1 00:01:18,761 --> 00:01:22,003 Kamisetak atentzioa eman zidan, Black is Beltza izenak. 2 00:01:22,004 --> 00:01:26,612 Historia pixka bat ezagutzeaz gain, nik uste leloak piztu zidala interesa, 3 00:01:26,613 --> 00:01:29,364 kamisetaren estetikak. 4 00:01:29,372 --> 00:01:33,990 Nik uste niretzat hartu nuela biran. Birako nire kamiseta izan zen. 5 00:01:34,577 --> 00:01:37,414 Etorriko zen zerbaiten iragarki antzeko bat izan zen, 6 00:01:37,415 --> 00:01:40,592 benetan zer etorriko zen jakin gabe. 7 00:01:40,593 --> 00:01:43,560 Dena dela, Fermin Muguruzaz ari zarenean, 8 00:01:43,561 --> 00:01:48,117 beti espero duzu nolabaiteko olatu bat. 9 00:05:13,287 --> 00:05:18,599 Berehala ohartu nintzen anbizio handiko proiektua zela, 10 00:05:18,600 --> 00:05:24,615 adar asko zituen proiektu bat. 11 00:05:24,616 --> 00:05:29,250 Eta horixe zen nire beldurra. Baina banekien bide luzea izango zuela ere. 12 00:05:29,251 --> 00:05:31,684 Historiaren ibilbidea gorabeheratsua izaten ari da, 13 00:05:31,685 --> 00:05:35,200 lehenengo zinemarako gidoia idatzi baikenuen, 14 00:05:35,201 --> 00:05:37,675 helduentzako animazio film batentzat. 15 00:05:37,676 --> 00:05:42,779 Nire erronka nagusia adar guztiak kontrolatzea zen, 16 00:05:42,780 --> 00:05:47,857 Fermin Muguruza den sormen sumendia, 17 00:05:47,858 --> 00:05:50,035 binetetan sartzen saiatzea. 18 00:05:50,036 --> 00:05:53,707 Bere sukaldean lau eskuetara lan egin genuenean, berak Internet zuen, baina nik ez 19 00:05:53,708 --> 00:05:56,093 eta uste dut hori ez zela ideia ona, 20 00:05:56,094 --> 00:05:59,921 bera etengabe ari zen kointzidentzia zoriontsuak topatzen, 21 00:05:59,922 --> 00:06:01,562 datu berriak, 22 00:06:01,563 --> 00:06:04,140 baina egun hartan Alik borroka zuen... Hau sartu behar dugu... 23 00:06:04,141 --> 00:06:07,125 Olinpiar Jokoetako domina hartu zuen eta errekara bota zuen... 24 00:06:07,134 --> 00:06:08,748 Hau ere sartu beharko genuke... 25 00:06:40,857 --> 00:06:45,440 Kontatu zidan lanean ari zela, nobela hau idatzi zutela, 26 00:06:47,159 --> 00:06:51,768 nire lana ikusi zuela eta interesa zuela ni proiektura batzeko, 27 00:06:53,005 --> 00:06:56,534 eta ni, automatikoki, pentsatzen hasi nintzen, 28 00:06:56,535 --> 00:06:58,905 Fermini ezin niola ezetz esan. 29 00:06:58,906 --> 00:07:02,368 Oso azkar irakurri nuen, eta asko gozatu nuenez, 30 00:07:02,369 --> 00:07:05,363 harrituta gelditu nintzen, egia esan. 31 00:07:05,364 --> 00:07:08,566 Nire emazteari eman nion irakurtzeko 32 00:07:08,567 --> 00:07:11,561 eta esan nion: "begira, hau iritsi da". 33 00:07:11,562 --> 00:07:16,144 Pentsatzen ari nintzen ez nuela egingo, baina gauza asko topatu nituen hor. 34 00:07:16,145 --> 00:07:22,134 Nik irudikatzeko idatzita zegoen, elkar ezagutzen ez bagenuen ere. 35 00:07:22,135 --> 00:07:24,530 Musika erreferentzia guztiak, 36 00:07:24,531 --> 00:07:29,890 garaia... nire lanean dagoeneko existitzen diren erreferente asko daude. 37 00:07:29,891 --> 00:07:33,379 Bakarrik dekantatzen zela zirudien. 