.
Badakizu zer zen?
482
00:31:24,833 --> 00:31:28,792
CBGBk hotel bat zeukan alboan,
etxegabeen hotela.
483
00:31:28,958 --> 00:31:31,125
Hango leihoetatik
botilak jaurtitzen zizkiguten.
484
00:31:31,792 --> 00:31:33,792
Sormen handiko lekua zen,
485
00:31:34,792 --> 00:31:38,000
baina Hilly-k txakurra zuen,
eta lekua kakaz beteta zegoen.
486
00:31:38,250 --> 00:31:39,625
Hillyk ez zuen kaka batzen,
487
00:31:40,000 --> 00:31:41,625
eta ez zituen komunak garbitzen.
488
00:31:41,792 --> 00:31:44,708
Pixa usaina zegoen komunetan,
eta kaka usaina lokalean.
489
00:31:44,792 --> 00:31:46,208
Baina musika ona zen.
490
00:31:46,417 --> 00:31:49,500
Lastima, zeren eta
leku polita zen egoteko.
491
00:31:50,125 --> 00:31:51,250
Benetan!
492
00:31:51,750 --> 00:31:54,125
Kontzertu bat eman nuen CBGB-n.
493
00:31:54,333 --> 00:31:57,792
Ni ez nintzen CBGB zalea,
hura zabortegia zen.
494
00:31:58,250 --> 00:32:00,458
Baina oso gogoko nuen Max´s.
495
00:32:00,708 --> 00:32:02,583
Tommy Dean sartu zenean
496
00:32:03,333 --> 00:32:05,458
punkaren garaia zen,
497
00:32:06,208 --> 00:32:10,000
eta CBGB-n ere jotzen zuten
talde asko kontratatu zituen.
498
00:32:10,375 --> 00:32:14,125
Baina hasieran ez zituen bakarrik
bertako taldeak kontratatzen,
499
00:32:14,375 --> 00:32:17,375
beraz, Luther Allison eraman nuen,
500
00:32:18,250 --> 00:32:21,792
eta Mongo Santamaría,
Discotex eta bere Sex-o Lettes.
501
00:32:22,458 --> 00:32:24,417
Baina ez zuten arrakasta izan,
502
00:32:24,875 --> 00:32:27,375
eta aste batzuk geroago
503
00:32:28,083 --> 00:32:30,417
atea jotzera zetozen
504
00:32:30,750 --> 00:32:32,750
eta guk pikutara bidaltzen genituen
505
00:32:32,917 --> 00:32:34,792
bertako taldeekin hasi nintzen lanean.
506
00:32:34,917 --> 00:32:39,583
Hillyk, berriz, zerga kobratu ondoren
bidaltzen zituen pikutara.
507
00:32:39,958 --> 00:32:43,458
Horregatik denek nahiago zuten
Max's-en jo, ezen ez CBGB-n.
508
00:32:43,792 --> 00:32:45,333
Talde bakoitza ezberdina zen.
509
00:32:45,542 --> 00:32:48,833
Ez zegoen patroi bat,
era askotarikoak ziren.
510
00:32:49,542 --> 00:32:51,667
"Hau punk-rocka da,
edo zer da?"
511
00:32:52,375 --> 00:32:54,458
Ez zenekien
zein kategoriatan sartu,
512
00:32:54,792 --> 00:32:57,667
estilo guztietako taldeek
jotzen baitzuten bertan.
513
00:32:58,125 --> 00:32:59,792
Max´s-en bigarren aldia hasi zen
514
00:33:00,000 --> 00:33:02,792
Mickey Ruskin-en eskuetatik
Tommy Dean-enera igaro zenean.
515
00:33:03,125 --> 00:33:05,833
Orduantxe jaio zen undergrounda
New Yorken,
516
00:33:05,958 --> 00:33:07,375
ze, hori baino lehenago,
517
00:33:07,500 --> 00:33:10,417
NY Dolls eta beste pare bat artista
kenduta,
518
00:33:10,875 --> 00:33:12,708
Max´s oso konbentzionala zen.
519
00:33:12,792 --> 00:33:15,208
Diskoetxeen taldeek jotzen zuten
gehienbat,
520
00:33:15,333 --> 00:33:18,208
edo Clive Davis-entzat
entzunaldia egiten zutenak.
521
00:33:18,333 --> 00:33:21,583
Clivek fitxatu zuen Bruce Springsteen
Max's-en.
522
00:33:22,042 --> 00:33:25,125
Eta bertan fitxatu zuen Aerosmith ere.
523
00:33:37,417 --> 00:33:41,167
Egun batean,
Chelsea hotelaren aurretik nindoala,
524
00:33:41,458 --> 00:33:43,625
New Yorkeko 23. kalean...
525
00:33:43,708 --> 00:33:47,292
nor eta Malcolm McLaren
ikusi nuen atetik ateratzen.
526
00:33:47,542 --> 00:33:50,167
Esan zidan,
"Nola dabiltza Dolls-ak, adiskidea?"
527
00:33:50,667 --> 00:33:55,375
Eta nik, "Nahiko izorratuta, lagun.
Banantzeko zorian gaudek!"
528
00:33:55,833 --> 00:33:59,208
Eta hala, bat egin eta Red Patent
Leather ikuskizuna prestatu genuen.
529
00:34:00,375 --> 00:34:02,875
Ez zen NY Dolls-en managerra.
530
00:34:03,167 --> 00:34:06,000
Baina kontzertu batzuk eratu zituen
bere arropa jantzi zezaten.
531
00:34:06,375 --> 00:34:09,500
Malcolmek bizia salbatu zien,
izan ere, oso gaizki zebiltzan eta.
532
00:34:09,625 --> 00:34:12,792
Johnny eta Jerry
heroinara kateatuta zeuden.
533
00:34:12,958 --> 00:34:15,500
Arthur edanari emana zegoen,
inoiz ikusi dudan inor baino gehiago.
534
00:34:16,083 --> 00:34:19,333
Malcolmek Rosewell ospitalean
sartu zuen Arthur,
535
00:34:19,417 --> 00:34:21,958
desintoxikazio unitatean.
536
00:34:22,083 --> 00:34:23,875
Eta Jerry eta Johnny
537
00:34:24,083 --> 00:34:26,750
drogak uzteko programa batean
sartu zituen.
538
00:34:27,042 --> 00:34:30,583
Pixka bat garbitzeko
eta kontzertu batzuk egin zitzaten,
539
00:34:30,792 --> 00:34:32,958
bere arropa jantzi
eta bere diseinuak iragartzeko.
540
00:34:33,250 --> 00:34:36,458
Nire ustez,
Dollsak garai hartan
541
00:34:36,708 --> 00:34:41,000
aldaketa garai baten
iragarpena ziren.
542
00:34:41,500 --> 00:34:46,375
Ordurako galdua zen Glam Rocka ere,
543
00:34:47,000 --> 00:34:49,583
New Yorkeko 70eko hasierako
mugidaren osagaietako bat zena,
544
00:34:49,708 --> 00:34:52,708
eta dena
CBGB izeneko klubera aldatu zen.
545
00:34:53,167 --> 00:34:55,375
Han janzkera ezberdina zen,
546
00:34:55,500 --> 00:34:58,333
eta jarrera eta irudia ere
ezberdinak.
547
00:34:59,167 --> 00:35:01,500
Aerosmithekoek ez bezela,
haiek dirua irabazten hasi
548
00:35:01,583 --> 00:35:04,542
eta gero diru pila irabazten
jarraitzen baitzuten,
549
00:35:04,917 --> 00:35:07,417
Dollsek dirua galtzen zuten
barra-barra.
550
00:35:07,708 --> 00:35:09,917
Orduan,
Arthur errehabilitaziotik atera
551
00:35:10,000 --> 00:35:13,208
eta bira bati ekin zioten,
roadie-rik gabe eta Malcolm gidari.
552
00:35:13,458 --> 00:35:15,542
Baina hasi aurretik ere
Johnnyk eta Jerryk
553
00:35:16,167 --> 00:35:20,208
heroina baino ez zuten buruan,
eta ez kontzertuak,
554
00:35:20,750 --> 00:35:21,958
eta Floridara heldu eta berehala
555
00:35:22,042 --> 00:35:24,458
heroina eskuratu zuten,
baina ez zen aski ona.
556
00:35:24,500 --> 00:35:27,208
New Yorkera itzuli nahi zuten,
droga gehiago lortzeko.
557
00:35:27,500 --> 00:35:29,792
Egai da nahiko zaila zela
558
00:35:30,708 --> 00:35:33,917
dorgak erosta 1975ean
559
00:35:34,458 --> 00:35:36,125
Tampa-n, Floridan.
560
00:35:37,000 --> 00:35:38,500
Thundersek eta Nolanek
561
00:35:39,458 --> 00:35:41,792
ezin zuten droga onik aurkitu,
562
00:35:42,292 --> 00:35:45,292
Eta esan zuten, "Pikutara!
New Yorkera itzuliko gara".
563
00:35:45,625 --> 00:35:48,792
Eta Davidek erantzun zien
New Yorkera itzultzen baziren,
564
00:35:49,458 --> 00:35:51,250
kontua droga lortzea soilik bazen,
565
00:35:51,333 --> 00:35:52,917
berak ez zuela gehiago joko.
566
00:35:53,500 --> 00:35:57,625
Orduantxe jabetu ziren David eta Syl
Dolls-enak egin zuela.
567
00:35:58,208 --> 00:36:00,542
Aurreratuak zeuden beren garairako.
568
00:36:00,917 --> 00:36:03,792
Punkaren iragarle izan ziren,
569
00:36:03,917 --> 00:36:05,917
eta garaje-rockaren birsortzaile.
570
00:36:11,083 --> 00:36:13,500
Syl-ek gitarra saldu behar izan zuen,
571
00:36:14,625 --> 00:36:18,792
Malcolmentzat Londreserako
hegazkin txartela erosi ahal izateko.
572
00:36:23,500 --> 00:36:25,833
Eta esan zidan,
"Zer egin nahi duk, lagun?"
573
00:36:26,042 --> 00:36:29,958
"Nire emaztea umeak dendan zeuzkak
egun osoan bueltaka."
574
00:36:30,208 --> 00:36:33,458
"Talde handi bat sor genezakek
hiretzat."
575
00:36:33,792 --> 00:36:36,333
Eta nik, "Tira, ados, saia gaitezen."
576
00:36:36,542 --> 00:36:38,708
Eta berak orduan,
"Ongi, emadak gitarra"
577
00:36:38,875 --> 00:36:41,375
"eta teklatua,
eta hegazkin txartela bidaliko diat."