38 00:07:33,380 --> 00:07:36,791 Orduan emazteari eman nion irakurtzeko, eta bera izan zen Ferminen aliatu nagusia. 39 00:07:36,792 --> 00:07:41,035 Emazteak esan zidan: "Nobela grafiko bat egiteko gidoi baten zain bazinen 40 00:07:41,036 --> 00:07:43,015 iritsi berria da, hau da”. 41 00:07:50,856 --> 00:07:53,667 Ezinezkoa da Fermini ezetz esatea. 42 00:07:53,668 --> 00:07:55,672 Nik ez dut inor ezagutzen. 43 00:07:55,673 --> 00:07:59,891 Diotenez, norbaitek lortu du inoiz, baina nik ez dut ezagutzen. 44 00:07:59,892 --> 00:08:03,224 Errazagoa da dragoi bati ezetz esatea, Fermin Muguruzari baino. 45 00:11:43,134 --> 00:11:48,264 Utzi esaten ez dagoela planetan tokirik 46 00:11:48,265 --> 00:11:54,983 non nahiago nukeen egon orain, Euskal Herrian baino, 47 00:11:54,984 --> 00:11:57,300 Bilbon, 48 00:11:57,301 --> 00:12:02,718 hemen, antzoki honetan, artista zoragarri hauekin, 49 00:12:02,719 --> 00:12:06,441 Ferminekin eta zuekin guztiekin. 50 00:12:08,160 --> 00:12:10,035 Gauza bat gehiago, 51 00:12:10,036 --> 00:12:14,755 badago Nina Simoneren kanta bat 52 00:12:14,756 --> 00:12:23,167 izena duena "Jakin nahi nuke zer sentitzen den libre izatean". 53 00:12:23,168 --> 00:12:27,594 Eta gaur arratsaldean esan nahi dizuedana da 54 00:12:27,595 --> 00:12:33,531 elkarrekin konpartitu ditugun momentu hauek, 55 00:12:33,532 --> 00:12:38,594 musika zoragarri hau sentitzen, 56 00:12:39,844 --> 00:12:45,027 badirudi denok dugula sentsazio bat 57 00:12:45,028 --> 00:12:49,636 askatasuna nola sentituko litzatekeen sentiarazten diguna. 58 00:12:56,459 --> 00:12:59,949 Zoritxarrez ez dakit euskaraz hitz egiten, 59 00:13:01,303 --> 00:13:04,610 baina maite dut hizkuntza 60 00:13:05,313 --> 00:13:10,287 eta etxera itzul naiteke esanez badakidala euskaraz hitz bat esaten, 61 00:13:11,354 --> 00:13:14,583 esan dezaket "black” "beltza" dela. 62 00:13:17,722 --> 00:13:22,514 Eskerrik asko. 63 00:13:34,822 --> 00:13:38,738 Fermin, zure musika eta zure "mundua", 64 00:13:38,739 --> 00:13:41,108 zuretzat bezain garrantzitsua da guretzat. 65 00:13:41,109 --> 00:13:43,373 Zuk zure unibertsoan sartzen gaituzu, 66 00:13:43,374 --> 00:13:46,915 baina guk ere gure unibertsoan sartzen zaitugu. 67 00:13:48,816 --> 00:13:51,186 Norabide biko kalea. 68 00:14:25,629 --> 00:14:28,338 Black is Beltzak Bartzelonan lur hartu zuen 69 00:14:28,339 --> 00:14:32,322 Bilbon egindako erakusketaren bidez, 70 00:14:32,323 --> 00:14:33,642 Alhondigakoaren bidez. 71 00:14:33,643 --> 00:14:36,359 Antzeko zerbait ekarri nahi genuen Bartzelonara. 72 00:14:36,360 --> 00:14:38,780 Topatu genuen espazio egokia. 73 00:15:05,514 --> 00:15:09,603 Ramblei begira, beirazko arrainontzi bat dago, 74 00:15:09,630 --> 00:15:11,764 espazio txiki bat, 75 00:15:11,765 --> 00:15:14,785 eta bertan grabaketa estudio bat muntatzea erabaki genuen, 76 00:15:14,786 --> 00:15:18,524 eta egunero gauzak egiten joatea estudio horretan. 77 00:15:18,525 --> 00:15:22,014 Grabatzen joan, pilulak sarean eseki, 78 00:15:22,015 --> 00:15:26,285 Black is Beltza erakusketaren inguruan egunero zeuden jarduerak. 