578
00:36:41,583 --> 00:36:44,458
Eta Londresera itzuli zen
zeharo lotsatuta,
579
00:36:44,625 --> 00:36:48,000
baina asko ikasi zuen
downtown musikatik
580
00:36:48,458 --> 00:36:51,375
eta bertako musikagile
eta joera-sortzaileengandik.
581
00:36:51,667 --> 00:36:55,000
Eta gero,
'Sex Pistols' sortu zuen,
582
00:36:55,208 --> 00:36:58,417
Dolls-en jarrera nahasiz
583
00:36:58,833 --> 00:37:04,208
Ramones-en hiru akordeko riffarekin
eta Richard Hell-en estiloarekin.
584
00:37:04,375 --> 00:37:05,917
Izugarri gogoko zuen Richard Hell.
585
00:37:06,083 --> 00:37:08,292
Behin utzitako traje bat
nik Richardi eman nion.
586
00:37:08,500 --> 00:37:10,208
Eta dena eraman zuen,
587
00:37:10,208 --> 00:37:11,000
den-dena,
588
00:37:11,125 --> 00:37:15,125
Please Kill Me eta Blank Generation
rolloarekin txoratuta.
589
00:37:15,958 --> 00:37:17,583
Geuk sortu genuen hori guztia.
590
00:37:17,708 --> 00:37:19,083
Geuk egin genuen.
591
00:37:19,208 --> 00:37:22,542
Eta hara non dendari hori etorri
592
00:37:22,625 --> 00:37:26,000
eta ideia guztiak hartu
eta bere egin zituen!
593
00:37:26,458 --> 00:37:29,542
Badakizu, Malcolmek zioen
berak asmatu zituela Sex Pistols.
594
00:37:29,708 --> 00:37:30,792
Txorakeriak!
595
00:37:31,083 --> 00:37:32,708
Esajerazio galanta!
596
00:37:32,875 --> 00:37:35,833
Berak sartu zuen Rotten taldean.
597
00:37:35,958 --> 00:37:40,083
Baina taldea lehendik ere bazen,
beraiek sortua.
598
00:37:40,292 --> 00:37:43,583
Azkenean, hura guztia
lehertu egin zen Ingalaterran.
599
00:37:44,208 --> 00:37:48,417
Pistolsak mega bihurtu zirenean
Bill Grundyren saioan agertu ondoren,
600
00:37:48,500 --> 00:37:49,958
kontuak eztanda egin zuen.
601
00:37:50,042 --> 00:37:54,583
Gogoratzen dut Danny Fieldsek
CBGB-ra joateko eskatu zidanekoa.
602
00:37:55,417 --> 00:37:57,625
Artean Ramones-en agentea zen.
603
00:37:58,125 --> 00:38:00,417
Sekula ikusi gabe nengoen
Ramones.
604
00:38:00,500 --> 00:38:03,958
Eta hara sartu eta...
Haiek kankailuak!
605
00:38:04,500 --> 00:38:07,500
Denak berdin jantzita,
jaka gurutzatuekin.
606
00:38:08,667 --> 00:38:11,500
Sinple-sinpleak ziren,
baina bazuten zerbait.
607
00:38:11,750 --> 00:38:13,375
Igarri egiten zitzaien.
608
00:38:14,125 --> 00:38:16,917
Irudian zuten batasuna,
jotzeko moduan ere bazuten.
609
00:38:17,333 --> 00:38:18,875
.
610
00:38:19,292 --> 00:38:21,583
Zaku berean Ramones
611
00:38:21,667 --> 00:38:24,792
eta Blondie eta Talking Heads
dauzkazunean...
612
00:38:25,167 --> 00:38:29,250
dena punk rock-tzat jotzea
bitxi samarra da.
613
00:38:29,875 --> 00:38:32,250
Talking Heads-ak
apurtzaileak izan ziren.
614
00:38:32,500 --> 00:38:35,083
Ramones, berriz...
Gu zaleak ginen,
615
00:38:35,458 --> 00:38:39,083
baina handik gutxira
CBGBko beste talde bat baino ez ziren.
616
00:38:39,375 --> 00:38:42,625
Ramones maite ditut!
Kaleko mutilak ziren,
617
00:38:42,833 --> 00:38:44,708
ez zuten Beatles-ak izan nahi.
618
00:38:44,917 --> 00:38:47,542
Ramones izan nahi zuten
eta kito.
619
00:38:48,250 --> 00:38:50,125
Haien kantei
berehala igartzen diezu.
620
00:38:50,792 --> 00:38:52,875
Blondieren kanta bat entzunez gero,
badakizu bera dela.
621
00:38:53,583 --> 00:38:56,542
Hori da garrantzitsuena,
nortasuna.
622
00:38:57,250 --> 00:39:00,500
Eta orduan ere hala zen,
garrantzitsuena zen
623
00:39:01,208 --> 00:39:05,250
beste inork ez zuen nortasuna
lortzea.
624
00:39:06,125 --> 00:39:11,792
Blondie, bere single-ekin
eta ukitu komertzialagoarekin
625
00:39:12,375 --> 00:39:14,542
ereduzko taldea bihurtu zen,
626
00:39:15,083 --> 00:39:17,542
New Yorkeko rock berriaren
arrakastaren muina.
627
00:39:18,042 --> 00:39:21,917
Inork ez zuen espero Blondie
hain osptesu izango zenik!
628
00:39:22,458 --> 00:39:25,417
Eta behin ospea lortuta...
Ai ene!
629
00:39:26,000 --> 00:39:29,042
Patti Smith bera jeloskor...
630
00:39:30,042 --> 00:39:34,333
Jeloskor samar jarri zen
Debbieren arrakasta ikusita!
631
00:39:35,500 --> 00:39:38,250
Debbie
punkeko Marilyn Monroe zen.
632
00:39:38,542 --> 00:39:40,208
Patti Smith, berriz...
633
00:39:40,542 --> 00:39:43,083
Bueno, hura ez zen Marilyn,
hori seguru!
634
00:39:44,167 --> 00:39:46,500
DJ-a izan nintzen
Mickey Ruskin-en Max's-en.
635
00:39:46,667 --> 00:39:50,125
eta Tommy Dean-en
Max's-en ere bai.
636
00:39:50,375 --> 00:39:55,250
Behin Dee Dee Ramone etorri zen
DJaren kabinara,
637
00:39:55,792 --> 00:40:00,250
esanez: "denok punk garela diote,
baina gu rock-and-roll gara".
638
00:40:00,333 --> 00:40:03,292
Punka zaku estuegia zen
denontzat.
639
00:40:03,708 --> 00:40:06,583
Jendeak Max's-eko punkaz
hitz egiten du
640
00:40:07,292 --> 00:40:10,125
hura mugimendu politikoa
izan balitz bezala,
641
00:40:10,458 --> 00:40:12,042
Londresen legez.
642
00:40:13,167 --> 00:40:15,750
Ingalaterran, punka
mugimendu politikoa izan zen;
643
00:40:16,167 --> 00:40:20,083
New Yorken, aldiz, jende mordoa
diskoetxeekin kontratua sinatu gogoz!
644
00:40:29,417 --> 00:40:33,083
Artean, Dee Dee
neska zoro harekin zebilen,
645
00:40:33,583 --> 00:40:35,875
lehenago Arthur Kane-n
neska-lagun izandakoarekin.
646
00:40:36,125 --> 00:40:38,250
NY Dolls-eko Arthur Kane-ri
647
00:40:38,708 --> 00:40:42,417
neska hark
erpurua moztu izan nahi zion
648
00:40:43,125 --> 00:40:44,458
baxua berriro jo ez zezan.
649
00:40:45,333 --> 00:40:47,667
Nola zuen izena?
Crazy...
650
00:40:48,708 --> 00:40:51,292
Crazy Connie, Conni "Zoroa".
651
00:40:51,833 --> 00:40:53,500
Psikotiko hutsa!
652
00:40:53,875 --> 00:40:56,500
Eta jendeak
istorio bat kontzatzen zuen
653
00:40:56,583 --> 00:40:59,708
Dee Dee 53.aren eta 3.aren
kale-kantoira egindako bisitez.
654
00:40:59,833 --> 00:41:01,667
Badakizu.... "53.a eta 3.a".
655
00:41:03,250 --> 00:41:08,042
53. ETA 3.AREN ARTEKO KALE KANTOIAN
PROSTITUTAK ZEUDEN BEZEROEN ZAIN.
656
00:41:08,208 --> 00:41:11,083
INGURU HARI
"KIRIBILA" ESATEN ZIOTEN.
657
00:41:11,875 --> 00:41:16,000
Bizimodua ateratzen ibili ondoren,
kale kantoira joan zen gizajoa.
658
00:41:16,333 --> 00:41:19,875
Connie sutan jarri zen,
bezero batekin harrapatu zuenean.
659
00:41:20,667 --> 00:41:22,208
Eta...
660
00:41:22,542 --> 00:41:27,125
Burutik egin zitzaion,
eta zakila moztu nahi izan zion.
661
00:41:27,667 --> 00:41:29,208
Zakila mozten saiatu zen!
662
00:41:29,375 --> 00:41:31,333
Orbainak zituen zakilean.
663
00:41:31,750 --> 00:41:33,417
Eta gau batean, Max´s-en,
664
00:41:33,708 --> 00:41:35,583
ni goian nengoen, kamerinoan.
665
00:41:35,833 --> 00:41:38,042
Halako batean,
Dee Dee igo zen, komunera.
666
00:41:38,667 --> 00:41:41,000
Bat-batean
buelta hartu eta esan zidan:
667
00:41:41,750 --> 00:41:45,542
"Wayne, begira nire kirtena.
Conniek moztu nahi izan zidak!"
668
00:41:45,833 --> 00:41:48,083
"Orbainez josita utzi zidak!"
669
00:41:48,542 --> 00:41:52,417
Bera izan zen titiak hazi zitzazkidala
konturatu zen lehena,
670
00:41:52,625 --> 00:41:56,583
hormonak hartzen hasi nintzenean.
671
00:41:57,167 --> 00:42:00,583
Esan zidan: "Titiak dauzkak, Wayne.
Titi txikitxoak!"
672
00:42:01,125 --> 00:42:03,167
"Bai", nik,
"bularrak handitzen ari nauk".
673
00:42:03,542 --> 00:42:05,542
"Bueno,
baina ez itzak gehiegi handitu,"
674
00:42:05,750 --> 00:42:08,167
"eskuak betetzeko lain baino ez."
675
00:42:08,542 --> 00:42:10,708
Eta eskuak bularrean jarri zizkidan.