79 00:15:53,573 --> 00:15:55,916 Iruñean genuen emanaldia 80 00:15:55,917 --> 00:15:59,041 eta egun hartan Bartzelonara itzuli behar genuen, eguna libre genuen, 81 00:15:59,042 --> 00:16:04,927 eta esan zigun kalejira egin nahi zuela Bartzelonan, New Orleansko estilora, 82 00:16:04,940 --> 00:16:08,325 baina San Fermin eguna ospatzeko. 83 00:16:19,679 --> 00:16:23,820 Kalea hartzea bioi asko motibatzen gaituen zerbait da. 84 00:16:23,821 --> 00:16:29,132 Katalunian kalejira guztiei "cercavilas" deitzen diegu 85 00:16:29,159 --> 00:16:33,585 pertsonaiak dituzte, erraldoiak eta buruhandiak, 86 00:16:33,586 --> 00:16:37,666 baina badago erraldoi berezi bat, Sallent herrikoa, 87 00:16:37,667 --> 00:16:42,224 eta erraldoi politiko bakarra da Katalunian, maki bat, 88 00:16:42,225 --> 00:16:44,568 gerrillari antifrankista bat. 89 00:16:47,823 --> 00:16:53,812 Orduan esan nion Fermini, zerbaitek motibatzen baninduen kalejiratik harago, 90 00:16:53,813 --> 00:16:59,151 zela maki erraldoia desfilatzen jartzea Bartzelonako Rambletatik. 91 00:17:07,094 --> 00:17:11,078 Oso ongi pasatu genuen ordena iraultzen. 92 00:17:28,291 --> 00:17:31,416 - Gora Black Fermin. - Gora. 93 00:17:31,417 --> 00:17:36,097 Fermin Muguruzak lan egiten du modu batera, non gauza bat egingo duen, 94 00:17:36,098 --> 00:17:40,785 eta bat-batean, x inplikatzen duen gauza hori, 95 00:17:40,786 --> 00:17:45,368 biderkatzen hasten da, zibota bat bezala bueltaka, 96 00:17:45,369 --> 00:17:49,925 kiribil efektua egiten hasten da eta 50.000 jarduera bihurtzen da. 97 00:21:35,160 --> 00:21:38,040 10 urte pasatu dira eta atzo balitz bezala gogoratzen naiz, 98 00:21:38,043 --> 00:21:40,490 Fermin gogoberotuta etorri zen, 99 00:21:40,491 --> 00:21:44,370 orri batekin bakarrik, bertan argazki bat eta azpian testu txiki bat zeuden. 100 00:21:44,371 --> 00:21:46,691 Eta esaten duzu: 101 00:21:46,692 --> 00:21:50,076 arranopola, horren gauza gutxirekin, zenbat esaten zuen paper horrek! 102 00:21:50,077 --> 00:21:53,826 Eta gero etorri den abentura guztia, 10 urte iraun du abenturak, 103 00:21:53,827 --> 00:21:58,618 eta hain gutxirekin, zein istorio handia zuen orri bakar batek. 104 00:21:58,619 --> 00:22:03,149 Asko eztabaidatu dugu, baina niri beti iruditu zait 2D film bat. 105 00:22:03,150 --> 00:22:04,738 Azkenean horrela izan da. 106 00:22:04,742 --> 00:22:07,710 Momentu batean bazirudien dena 3Dra pasatuko genuela 107 00:22:07,711 --> 00:22:10,419 eta ni, egia esan, ez nengoen batere konbentzituta, 108 00:22:10,420 --> 00:22:13,544 eta asko pozten naiz 2Dan egin izana, horrela izan behar baitzuen. 109 00:22:13,545 --> 00:22:16,096 Denbora honetan guztian, 110 00:22:16,097 --> 00:22:20,106 ekoitzi ahal izateko aukerak begiratzeaz gain, 111 00:22:20,107 --> 00:22:21,877 taldeak egin ahal izatekoak, 112 00:22:21,878 --> 00:22:24,481 beste film batzuk aztertu ditugu. 