676
00:42:11,083 --> 00:42:13,708
"Ez gehiegi,
eskuak betetzeko lain baino ez!"
677
00:42:14,083 --> 00:42:19,083
Ez nuen besterik egin behar izan.
Zorionez bakarrik hazi ziren,
678
00:42:19,167 --> 00:42:23,708
Patti Smithek eta Max's-eko besteek
sinetsi ezin bazuten ere!
679
00:42:24,625 --> 00:42:27,125
Zein gaizki hartu zuen hark!
680
00:42:27,458 --> 00:42:28,750
Benetan!
681
00:42:28,875 --> 00:42:31,833
Kaletik nindoala,
topo egin genuen: "Kaixo, Patti!"
682
00:42:32,083 --> 00:42:36,292
"Aupa! Zer moduz? Zer zabiltza"
683
00:42:36,708 --> 00:42:38,250
Eta gero
684
00:42:40,708 --> 00:42:43,417
titiak ikusi zizkidanean
685
00:42:43,583 --> 00:42:46,542
hala egin zuen...
686
00:42:47,250 --> 00:42:48,667
Eta mutu gelditu zen.
687
00:42:49,042 --> 00:42:51,667
Halaxe! Nire titiak ospetsuak ziren
Max's-en.
688
00:42:53,083 --> 00:42:57,500
Kontzertuak arrakastatsuak izan ziren,
689
00:42:58,458 --> 00:43:02,667
eta Tommy berehala hasi zen
goiko solairua handitzen.
690
00:43:03,750 --> 00:43:07,708
Azkenerako, 200 lagun sartzen ziren
aretoan.
691
00:43:08,000 --> 00:43:10,417
Tommy Dean oso jatorra zen,
692
00:43:10,625 --> 00:43:13,667
baina han nagusia Laura Dean zen.
693
00:43:14,250 --> 00:43:15,708
Hura zen ugazabandrea.
694
00:43:18,625 --> 00:43:22,708
Lehendabiziko Max´s...
gehiago zen artistena,
695
00:43:22,875 --> 00:43:25,417
Warhol eta enparauena.
696
00:43:26,042 --> 00:43:29,375
Bigarren Max's, berriz...
musika zen gehiago.
697
00:43:29,708 --> 00:43:31,958
Blondie, Ramones,
698
00:43:33,000 --> 00:43:35,125
Patti ere bai, noski,
eta Television,
699
00:43:35,500 --> 00:43:38,250
eta beste talde asko,
inora iritsi ez zirenak,
700
00:43:38,375 --> 00:43:40,500
baina Max´s-eko
munduaren parte zirenak.
701
00:43:40,917 --> 00:43:42,500
Asko izan ziren
Max´s-etik igaro zirenak
702
00:43:42,625 --> 00:43:46,667
eta beren alea jarri zutenak.
Ez ziren izar handi izatera iritsi,
703
00:43:46,750 --> 00:43:48,667
baina haiek ere egin zuten .
704
00:43:50,000 --> 00:43:54,333
Sarritan berandu jotzen genuen,
oso berandu, izan ere.
705
00:43:54,792 --> 00:43:59,417
Eta orduan, ikusle gehienak
putak izaten ziren,
706
00:43:59,500 --> 00:44:04,625
taxistak, Warholen super izarrak,
drogazaleak, idazleak...
707
00:44:05,167 --> 00:44:09,208
Goizeko 8ak baino lehen
iratzarri behar ez zutenak!
708
00:45:19,375 --> 00:45:22,208
Max's zoragarria zen,
nahi zenuena egin zenezakeen.
709
00:45:22,458 --> 00:45:24,167
Basakeriak egin zenitzakeen,
txortan egin,
710
00:45:24,250 --> 00:45:26,417
ikusleen gainera jauzi egin,
711
00:45:26,667 --> 00:45:29,958
kantuak deseraiki,
kantu onei bukaera txarra eman,
712
00:45:30,083 --> 00:45:33,542
kantu txarrei bukaera ona eman...
713
00:45:33,917 --> 00:45:35,750
Esperimentatzea libre zen.
714
00:45:35,958 --> 00:45:39,542
Kontent sentitzen ginen han,
guretzat
715
00:45:39,792 --> 00:45:41,792
unibertsoaren erdigunea zen.
716
00:45:42,667 --> 00:45:44,500
Gauero talde apartak,
717
00:45:44,792 --> 00:45:47,125
ez dut gogoratzen bat ere
gustatu ez zitzaidanik.
718
00:45:47,625 --> 00:45:49,792
Bueno, behin
The Cramps topatu nituen CBGB-n...
719
00:45:50,167 --> 00:45:51,667
Entzunaldi gaua zen,
720
00:45:52,500 --> 00:45:55,167
eta emanaldi erdian
Hilly barrezka hurbildu zen
721
00:45:55,917 --> 00:45:58,083
eta esan zidan:
"Hauek serio ari dira?"
722
00:45:58,917 --> 00:46:01,750
Eta ez nekiela erantzun nion,
baina oso onak zirela.
723
00:46:02,583 --> 00:46:03,625
Gezurra, oso txarrak ziren.
724
00:46:03,792 --> 00:46:05,958
Dena desafinatua...
Mingarria zen.
725
00:46:06,500 --> 00:46:10,625
Negar ere egin zuten,
Ohiotik etorri baitziren
726
00:46:11,500 --> 00:46:14,833
CBGBko izar bihurtzeko esperantzaz,
727
00:46:15,875 --> 00:46:18,542
eta desastrea!
"Zatozte Max's-era", esan nien,
728
00:46:19,250 --> 00:46:23,167
"kontratatu egingo zaituztet, baina
afinatzailea ekarri behar duzue."
729
00:46:23,500 --> 00:46:28,208
Beste talde bat, nire ustez
merezi zuena aitortu ez zaiona,
730
00:46:28,458 --> 00:46:29,750
Suicide da.
731
00:46:29,833 --> 00:46:31,042
Haiek bai haiek!
732
00:46:31,375 --> 00:46:34,542
Artea ziren, musika,
ez zenekien zer gertatuko zen.
733
00:46:34,917 --> 00:46:36,042
Izugarria!
734
00:46:36,458 --> 00:46:37,500
Aparta!
735
00:46:37,958 --> 00:46:41,667
Behin Alan agertokira igo zen
kasetea eskuetan,
736
00:46:42,583 --> 00:46:45,125
eta bozgorailuetan jarri zuen,
Marty ez zegoelako.
737
00:46:45,250 --> 00:46:47,208
Suicide-ren
beste show baten modura!
738
00:46:47,542 --> 00:46:48,792
Ni Suicide-koa nintzen.
739
00:46:49,250 --> 00:46:51,667
Gauza oso zoroak
egin izan ditut beti.
740
00:46:52,000 --> 00:46:55,583
Eta Suicidek jotzen zuenean
edozer gerta zitekeen.
741
00:46:56,083 --> 00:46:57,583
Botilak jaurtitzen zizkieten.
742
00:46:57,708 --> 00:47:00,500
Oso fisikoa zen.
Agertokitik botatzeraino!
743
00:47:01,167 --> 00:47:04,417
Rev eta biok ginen Suicide.
744
00:47:05,542 --> 00:47:08,208
Geure rolloa genuen,
745
00:47:08,875 --> 00:47:11,125
oso rollo demokratikoa.
746
00:47:11,750 --> 00:47:15,792
Beraz, bioi gustatzen zitzaiguna
bakarrik jotzen genuen.
747
00:47:16,208 --> 00:47:18,750
Orduan atera zen
Max´s Kansas City-ren albuma,
748
00:47:19,167 --> 00:47:21,000
eta hiru abesti grabatu nituen.
749
00:47:21,250 --> 00:47:24,792
Peter Crowley-k nire singlea
hartu zuen, "Death To Disco",
750
00:47:25,125 --> 00:47:28,417
"Punk" aldizkariko paragrafo bat ere
mailegatu ondoren.
751
00:47:29,208 --> 00:47:32,708
Eta hura zutabe bihurtu zen
Max's Kansas City-ko jukeboxean.
752
00:47:33,375 --> 00:47:36,000
Garai bikaina zen
kluben eta musikaren ikuspegitik.
753
00:47:36,667 --> 00:47:38,208
Benetan inspiragarria.
754
00:47:38,375 --> 00:47:40,583
Sentipen biziko aroa.
755
00:47:41,542 --> 00:47:43,542
Gainera, taldeetako asko
756
00:47:44,417 --> 00:47:47,042
gordin-gordinak ziren,
eta hori gogoko nuen.
757
00:47:47,500 --> 00:47:48,917
Gordintasuna gogoko nuen.
758
00:47:49,083 --> 00:47:50,875
Hura ez baitzen itsurakeria,
759
00:47:51,333 --> 00:47:54,875
inork ez zuen egiten
diruagatik soilik,
760
00:47:55,125 --> 00:47:58,500
gutxi batzuek izan ezik beharbada,
761
00:48:00,333 --> 00:48:02,875
eta hori eskertzekoa zen.
Handia izan zen!
762
00:48:03,708 --> 00:48:05,625
Hotzikarak eta zirrara!
763
00:48:06,792 --> 00:48:09,458
Institutu garaian
sarri joaten nintzen.
764
00:48:10,500 --> 00:48:13,625
Piper egin eta trena hartzen nuen,
765
00:48:13,833 --> 00:48:16,208
48.era gitarrak ikustera joateko.
766
00:48:17,042 --> 00:48:19,958
Gero Max's-era jaitsi
eta bertan ematen nuen gaua.
767
00:48:20,167 --> 00:48:22,625
Goizean berandu etxeratu
eta egundokoak izaten nituen!
768
00:48:35,500 --> 00:48:38,000
Gertaera azpimarragarria izan zen
769
00:48:38,417 --> 00:48:42,500
Dick Manitoba eta Wayne Countyren
arteko liskarra, CBGBn.
770
00:48:43,667 --> 00:48:46,542
Hura gertatu ostean,
gauzak ez ziren lehengoak izan.
771
00:48:46,917 --> 00:48:49,958
Zatiketa egin zen
Max's Kansas City eta CBGBren artean,
772
00:48:50,375 --> 00:48:55,542
batez ere, CBGBko agertokian
Manitobarekin izan nuen liskarragatik.
773
00:48:56,250 --> 00:48:58,250
Jazarri egin niduen,
774
00:48:59,083 --> 00:49:01,250
irain homofoboak esanez.
775
00:49:01,542 --> 00:49:04,500
The Dictators taldeko Manitoba-k
Wayne County iraindu zuen,
776
00:49:05,208 --> 00:49:07,500
eta bera
mehatxatua sentitu zen.
777
00:49:07,917 --> 00:49:09,625
Gero, oholtzara salto egin zuen
komunera joateko.
778
00:49:09,708 --> 00:49:13,042
Baina nik ez nekien komunera zihoanik,
nigana zetorrela pentsatu nuen.
779
00:49:13,250 --> 00:49:16,292
Lehenago gauza ikaragarriak
esan zizkidan,
780
00:49:16,625 --> 00:49:19,292
eta agertokira jauzi egitean,
781
00:49:20,292 --> 00:49:23,292
ez nintzen geldirik egon.
Mikrofonoaren oinarekin jo nuen
782
00:49:23,958 --> 00:49:25,875
eta agertokitik erori zen.
783
00:49:26,250 --> 00:49:29,333
Mahai baten kontra buruaz jo
eta kontusioa izan zuen.
784
00:49:30,625 --> 00:49:32,708
Baina berriro igo zen agertokira.
785
00:49:33,125 --> 00:49:37,500
Hantxe hasi ziren biak borrokan,
elkar jotzen.
786
00:49:38,083 --> 00:49:41,667
Azkenean lurrera bota nuen
eta dinbi-danba egurtu!
787
00:49:42,083 --> 00:49:44,208
Odola zegoen nonahi...
788
00:49:48,708 --> 00:49:53,042
Gerra eta bakezko jokaleku hark
789
00:49:53,375 --> 00:49:55,708
rockaren mundua zatitu zuen
New Yorken.
790
00:49:56,792 --> 00:49:59,583
Uste dut Max's-ekoak
dezepzionatuta sentitu zirela,
791
00:50:00,292 --> 00:50:06,000
nahiago izango baitzuten
hura Max's-en gertatzea eta ez CBGBn.
792
00:50:11,792 --> 00:50:14,500
Heartbreakers
Max´s-eko taldea ziren.
793
00:50:15,292 --> 00:50:20,375
Eta zergatik? Ba, Hilly-k baino
askoz ere gehiago ordaintzen zielako.
794
00:50:20,542 --> 00:50:22,458
Dolls-ak ere Max's-ekoak ziren.
795
00:50:22,667 --> 00:50:25,708
Beraz, bilakaera naturala izan zen
Heartbreakers-entzat.
796
00:50:37,500 --> 00:50:40,125
Talde hura
drogei lotuta zegoen,
797
00:50:40,250 --> 00:50:42,667
ez talde gisa,
baizik eta bere kide guztiak.
798
00:50:43,000 --> 00:50:46,875
Eta ikusle drogazaleak
ekarri zituzten.
799
00:50:48,833 --> 00:50:51,833
Hainbeste, ze, aldi batez
ikustera etortzen ziren
800
00:50:52,458 --> 00:50:57,542
ea noiz hilko ote zen Johnny Thunders
agertoki gainean.
801
00:50:58,333 --> 00:51:00,208
Bueno, hori ere
beren alde erabili zuten.
802
00:51:00,500 --> 00:51:03,042
"Zatozte ikustera, bizi garen artean",
esaten zuten.
803
00:51:03,375 --> 00:51:06,375
Gainera, bat egin zuten
New Yorkeko sentsibilitate batekin,
804
00:51:07,167 --> 00:51:11,250
badakizu, "Chinese Rocks"
eta utzikeria eta galdukeria kontua.
805
00:51:11,750 --> 00:51:15,500
Droga bat zein bestea hartu arren,
hark bazekien negozioa zaintzen.
806
00:51:16,500 --> 00:51:18,042
Izan ere, oso azkarra zen.
807
00:51:18,542 --> 00:51:20,958
Max's-en emanaldi bat
programatuta zuenean,
808
00:51:21,042 --> 00:51:23,542
Tommy Dean-engana joaten zen,
jabearengana.
809
00:51:23,625 --> 00:51:25,500
Eta konbentzitu egiten zuen
aurrerakin bat emateko.
810
00:51:25,792 --> 00:51:27,458
Eta kontzertuaren eguna iritsita,
811
00:51:27,500 --> 00:51:29,708
ezin zuela jo esaten zion,
gitarra bahitua zuelako.
812
00:51:29,833 --> 00:51:32,667
Sosik gabe gelditu
eta bahi-denda batean zeukala,
813
00:51:32,750 --> 00:51:35,042
eta diru gehiago behar zuela,
edo ezingo zuela jo.
814
00:51:35,667 --> 00:51:37,042
Estualdian jartzen zuen Tommy.
815
00:51:37,125 --> 00:51:40,458
Edo ezetz esan eta kontzertua utzi,
edo onartu eta dirua irabazi.
816
00:51:40,708 --> 00:51:44,167
Eta ikuskizuna oso txarra bazen ere,
ez zitzaion axola.
817
00:51:44,583 --> 00:51:48,083
Kakalana egin arren,
beti zen zirraragarria.
818
00:51:48,208 --> 00:51:49,958
Ez zitzaion asko axola,
egia esateko,
819
00:51:50,458 --> 00:51:54,125
baina hobe dena ongi
eta topera zegoenean, noski.
820
00:51:54,833 --> 00:51:57,833
Segur aski inoiz egin diren
rock-and-rolleko kantu onenak ziren,
821
00:51:57,917 --> 00:52:00,792
eta musikari handienek emanak,
822
00:52:00,917 --> 00:52:03,833
Jerry Nolan ere barne,
beste guztiak baino zoroagoa zena.
823
00:52:04,292 --> 00:52:07,042
Amestu zenezakeen musikarik onena,
824
00:52:07,500 --> 00:52:09,708
geure kudekatea txarrak
825
00:52:10,000 --> 00:52:12,000
izorratu zuena.
826
00:52:12,750 --> 00:52:14,833
Beti egoten ginen Max's-en
denok.
827
00:52:14,917 --> 00:52:19,792
Gauero bertan izaten ginen
ni, Stiv, Johnny, Jerry...
828
00:52:20,208 --> 00:52:24,875
Tommy Deanek oraindik laguntzen zion
Johnny Thunders-i
829
00:52:25,542 --> 00:52:29,792
jatekoa eta dirua emanez,
eta beste hainbat eratara.
830
00:52:30,250 --> 00:52:32,417
Happy hour-ean
jatekoa doan zen,
831
00:52:32,667 --> 00:52:34,458
eta musikari asko etortzen ziren.
832
00:52:34,667 --> 00:52:36,500
Hura zuten
eguneko otordu bero bakarra.
833
00:52:36,875 --> 00:52:41,625
Baina horrek lauzpabost mila dolar
sartzen zituen kutxan
834
00:52:41,708 --> 00:52:43,917
soinu-probak egin aurretik ere,
835
00:52:45,625 --> 00:52:50,042
eta beraz, ez zuen presio handirik
taldeak diru truke kontratatzeko.
836
00:52:54,542 --> 00:52:57,292
Lehen aldiz, 1978an joan nintzen
Max's-era.
837
00:52:57,458 --> 00:52:59,917
Punk rockeko talde batean nengoen,
Generation X.
838
00:53:00,500 --> 00:53:04,542
New Yorkera etorria nintzen
sustapena egitera,
839
00:53:05,458 --> 00:53:09,833
eta Patti Smith Max's-en ari zen
azken diskoaren aurkezpena egiten.
840
00:53:10,750 --> 00:53:15,500
Beraz, Max's-en kontzertua ematen
ikusi nuen lehen izar handia
841
00:53:16,083 --> 00:53:18,250
Patti Smith bera izan zen.
842
00:53:19,125 --> 00:53:21,125
Izugarria! Hura izar handia zen
guretzat.
843
00:53:21,917 --> 00:53:23,792
Horses asko gustatu zitzaigun.
844
00:53:23,917 --> 00:53:27,125
Eta hantxe nintzen ni
haren azken diskoa ikuskatzen.
845
00:53:27,292 --> 00:53:29,875
Harrezkero, Max's eguneroko
bihurtu zen niretzat.
846
00:53:36,417 --> 00:53:40,125
Max's eta CBGB-n izaten nintzen,
847
00:53:40,292 --> 00:53:43,583
bai ni bai nire talde zaharra,
Stimulators.
848
00:53:44,583 --> 00:53:48,125
Max's-eko talde egoiliarra ginen ia!
Sarri jotzen genuen han.
849
00:53:49,042 --> 00:53:50,792
Eta bat-batean Harley agertu zen.
850
00:53:51,083 --> 00:53:55,583
12 urte baino ez zituen, eta egunero
birritan astintzen zuen bere bateria,
851
00:53:55,875 --> 00:53:59,625
Max´s-en bi saio egiten baitziren
gauero.
852
00:54:00,417 --> 00:54:02,500
Umetan, Stimulators ikustera
joaten nintzen,
853
00:54:02,583 --> 00:54:04,458
neure taldearekin jotzen
hasi aurretik.
854
00:54:04,625 --> 00:54:07,208
Han ibiltzen zen Harley txikia
bateria jotzen.
855
00:54:07,333 --> 00:54:09,708
Eta bere izeba Denise-k gitarrarekin
ahozabalik uzten gintuzten.
856
00:54:09,917 --> 00:54:12,292
Askotan jotzen genuen han.
857
00:54:12,833 --> 00:54:16,125
Max's-eko kuttunak ginen.
Hasiera-hasieratik
858
00:54:17,292 --> 00:54:19,250
gure emanaldia oso indartsua
859
00:54:19,500 --> 00:54:22,042
eta gogo-berotzailea zen.
860
00:54:22,417 --> 00:54:23,875
Mahaiak botatzen genituen,
861
00:54:24,042 --> 00:54:27,333
gora eta behera jauzika ibiltzeko
leku gehiago izateko.
862
00:54:27,667 --> 00:54:29,708
Beraz, Stimulatorsek jotzen zuten
aldiro,
863
00:54:29,875 --> 00:54:32,375
langileek mahai eta aulki guztiak
kendu behar zituzten
864
00:54:32,417 --> 00:54:35,458
jotzen hasi aurretik,
edo denak apurtzen zituzten.
865
00:54:35,917 --> 00:54:41,042
Bertan jotzen hasi nintzenean
ari zen Sid kontzertuak ematen.
866
00:54:41,583 --> 00:54:45,500
Sex Pistolsak utzita,
New Yorken jarri zen bizitzen.
867
00:54:46,083 --> 00:54:47,958
Nancy
ikustera etortzen zitzaidan.
868
00:54:48,375 --> 00:54:51,750
Esaten zidan: "Wayne!
Sid gaya dela uste duk?"