113 00:22:24,482 --> 00:22:28,414 Ferminek gustatzen zitzaizkion filmeen zerrenda luzeak bidaltzen zizkidan 114 00:22:28,415 --> 00:22:31,539 eta bat baino gehiago ikusi dugu, adibidez '5 cm segundoko', 115 00:22:31,540 --> 00:22:34,169 planoz plano aztertuz ikusi genuen, 116 00:22:34,170 --> 00:22:37,500 eta bilatzen zer zen berari animazioaz gustatzen zitzaiona, 117 00:22:37,501 --> 00:22:40,990 teknikoki guk ere hori egin genezakeela ikusten ote zuen. 118 00:22:40,991 --> 00:22:44,089 Eta, egian esan, 10 urteko prozesu bizia izan da 119 00:22:44,090 --> 00:22:47,552 baina oso azkar pasatu dira, ezer, hasperen batean. 120 00:23:12,682 --> 00:23:16,536 2015eko apirilaren 22an ezagutu nuen Fermin Muguruza. 121 00:23:16,537 --> 00:23:19,743 Bartzelonan liburuak sinatzen ari zela baliatuta, 122 00:23:19,744 --> 00:23:22,868 Beñatek eta Ricardok, laneko bi kidek, 123 00:23:22,869 --> 00:23:29,483 proposatu zidaten harekin biltzea Black is Beltzari buruz hitz egiteko, 124 00:23:29,509 --> 00:23:32,243 Ferminek dagoeneko editatu zuen komikiari buruz. 125 00:23:32,244 --> 00:23:35,238 Eta esango dizuet, komikia irakurrita nuela, 126 00:23:35,239 --> 00:23:38,180 eta nire interesa erakutsi nion proiektuarekin bat egiteko. 127 00:23:38,181 --> 00:23:42,529 Gertakizun historikoei buruz aritzea gustatzen zitzaidan, 128 00:23:42,530 --> 00:23:45,186 askotan historiak berak ezkutatu baititu, 129 00:23:45,187 --> 00:23:47,009 edo gordetzen saiatu da. 130 00:23:47,010 --> 00:23:48,962 Alderdi aldarrikatzaile hori zuen, 131 00:23:48,963 --> 00:23:52,513 eta, era berean, abaniko bat proposatzen zuen, road-movie batekin, 132 00:23:52,514 --> 00:23:55,941 gertakizun historiko interesgarrien ingurukoak guztiak. 133 00:23:55,967 --> 00:23:59,091 Horrekin guztiarekin, Fermini nire proposamena helarazi nion, 134 00:23:59,092 --> 00:24:03,571 gidoia gehiago lantzea, zinema ez baita komikiaren berdina, 135 00:24:03,624 --> 00:24:07,529 gidoia komikiaren oso antzekoa zen. 136 00:24:07,530 --> 00:24:10,655 Komikiak ondo eusten zion, baina pantaila handira pasatzeko 137 00:24:10,656 --> 00:24:12,230 beharrezkoa zen ukitu batzuk ematea. 138 00:24:12,231 --> 00:24:14,738 Bitxia da, Oriolek deitu ninduenean, 139 00:24:14,739 --> 00:24:18,514 astebete zen ni hitz egiten aritu nintzela 140 00:24:18,515 --> 00:24:21,119 lagun batzuekin Black is Beltza komikiari buruz. 141 00:24:21,120 --> 00:24:23,957 Ferminek erabat kalkulatuta zuen dena. 142 00:24:23,958 --> 00:24:28,228 Gertatzen zena zen, pieza bat kenduz gero, 143 00:24:28,229 --> 00:24:30,400 gainontzeko pieza guztiak 144 00:24:30,401 --> 00:24:31,626 turrustan erortzen zirela. 145 00:24:31,627 --> 00:24:34,530 Silogismo moduko bat zen, 146 00:24:34,531 --> 00:24:38,403 eta ni berria nintzenez, ez nuen kontrolatzen 147 00:24:38,404 --> 00:24:40,564 silogismo hori beharrezkoa zela, 148 00:24:40,565 --> 00:24:42,726 baina Ferminek dena kontrolpean zuen. 149 00:24:42,727 --> 00:24:47,908 Eta pixkanaka biak jarri ginen bisturiarekin. 