869
00:54:52,042 --> 00:54:56,208
"Gaya izan behar dik.
Ezin zidak-eta larrua jo!"
870
00:54:56,958 --> 00:55:00,583
"Egun osoa kolokatuta zaudete!"
871
00:55:00,708 --> 00:55:02,792
"Nola joko din, ba, larrua?"
872
00:55:03,042 --> 00:55:04,833
Sid-en lehen ostegunean…
873
00:55:05,000 --> 00:55:09,250
sarrera salmenta
nahiko ongi joan zen.
874
00:55:10,000 --> 00:55:13,042
Nancy txoratzen zegoen,
baina Sid gizajoa, erdi hilik.
875
00:55:13,375 --> 00:55:18,125
Gripeak jota edo,
sukar handia zuen.
876
00:55:18,500 --> 00:55:21,042
Musikari talde polita bildu zuen.
877
00:55:21,417 --> 00:55:23,458
Banda txukuna zen.
878
00:55:23,625 --> 00:55:25,750
Mick Jonesek jauzi gehiegi
egin zituen gau hartan.
879
00:55:26,958 --> 00:55:30,292
Baina hori kenduta,
rock-and-rolleko talde ona ziren.
880
00:55:30,458 --> 00:55:33,125
Mick Jones, Killer Kane,
Jerry Nolan baterian...
881
00:55:33,500 --> 00:55:35,292
Talde aparta benetan!
882
00:55:35,458 --> 00:55:37,833
Eta hark abestu egin zuen,
ahal zuen moduan.
883
00:55:38,167 --> 00:55:40,458
Kritika latzak jasan zituzten,
884
00:55:40,542 --> 00:55:43,083
kaka hutsa zirela ere esan zuten.
885
00:55:43,917 --> 00:55:46,167
Niri bikaina iruditu zitzaidan.
886
00:55:46,708 --> 00:55:49,167
Rock-and-rolla ez baita perfekzioa.
887
00:55:49,583 --> 00:55:52,458
Nik gogoko nuen
Sid-ek abesten zuenean.
888
00:56:50,583 --> 00:56:54,250
SID-EK Max's-EN EMANDAKO
AZKEN KONTZERTUTIK 12 EGUNERA
889
00:56:54,375 --> 00:56:58,458
NANCY SPUNGEN-EN HILOTZA TOPATU ZUTEN
CHELSEA HOTEL-EKO 100. GELAN.
890
00:56:59,000 --> 00:57:02,167
SID VICIOUS GAINDOSIZ HIL ZEN
1979KO OTSAILAREN 2AN,
891
00:57:02,250 --> 00:57:06,000
NANCY SPUNGEN-EN HILKETAGATIK
EPAITUA IZAN AURRETIK.
892
00:57:07,750 --> 00:57:13,167
Sid eta Nancy-ren heriotzak
garai haren heriotza ere ekarri zuen.
893
00:57:13,542 --> 00:57:15,875
Eta arreta jarri zuen mundu hartan,
894
00:57:16,333 --> 00:57:18,083
baina behar ez zen moduan.
895
00:57:19,667 --> 00:57:22,167
Egia da
ez zegola segurtasunik.
896
00:57:23,417 --> 00:57:28,708
Blitz-en gertaera latza
1978an izan zen,
897
00:57:29,458 --> 00:57:32,833
mundu hura beste gaitz askok ere
jota zegoenean.
898
00:57:33,250 --> 00:57:37,542
Izugarria izan zen, Johnny Blitz
erasotu eta sastakatu egin zuten.
899
00:57:38,625 --> 00:57:42,250
Eta horrek erabat aldatu zuen
900
00:57:44,083 --> 00:57:46,792
punken eta kaleko musikarien irudia.
901
00:57:46,958 --> 00:57:51,458
Zure jarrera edo zure janzkeragatik
erasotua izan zintezkeen!
902
00:57:52,292 --> 00:57:57,042
Uste genuena baino
mehatxugarriagoa zen jendearentzat.
903
00:57:57,958 --> 00:58:00,083
Kaletik gindoazela
jendeak esaten zigun:
904
00:58:00,292 --> 00:58:02,917
"Nora arraio hoa, ba?
Halloweeneko festara?"
905
00:58:03,417 --> 00:58:06,000
Edo, "Begira zoro putakume horri!"
906
00:58:06,625 --> 00:58:09,792
Barregarria da
gogora ekartzea
907
00:58:09,958 --> 00:58:11,792
New Yorkeko punk bolada
eta CBGB eta Max's.
908
00:58:11,958 --> 00:58:14,917
Orduko taldeak gogoratuta,
909
00:58:15,375 --> 00:58:19,917
esango nuke Heartbreakers
eta Voidoids,
910
00:58:20,708 --> 00:58:23,708
eta Sex Pistolsak berak,
ez zirela tipo gogorrak.
911
00:58:24,083 --> 00:58:27,042
Ez zangar horietakoak!
912
00:58:27,750 --> 00:58:31,542
Dead Boysak, berriz, bai,
benetan gogorrak ziren.
913
00:58:31,750 --> 00:58:34,208
Cleveland-ekoak ziren,
Youngstown-ekoak.
914
00:58:34,333 --> 00:58:37,208
Zakarrak ziren,
oldarkorrak jendearekin.
915
00:58:37,375 --> 00:58:40,208
Stiv ber,
txikia izanagatik ere,
916
00:58:40,500 --> 00:58:43,167
berehala hasten zen egurra ematen.
917
00:58:47,458 --> 00:58:51,875
Talking Heads-ekin jo genuen,
eta Iggy-rekin, Ramones-ekin...
918
00:58:52,917 --> 00:58:57,500
Ramones-en lagun egin nintzen,
batez ere Johnny-rena.
919
01:00:06,917 --> 01:00:09,167
Pare bat bider
sartzen saiatu nintzen.
920
01:00:09,250 --> 01:00:12,333
Artean ez ziren gogorregiak
adinez txikia bazinen,
921
01:00:12,542 --> 01:00:15,125
ez ziren orain bezain zorrotzak
nortasun agiriekin.
922
01:00:15,250 --> 01:00:17,542
Nik ez nuen dirurik,
eta sartzen saiatu nintzen.
923
01:00:17,750 --> 01:00:19,750
Botila bat whiski neraman,
924
01:00:20,250 --> 01:00:21,833
besterik ez.
925
01:00:22,500 --> 01:00:26,708
Eskaileretan behera bota ninduten.
Segurtasunekoak morroi gogorrak ziren.
926
01:00:27,000 --> 01:00:29,375
Jesse? Gazteegia zen.
927
01:00:30,042 --> 01:00:33,167
Ezin daitezke umeak bota
eskaileretatik.
928
01:00:33,792 --> 01:00:35,417
Halakorik!
929
01:00:36,000 --> 01:00:39,667
Hasieran, denbora pasatzeko
modu bat zen.
930
01:00:40,333 --> 01:00:44,417
Elkarrekin egoteaz gainera,
sortzen ari ginen.
931
01:00:44,667 --> 01:00:49,125
Baina garai bertsuan anfetamina
ziztatzera animatu ninduten.
932
01:00:49,833 --> 01:00:54,625
Eta giroa gaiztotu egin zen,
kriminal bihurtu zen.
933
01:00:55,250 --> 01:00:58,208
Badakizu, speeda eta…
934
01:00:59,083 --> 01:01:02,500
Oso leku iluna bihurtu zen.
Eta oso kontu iluna.
935
01:01:03,292 --> 01:01:06,292
Umeak ginen arren,
drogak eskaintzen zizkiguten.
936
01:01:06,458 --> 01:01:09,292
Komunean gertatzen zena
ikusten genuen.
937
01:01:09,583 --> 01:01:13,000
Gizonak eta emakumeak
elkarrekin sartzen ziren komunean
938
01:01:13,167 --> 01:01:15,417
eta inork ez zien ezer esaten.
939
01:01:15,583 --> 01:01:16,833
Normala balitz bezala.
940
01:01:16,958 --> 01:01:20,083
Komuna okupatuta bazegoen,
beste batean sartzen zinen.
941
01:01:20,375 --> 01:01:22,500
Emakumeenak
gizonez beteta zeuden beti,
942
01:01:22,625 --> 01:01:25,500
eta emakumeek
gizonezkoenak erabiltzen zituzten.
943
01:01:25,792 --> 01:01:28,083
Max´s-eko komunak
denontzat ziren.
944
01:01:28,500 --> 01:01:31,958
Ez ziren CBGB-ko komunak bezalakoak,
ez horixe!
945
01:01:32,250 --> 01:01:34,500
Han bizia arriskatzen zenuen.
946
01:01:34,708 --> 01:01:38,042
Ni inoiz ez nintzen komunera joaten
CBGB-n.
947
01:01:38,292 --> 01:01:41,625
Hura zen...
bakterioak maila gorenean!
948
01:01:41,833 --> 01:01:44,708
Max's-en behintzat garbi zeuden.
949
01:01:45,583 --> 01:01:49,375
Inoiz sexua egin zen komunetan,
horretaz ziur nago.
950
01:01:49,708 --> 01:01:53,333
Bada istorio ospetsu bat
Eric Emerson-i buruz,
951
01:01:53,625 --> 01:01:56,292
sexua egiten
Max's-eko komunetan.
952
01:01:56,958 --> 01:01:58,542
Baina nik neuk ez behintzat.
953
01:02:00,875 --> 01:02:05,667
Neskak eramaten zituen komunera,
larrua jotzera.
954
01:02:06,000 --> 01:02:09,958
Behin galdetu zidan:
"Nire semea egin nahi duzu?"
955
01:02:10,667 --> 01:02:12,917
Sexua asko egiten zen...
956
01:02:14,000 --> 01:02:15,917
komunetan.
957
01:02:16,292 --> 01:02:19,375
Eta oso normala zen
komun batean sartzea
958
01:02:20,042 --> 01:02:23,333
eta ondokoari esnifatzen entzutea.
959
01:02:23,583 --> 01:02:26,292
Ez ziren aberaskumeak
koka esnifatzen,
960
01:02:26,500 --> 01:02:28,000
zaborra ziren,
961
01:02:29,000 --> 01:02:32,125
zoroak, punk rock zaleak,
962
01:02:32,542 --> 01:02:36,333
drogazaleak, putak
eta alproja baldarrak.
963
01:02:36,917 --> 01:02:39,542
Eta ni 12 urterekin haien artean
964
01:02:39,792 --> 01:02:42,833
denei dirua eskatzen
pinball makinarako!
965
01:02:43,667 --> 01:02:45,750
Badaukak Quaaludes-ik?
966
01:02:45,917 --> 01:02:48,917
Ez, gaur speed hartu diat.
967
01:02:53,333 --> 01:02:55,375
Leku zoragarria zen.
968
01:02:56,708 --> 01:02:58,583
Inoiz ez zenekien
969
01:02:59,125 --> 01:03:02,542
nork jotzen zuen
ezta norekin topo egingo zenuen ere.
970
01:03:02,917 --> 01:03:07,167
Ze, beste zein lekutan topa zenezakeen
Wayne County bezalako norbait?
971
01:03:07,708 --> 01:03:09,542
Jane hain baitzen...
972
01:03:10,083 --> 01:03:13,292
"Nola harritu zaitzaket
eta zenbat era ezberdinetan?"
973
01:03:13,500 --> 01:03:15,750
Antzezle zoragarria zen.
974
01:03:16,458 --> 01:03:19,125
Bi hilerik behin abesten nuen
Max's-en.
975
01:03:19,625 --> 01:03:23,458
Baina Ingalaterrara joan eta gero,
halako batean itzuli nintzen
976
01:03:23,833 --> 01:03:27,667
eta gau handia zen, sei hilabete
egon baitziren nire zain.
977
01:03:27,875 --> 01:03:29,792
Jende-ilara sortu zen
blokearen inguruan.
978
01:03:30,583 --> 01:03:33,500
Jendea ilaran
Max's-en etxadiaren inguruan
979
01:03:33,667 --> 01:03:35,208
gu ikusteko!
980
01:04:53,500 --> 01:04:57,250
Urte batzuk geroago
istorio batzuk entzun nituen
981
01:04:59,042 --> 01:05:01,708
sotoan dirua egiten zela
ziotenak.
982
01:05:02,708 --> 01:05:06,917
Nik ez nuen inoiz halakorik ikusi.
Ikusi izan banu,
983
01:05:07,292 --> 01:05:12,125
berehala eskatuko nien-eta zorretan
utzitako kontzertuak pagatzeko.
984
01:05:18,750 --> 01:05:20,542
Hura eta Laura
Parisen ziren berriro.
985
01:05:20,750 --> 01:05:23,083
Bertan izan zituzten
ideia on guztiak!
986
01:05:23,875 --> 01:05:26,333
Konturatu ziren
Frantzian dirua
987
01:05:26,500 --> 01:05:30,417
tamaina ezberdinekoa dela,
segun zein den bere balioa.
988
01:05:31,125 --> 01:05:34,458
AEBetan, berriz, dirua
neurri berekoa da guztia.
989
01:05:35,083 --> 01:05:39,458
Eta artean Ameriketako
faltsutzaileek zuten arazo nagusia
990
01:05:39,917 --> 01:05:42,500
paper egokia lortzea zen.
991
01:05:43,292 --> 01:05:48,083
Etxera itzulitakoan, Laurak
lixiba ezberdinekin probatu zuen,
992
01:05:48,458 --> 01:05:52,542
eta ikasi zuen
1 dolarreko billeteak koloregabetzen,
993
01:05:52,917 --> 01:05:54,667
baina hondatu gabe.
994
01:05:55,042 --> 01:05:59,208
Aldi berean, Xerox-ek koloretako
fotokopiagailu berria atera zuen.
995
01:05:59,542 --> 01:06:04,750
Hain zehatza, billeteetako
lerro finenak ere kopiatzen zituen.
996
01:06:05,208 --> 01:06:09,375
Hala ba, 1 $-eko billeteak zuritzen
eta 100ekoak inprimatzen hasi ziren.
997
01:06:09,500 --> 01:06:11,875
Ateratzen ere ikasi zuten.
998
01:06:12,458 --> 01:06:16,208
Atlantic Cityra joaten ziren,
eta fitxak erosten zituzten.
999
01:06:16,500 --> 01:06:21,125
Gizona aditua zen zorizko jokoetan,
eta beraz, diruren bat irabaz zezakeen
1000
01:06:21,292 --> 01:06:23,500
pokerrean eta halako jokoetan.
1001
01:06:24,083 --> 01:06:28,375
Baina 1980-81erako
jada ez zen hain jokalari trebea.
1002
01:06:28,667 --> 01:06:31,250
Dama zuriaren eraginak
eraman zuen
1003
01:06:31,708 --> 01:06:34,750
zentzurik gabeko
kaka hura guztia egitera,
1004
01:06:35,083 --> 01:06:38,792
eta trebetasun guztia
galarazi zion.
1005
01:06:39,500 --> 01:06:42,583
Hala ere, dirua inprimatzen
jarraitu zuten etengabe,
1006
01:06:42,958 --> 01:06:44,708
baina akats bi egin zituen.
1007
01:06:44,958 --> 01:06:48,833
Lehena, argiaren faktura
diru faltsuarekin ordaintzea.
1008
01:06:49,042 --> 01:06:54,625
1980an-edo Con Ed konpainiako
presidenteordea etorri zen Max's-era,
1009
01:06:54,625 --> 01:06:56,000
eta Tommy-ri esan zion:
1010
01:06:56,125 --> 01:06:59,500
"Zure txekeak onartuko ditugu,
baina ez eskudirutan ordaintzea."
1011
01:06:59,583 --> 01:07:01,292
Ni Tommy izan banintz,
1012
01:07:01,500 --> 01:07:05,500
berehala jabetuko nintzen gelditu
eta negozioa uzteko ordua zela.
1013
01:07:05,875 --> 01:07:09,083
Ze, Con Ed-ekoek jada
harrapatu banaute,
1014
01:07:10,000 --> 01:07:12,958
zenbat denbora gehiago beharko du
Ogasunak?
1015
01:07:26,750 --> 01:07:30,167
"New Yorkeko hardcore"
deritzogun horren goraldia
1016
01:07:30,333 --> 01:07:32,667
Bad Brains-en lehen emanaldiekin
hasi zen.
1017
01:07:32,917 --> 01:07:38,750
Eta Bad Brainsak Max´s-en jo zuten
ezezagunak zirenean,
1018
01:07:39,042 --> 01:07:41,875
artean punk talde bat zirenean.
1019
01:07:42,917 --> 01:07:45,083
Kaka hura punk-rocka zen.
1020
01:07:47,792 --> 01:07:50,500
Guk izan genuen zerikusirik
horrekin!
1021
01:07:50,667 --> 01:07:52,792
Mezua zen gakoa,
1022
01:07:53,417 --> 01:07:54,917
eta musika.
1023
01:07:55,375 --> 01:07:56,500
Eta gero,
1024
01:07:57,167 --> 01:07:58,708
abiadura.
1025
01:07:59,500 --> 01:08:02,500
Askok sinetsi zuten gugan.
1026
01:08:02,958 --> 01:08:07,542
Hura babestu zuten,
eta behin eta berriz etorri ziren,
1027
01:08:07,750 --> 01:08:12,000
eta azkenean
mutilek aretoa bete zuten.
1028
01:08:12,708 --> 01:08:19,125
Orduan Hardcorearen lehen bertsioen
oinarri bihurtu zen Max's
1029
01:08:19,792 --> 01:08:22,750
CBGBrekin batera, baina honek
goizetan egiten zituen saioak,
1030
01:08:22,958 --> 01:08:24,625
eta Peter-ek, gauez.
1031
01:08:25,042 --> 01:08:29,542
Glenn Danzig eskerrak ematen dizkie
Max´s-i eta Crowley-ri
1032
01:08:29,667 --> 01:08:34,667
Max's-en hasten
utzi zietelako Misfits-ekoei.
1033
01:08:34,667 --> 01:08:37,792
Beraz, esan daiteke Hardcorea,
1034
01:08:37,792 --> 01:08:41,875
Hardcorearen eszena New Yorken
Max's-en hasi zela.
1035
01:08:42,125 --> 01:08:43,792
Eta hori egia handia da.
1036
01:08:43,792 --> 01:08:45,500
Max´s-en azken egunak
izan ziren
1037
01:08:45,500 --> 01:08:46,833
Hardcorearen lehenak.
1038
01:08:47,083 --> 01:08:49,667
New Yorken hasten zen
Hardcorearen eszena.
1039
01:08:49,667 --> 01:08:52,750
Eta nire taldeak, Heart Attack-ek
disko bat atera zuen: "God is Dead".
1040
01:08:52,750 --> 01:08:54,500
Ni bigarren hezkuntzako eskolan
nenbilen,
1041
01:08:54,500 --> 01:08:55,917
baina auzoko nire lagun guztiek
1042
01:08:56,000 --> 01:08:59,583
beren taldeak sortu zituzten
CBGB-k Hardcorea bultzatu aurretik.
1043
01:08:59,583 --> 01:09:00,958
Max´s-ek lehenago onartu zuen.
1044
01:09:20,042 --> 01:09:23,750
1981eko martxoan
New Yorken bizitzen jarri nintzenean,
1045
01:09:23,750 --> 01:09:27,792
Max´s-era joaten nintzen.
Heldu eta hil batzuetara
1046
01:09:28,750 --> 01:09:30,750
Steve Stevens ezagutu nuen,
eta talde bat
1047
01:09:30,833 --> 01:09:32,083
sortzen hasi ginen.
1048
01:09:32,125 --> 01:09:33,708
Bateria bat genuen,
Steve Missal,
1049
01:09:33,708 --> 01:09:36,167
eta egun batean esan zigun,
gaur jo egingo dut,
1050
01:09:36,167 --> 01:09:38,667
Max's-en azken gaua da,
1051
01:09:38,667 --> 01:09:39,958
itxi egingo dute.
1052
01:09:39,958 --> 01:09:42,250
Gaur joko duten
taldeetako batean nago.
1053
01:09:42,333 --> 01:09:45,750
Eta esan nion,
"Eta zuen aurretik igo gaitezke,
1054
01:09:45,750 --> 01:09:47,833
edo atzetik eta jo?
Edo ahal denean?
1055
01:09:47,958 --> 01:09:49,375
Eta baietz esan zigun,
igo gintezkeela
1056
01:09:49,375 --> 01:09:51,500
eta pare bat kanta jo.
1057
01:09:51,667 --> 01:09:54,500
Eta "Dancing with Myself"
jo genuen,
1058
01:09:54,542 --> 01:09:56,917
eta beste lau edo bost kanta.
1059
01:09:57,833 --> 01:10:01,625
Eta konturatu ginen
ikusleek igotzen ikusi gintuztenean
1060
01:10:01,667 --> 01:10:03,917
esaten zutela:
Ikusi duk? Billy Idol duk!
1061
01:10:04,208 --> 01:10:06,208
Eta han nengoen ni,
agertoki hartan,
1062
01:10:06,417 --> 01:10:09,542
non Alan Vegak
eta Suicide-ko Marty Revek,
1063
01:10:09,625 --> 01:10:12,708
nire heroiek, ni baino lehenago
jo zuten maite dudan musika.
1064
01:10:12,750 --> 01:10:15,042
New Yorkekoak ziren,
eta agertoki horrexetan jo zuten!
1065
01:10:15,167 --> 01:10:17,875
Eskerrak emateko nire modua zen
hara igotzea
1066
01:10:17,917 --> 01:10:21,083
eta hura egitea,
nolabait, nire erara oinarrituz
1067
01:10:21,083 --> 01:10:24,958
Max´s-en historian,
1068
01:10:24,958 --> 01:10:27,542
hura azken gaua baitzen.
Eta hala izan zen,
1069
01:10:27,542 --> 01:10:29,167
biharamunean itxi zuten.
1070
01:10:29,667 --> 01:10:32,417
Hura izan zen azken emanaldia
1071
01:10:32,458 --> 01:10:34,458
Max's itxi aurretik.
1072
01:10:34,458 --> 01:10:37,042
Eta gure lehena!
1073
01:10:37,500 --> 01:10:39,167
CBGB-tik Max's-era joaten zinen.
1074
01:10:39,292 --> 01:10:41,333
Egiazki bost axola zion
nork jotzen zuen,
1075
01:10:41,333 --> 01:10:43,417
berdin joaten zinen.
1076
01:10:44,292 --> 01:10:46,667
Batez ere, debalde sartzen
uzten bazizuten.
1077
01:10:46,708 --> 01:10:51,750
Eta Peter Crowley jatorra zen,
debalde sartzen uzten zidan.
1078
01:10:51,750 --> 01:10:55,375
Birdland-ek sarri jotzen zuen han,
eta The Rattlers-ek ere bai.
1079
01:10:55,417 --> 01:10:57,917
Izan ere, The Rattlers izan ziren
1080
01:10:57,917 --> 01:11:01,375
Max´s-eko agertoki gainean
jo zuen azken taldea.
1081
01:11:01,375 --> 01:11:05,208
Eta ohore handia dela uste dut,
handik irtendako talde guztiek
1082
01:11:05,208 --> 01:11:09,583
ez baitiote esker on nahikoa
adierazten Max's-i.
1083
01:11:14,875 --> 01:11:16,625
Nire lagun Dorothy, gau batean,
1084
01:11:16,625 --> 01:11:20,125
lo gelditu zen goian,
mahai baten azpian.
1085
01:11:20,125 --> 01:11:22,208
Mozkorra zegoen,
1086
01:11:22,208 --> 01:11:25,083
eta lo geratu zen,
eta goizean jaitsi zen,
1087
01:11:25,792 --> 01:11:29,083
goizean goizetik, oraindik
dirua kontatzen ari zirenean.
1088
01:11:29,083 --> 01:11:32,375
Ni autoan nengoen, lo,
Michaeli itxaroten.
1089
01:11:32,375 --> 01:11:36,292
Berak esan zidan eskailerak jaitsi
eta bat-batean pistola guztiak
1090
01:11:36,292 --> 01:11:37,250
berari apuntatzen zituen.
1091
01:11:38,208 --> 01:11:41,375
Beraz, bai,
negozio ilunak zituzten esku artean.
1092
01:11:41,375 --> 01:11:43,458
Goazen/Tira.
1093
01:11:44,500 --> 01:11:46,250
Bigarren akatsa izan zen
1094
01:11:46,250 --> 01:11:48,625
karta-gaztelua
lurrera bota zuen.
1095
01:11:48,750 --> 01:11:52,667
Laura opari-dendara joan zen
Atlantic City-n,
1096
01:11:52,708 --> 01:11:56,500
zorro bat erosi zuen eta ehuneko
billete faltsu batekin ordaindu zuen.
1097
01:11:56,542 --> 01:11:59,667
Billete faltsuarekin
nork ordaindu zuen gogoratu zuten,
1098
01:11:59,792 --> 01:12:01,667
eta atxilotu egin zuten.
1099
01:12:02,250 --> 01:12:04,417
Epaitu egin behar zuten.
1100
01:12:04,417 --> 01:12:09,792
Tommyk fiskalarekin hitz egin zuen
eta esan zion
1101
01:12:09,792 --> 01:12:11,292
kargu gabe libre utziz gero,
1102
01:12:11,375 --> 01:12:14,708
berak aitortuko zuela bere burua
nahi zuenagatik errudun.
1103
01:12:14,958 --> 01:12:18,625
Hala, espetxera bidali zuten
lau urterako
1104
01:12:18,625 --> 01:12:20,750
80ko hamarkadan.
1105
01:12:21,333 --> 01:12:24,042
Eta tristeena da barruan zen bitartean
Laura hil egin zela.
1106
01:12:25,708 --> 01:12:27,333
1981ean,
1107
01:12:27,417 --> 01:12:29,875
Max's-entzako azken kolpea izan zen
1108
01:12:30,792 --> 01:12:33,292
dirua behar zuela
1109
01:12:33,292 --> 01:12:38,375
Atlantic Cityko mutilei pagatzeko,
eta horiei ordaindu egin behar zaie.
1110
01:12:38,958 --> 01:12:42,125
Eta diru mota hori
lortzeko modu bakarra,
1111
01:12:42,125 --> 01:12:45,417
diru garbia,
eraikina saltzea zen.
1112
01:12:45,417 --> 01:12:49,208
Max's-ek hainbeste diru eman zion
70eko hamarkadan,
1113
01:12:49,292 --> 01:12:52,167
eraikin osoa erosi zuela,
bera zen jaun eta jabea.
1114
01:12:52,167 --> 01:12:53,667
Eta hipotekarik gabe.
1115
01:12:53,667 --> 01:12:56,250
Aldameneko bulego-eraikinaren
ugazabandreak
1116
01:12:56,250 --> 01:12:59,417
Max's desagertzea nahi zuen
nola edo hala,
1117
01:13:00,208 --> 01:13:02,250
kristal hautsiengatik,
gonbitoengatik
1118
01:13:02,250 --> 01:13:04,167
eta goizero bertan topatzen zuen
edozergatik.
1119
01:13:04,417 --> 01:13:08,125
Halatan, Tommy harengana hurbildu
eta esan zion: Emadazu milioi bat,
1120
01:13:08,292 --> 01:13:11,792
eta negozioa eta eraikina
emango dizkizut.
1121
01:13:12,958 --> 01:13:14,917
Eta hark "Ados" erantzun,
1122
01:13:15,083 --> 01:13:16,375
eta miloia ordaindu zion.
1123
01:13:16,417 --> 01:13:23,833
Tommyk Atlantic Citykoei zorra pagatu
eta hura izan zen
1124
01:13:23,833 --> 01:13:26,167
Max´s Kansas City-ren azkena,
eta kalera bota ninduen.
1125
01:13:33,250 --> 01:13:35,792
Max's-ek sekula ez zuen jaso
1126
01:13:35,875 --> 01:13:37,208
merezi zuen aitortza.
1127
01:13:37,292 --> 01:13:42,500
Max's-ek 80ko hamarkada hasieran
itxi zuen, baina CBGB zabalik zegoen.
1128
01:13:42,500 --> 01:13:46,292
Eta Hillyk beste 20 urte gehiago
iraun zituen zabalik,
1129
01:13:46,292 --> 01:13:51,708
eta denen ahotan egon zen.
1130
01:13:51,875 --> 01:13:54,708
Max´s, berriz,
81eko hondarren hil zen.
1131
01:13:54,708 --> 01:13:59,333
Besterik gabe, CBGB
bihurtu zen MTVren belaunaldikoen
1132
01:13:59,333 --> 01:14:01,083
punk bilgunea.
1133
01:14:01,083 --> 01:14:03,792
Zoritxarrez, Max´s ezabatu egin
zuten ekuazio horretatik.
1134
01:14:03,792 --> 01:14:07,083
Max´s leku bakarra izan zen,
musika-talde askori,
1135
01:14:07,125 --> 01:14:10,583
gizabanako askori
biltzeko aukera eman zielako,
1136
01:14:10,583 --> 01:14:14,750
eta nahi zuten edozer egiteko aukera
eman.
1137
01:14:14,917 --> 01:14:17,375
Gogoa genuen
eta lekua ere bai
1138
01:14:17,375 --> 01:14:20,542
nongo agertokian esperimentatu,
geure onena atera
1139
01:14:20,625 --> 01:14:23,708
eta ea zer gertatzen zen.
Eta denok geunden han!
1140
01:14:23,750 --> 01:14:28,750
Gayak, heterosexualak,
asiarrak, beltzak, hispanoak, zuriak…
1141
01:14:28,750 --> 01:14:30,125
Nor ez zegoen han?
1142
01:14:30,125 --> 01:14:33,500
Guztiok geunden han,
agertoki hartan kaña ematen.
1143
01:14:33,792 --> 01:14:36,125
Artean genituen managerrek
esan zidaten:
1144
01:14:36,167 --> 01:14:37,792
A, Sonny, edan ezazu honetatik
agertokira igo baino lehen,
1145
01:14:37,875 --> 01:14:39,042
topera egongo zara.
1146
01:14:39,167 --> 01:14:40,250
Eta, bueno, handik apur batera
1147
01:14:40,250 --> 01:14:43,083
benetan topera nengoen.
Eta Gene-ri esan nion:
1148
01:14:43,083 --> 01:14:44,292
"Aizu, ez dezagun jo lehen kantua,"
1149
01:14:44,292 --> 01:14:45,500
"has gaitezen zuzenean
bigarrenarekin."
1150
01:14:45,500 --> 01:14:46,750
Eta bateriari, Gregoryri, berriz,
1151
01:14:46,750 --> 01:14:47,875
"Ez gaitezen hasi lehen kantuarekin,"
1152
01:14:47,875 --> 01:14:49,667
"has gaitezen hirugarrenarekin."
1153
01:14:49,667 --> 01:14:51,500
Eta gero, ni zortzigarrenarekin
hasi nintzen,
1154
01:14:51,625 --> 01:14:53,042
eta zarata hura egiten hasi ginen.
1155
01:14:53,167 --> 01:14:56,042
Jendeari izugarri gustatu zitzaion.
"Sinestezina da", pentsatu nuen nik,
1156
01:14:56,042 --> 01:14:57,500
nahi dudana egin dezaket.
1157
01:14:57,500 --> 01:15:00,083
Sinetsidazu,
Max's leku zoroa zen erabat.
1158
01:15:00,083 --> 01:15:02,000
Imajinatu zer izan zen niretzat.
1159
01:15:02,000 --> 01:15:03,500
Hamabi urte baino ez nituen eta.
1160
01:15:03,500 --> 01:15:05,125
Eta jende hura zegoen,
1161
01:15:05,125 --> 01:15:08,542
Johnny Thunders,
kamerinoko eskaileretan behera
1162
01:15:08,542 --> 01:15:11,500
estropezu eginez,
besotik zintzilik xiringa bat zuela
1163
01:15:11,542 --> 01:15:13,500
eta esanez:
"Jada irten behar dut?"
1164
01:15:13,500 --> 01:15:14,500
Hura zen
1165
01:15:14,583 --> 01:15:15,958
erabateko libertinajea.
1166
01:15:15,958 --> 01:15:20,167
Jende zoroa, jende zoroagoa,
edo jende dotorea.
1167
01:15:20,167 --> 01:15:22,458
Eta beste gau batzuetan, betikoak.
1168
01:15:22,917 --> 01:15:26,042
Baina Max's-eko ikuslea izanda,
edozein izan zitekeen.
1169
01:15:27,083 --> 01:15:29,750
Uste dut modu askotara
Max´s garrantzitsuagoa izan zela
1170
01:15:29,750 --> 01:15:35,000
CBGB baino,
historiako leinuagatik.
1171
01:15:36,208 --> 01:15:38,042
Bazen leinu hori,
1172
01:15:38,042 --> 01:15:40,208
Velvet Underground-engandik
atzera zihoana,
1173
01:15:40,208 --> 01:15:44,292
eta hura zen nik gogan nuen kluba,
aldizkariengatik,
1174
01:15:44,292 --> 01:15:49,375
istorioengatik, diskoengatik,
abestiengatik,
1175
01:15:50,167 --> 01:15:52,667
prentsagatik.
1176
01:15:52,833 --> 01:15:54,333
Horregatik zen hain garrantzitsua
niretzat,
1177
01:15:54,333 --> 01:15:55,917
eta horregatik maite nuen
hainbeste.
1178
01:15:55,917 --> 01:15:57,667
Max's Kansas City-ko atzealdean
1179
01:15:57,792 --> 01:16:00,250
milioika ideia sortu ziren,
1180
01:16:00,417 --> 01:16:01,875
"Backroom"ean.
1181
01:16:01,875 --> 01:16:03,875
Halako sormen handia batzen zen
dendaoste hartan.
1182
01:16:04,917 --> 01:16:06,792
Gogora ezazu hau,
1183
01:16:06,792 --> 01:16:09,292
beste guztia ahazten bazaizu ere:
1184
01:16:09,333 --> 01:16:13,167
denak kolokatuta zeuden
denbora guztian.
1185
01:16:13,333 --> 01:16:16,000
Bai The Clash,
bai Sex Pistols,
1186
01:16:16,583 --> 01:16:21,375
bai Sid eta Malcolm,
eta ni, eta Siouxie...
1187
01:16:22,500 --> 01:16:23,792
den-denak!
1188
01:16:23,792 --> 01:16:26,458
David Bowie, Gene Pitney,
1189
01:16:26,458 --> 01:16:29,917
Mick Jaggers… Rolling Stones-ak,
1190
01:16:30,125 --> 01:16:34,042
hara zihoazen denak
kolokatuta zeuden denbora guztian.
1191
01:16:34,458 --> 01:16:37,917
Denak kolokatuta zeuden,
inor ez zegoen kolkatu gabe, inoiz.
1192
01:16:49,917 --> 01:16:52,083
Max's zen nire lekua, zalantzarik
gabe.
1193
01:16:52,292 --> 01:16:53,083
Badakizu,
1194
01:16:53,083 --> 01:16:56,625
Max-en alderdi artistikoa duzu,
eta bestetik, Andy Warholena ere bai.
1195
01:16:56,750 --> 01:16:59,125
Baina musikaren iksupegitik,
Max´s-ek paper
1196
01:16:59,125 --> 01:17:02,875
oso garrantzitsua jokatu zuen
musikaren urrezko garaian.
1197
01:17:03,375 --> 01:17:05,792
Eta bihotzez eskertzen diet biei,
1198
01:17:05,958 --> 01:17:08,500
Mickey Ruskini eta Tommy Deani,
hainbeste...
1199
01:17:09,875 --> 01:17:11,458
eman...
1200
01:17:12,167 --> 01:17:14,208
honetan jarri zuten
arreta guztiagatik.
1201
01:17:14,875 --> 01:17:16,875
Inoiz baino hobeto pasatzen ari
nintzen,
1202
01:17:18,625 --> 01:17:22,042
Eta badakizu,
Alice Cooper-en parte zen.
1203
01:17:22,125 --> 01:17:26,583
Max's Kansas City-k
gauza mordoa sortzen lagundu zidan.
1204
01:17:26,583 --> 01:17:29,708
Max´s-en ondareak
bizirik dirau,
1205
01:17:29,792 --> 01:17:33,417
era batera edo bestera.
Max's-en ondareak bizirik dirau.
1206
01:17:33,417 --> 01:17:36,042
Inoiz ez da hilko, benetan.
1207
01:17:36,417 --> 01:17:41,167
Max's da
Paris izan zena 20ko hamarkadan,
1208
01:17:41,208 --> 01:17:45,375
edo Berlin 30ekoan,
edo Ingalaterra 60ko hamarkadan.
1209
01:17:45,917 --> 01:17:48,417
70eko hamarkadan Max's zen
1210
01:17:48,667 --> 01:17:49,583
ospetsua.
1211
01:17:49,583 --> 01:17:50,958
Eta beti
1212
01:17:51,125 --> 01:17:52,458
hala gogoratua izango da,
1213
01:17:52,500 --> 01:17:54,875
haren gainean idatzi
eta filmatuko da.
1214
01:17:54,875 --> 01:17:56,125
Beti.
1215
01:17:56,583 --> 01:17:59,875
Agertokian nago antzezten/jotzen
eta diot, "Emadazue Coca bat!"
1216
01:17:59,875 --> 01:18:03,292
Lortuidazu Coca bat,
benetakoa, alegia Coca-Cola bat.
1217
01:18:03,292 --> 01:18:07,208
Eta ikusleen erdiek pentsatu zuten
kokaina eskatzen nuela.
1218
01:18:07,208 --> 01:18:11,375
Halakoa zen hango pentsaera,
gaiztoa eta ustela.
1219
01:18:12,292 --> 01:18:15,167
Guretzat, gazteak ginela
Max´s-era jotzera joatea,
1220
01:18:15,208 --> 01:18:16,500
edo kontzertuak ikustera joatea,
1221
01:18:16,500 --> 01:18:18,250
historiako parte zinela
sentzitzen zenuen.
1222
01:18:18,250 --> 01:18:19,333
Aldizkarietan ikusi zenuen.
1223
01:18:19,458 --> 01:18:22,083
Egunkarietako iragarki ikonikoa
ezagutzen zenuen, tira hura,
1224
01:18:22,333 --> 01:18:25,042
eta orain zeure izena
ikus zenezakeen Village Voice-n.
1225
01:18:25,083 --> 01:18:26,583
Hori bazen zerbait!
1226
01:18:26,583 --> 01:18:28,208
Zerbaiten parte zinela
sentizten zenuen.
1227
01:18:28,875 --> 01:18:30,333
T jaunak esan ohi zuenez,
1228
01:18:30,333 --> 01:18:34,875
erruki naiz Max's-ik izan ez duten
zoritxarreko inozo horietaz,
1229
01:18:34,958 --> 01:18:39,500
zeren eta Max's Kansas City
bizitzan behin bakarrik gertatzen da.
1230
01:18:39,500 --> 01:18:42,000
Zergatik egiten ziren han
1231
01:18:42,000 --> 01:18:45,125
izar izatekoak ziren
hainbeste talderen kontzertuak?
1232
01:18:45,125 --> 01:18:46,625
Ba, horra erantzuna.
1233
01:18:46,625 --> 01:18:48,792
Benetan hura zelako
egon beharreko lekua.
1234
01:18:48,917 --> 01:18:51,208
Bazen energia bat bertan.
1235
01:18:51,292 --> 01:18:53,792
Gau batzuetan
energia astuna zen.
1236
01:18:53,792 --> 01:18:56,167
Yonkien pisu astunaz
zamatutakoa.
1237
01:18:56,167 --> 01:18:59,292
Beste batzuetan oldarkortasun bitxia
zegoen, energia oldarkorra zen.
1238
01:18:59,292 --> 01:19:01,042
Beste gau batzuetan, berriz,
suabeagoa zen.
1239
01:19:01,042 --> 01:19:02,542
Baina beti-beti
1240
01:19:02,542 --> 01:19:05,167
zerbait gertatzen zen han,
beste leku batzuetan ez bezala,
1241
01:19:05,167 --> 01:19:07,625
non eseri, edan
eta besterik gabe bazoazen.
1242
01:19:08,292 --> 01:19:11,958
Une on asko!
Talde handiak ikusi nituen Max's-en,
1243
01:19:11,958 --> 01:19:15,833
eta aparta izan zen, benetan.
1244
01:19:17,208 --> 01:19:20,500
Bikaina izan zen
bertan jo ahal izatea,
1245
01:19:20,500 --> 01:19:24,417
New Yorkeko historiaren
parte garramtzitsua izan da-eta.
1246
01:19:24,833 --> 01:19:27,875
Peter Crowley eta Max´s-ik gabe,
1247
01:19:28,250 --> 01:19:32,458
ezin dut imajinatu New Yorkeko
musikaren munduak, edo mundukoak
1248
01:19:32,542 --> 01:19:33,667
zer galduko zuketen!
1249
01:19:33,750 --> 01:19:35,917
Han eman nuen nire lehen kontzertua
Ameriketan.
1250
01:19:36,208 --> 01:19:38,667
Max´s Kansas City-ren
azken gauean.
1251
01:19:39,167 --> 01:19:41,375
Iraganeko aro bat izan zen.
1252
01:19:41,375 --> 01:19:43,333
Eta iraganeko leku bat.
1253
01:19:43,458 --> 01:19:46,708
Eta beti izango da hori,
1254
01:19:48,083 --> 01:19:51,750
leku bat non guztiek nahiko zuketen
bizitzan behin behintzat bertan egon.
1255
01:19:52,292 --> 01:19:56,417
"Izugarria izango zen", esaten didate.
Eta nik, "Bai, hala izan zen".
1256
01:20:14,375 --> 01:20:16,458
Filmazpit
[SUBTITULA'M]