150 00:24:47,909 --> 00:24:50,304 Niri pixka bat kostatu zait 151 00:24:50,305 --> 00:24:54,184 ez nengoelako bisturiaren mailan, ni aizkorarekin ari nintzen. 152 00:24:54,185 --> 00:24:57,309 Iruditzen zait filmean emozioa biziagoa dela, 153 00:24:57,310 --> 00:24:59,523 tentsio gehiago dago, akzio gehiago, 154 00:24:59,524 --> 00:25:02,075 eta, bereziki, inpaktu emozional gehiago. 155 00:25:02,076 --> 00:25:06,415 Pertsonaiek beraien azalean sufritzen dituzte 156 00:25:06,416 --> 00:25:07,978 gauza gehiago, 157 00:25:07,979 --> 00:25:11,259 eta horrek egiten du filmak 158 00:25:11,260 --> 00:25:14,020 komikiak baino intentsitate handiagoa izatea. 159 00:25:18,253 --> 00:25:21,310 Proiektu korapilatsua zen eta anbizio handikoa, 160 00:25:21,415 --> 00:25:24,046 askotan hitz egin dugu. 161 00:25:24,047 --> 00:25:26,728 Oso film korala da. 162 00:25:26,898 --> 00:25:32,749 Pertsonaia asko daude, filmean protagonismo handia ez duten arren, 163 00:25:32,750 --> 00:25:37,471 baina pilula txikiak dira eta ekarpen handia egiten diote garaiari, 164 00:25:37,472 --> 00:25:40,213 eta beharrezkoak eta ezinbestekoak dira. 165 00:25:40,214 --> 00:25:43,596 Trikimailua zen zirriborro txiki batzuk 166 00:25:43,597 --> 00:25:48,514 nik bidaltzen nizkionak pertsonaia guztiz diseinatu aurretik, 167 00:25:48,515 --> 00:25:52,767 baina blokean egindako zirriborroak ziren, 168 00:25:52,768 --> 00:25:55,330 momentuan argazkia atera eta bidalitakoak. 169 00:25:55,945 --> 00:25:58,297 Hainbeste pertsonaia izanik, 170 00:25:58,307 --> 00:26:02,205 eta Ferminek hain ideia argia izanik 171 00:26:02,206 --> 00:26:05,538 filmari eman nahi zion estiloaz, 172 00:26:06,206 --> 00:26:09,753 bestela ez dut uste sistema hau topatuko genuenik... 173 00:26:09,761 --> 00:26:13,811 baina ez zen lan gogorra, zirriborro horiek, 174 00:26:13,812 --> 00:26:17,817 egin genituen 65etatik ia guztiak, 175 00:26:17,818 --> 00:26:21,606 horregatik onartzen genituen ia lehen momentutik. 176 00:26:21,607 --> 00:26:27,020 Hala izan ez balitz, izugarria litzateke eta lan amaiezina, 177 00:26:27,021 --> 00:26:30,907 edo ezingo genuen jarraitu honekin pertsonaiak asko zirelako. 178 00:26:38,922 --> 00:26:43,196 Niri erronka bat iruditu zitzaidan, eta gozatzeko aukera bat, bi gauzak. 179 00:26:46,720 --> 00:26:48,259 Asko motibatu ninduen. 180 00:26:48,260 --> 00:26:50,668 Asko motibatu ninduen Josep Homsek, gustatzen zait. 181 00:26:50,669 --> 00:26:53,212 Istorio txikiekin egiten duen lana asko gustatzen zait. 182 00:26:53,213 --> 00:26:58,111 Eta ikusi nituenean egin zituen pertsonaia nagusiak, esan nuen, au-au!, 183 00:26:58,112 --> 00:27:00,134 ia oparia da horri jarraipena ematea. 184 00:27:00,135 --> 00:27:03,855 Esan nahi dut ezaguna egiten zitzaidala Josep Homsen estiloa, 185 00:27:04,680 --> 00:27:07,602 marrazkiaren malkarra, izan ere batek toki askotatik jo dezake, 186 00:27:07,618 --> 00:27:12,023 baina Josep Homsek lantzen duen eremua 187 00:27:12,024 --> 00:27:15,765 bertan ni erabat gustura nago. 188 00:27:16,743 --> 00:27:20,157 Hala, ez zitzaidan batere kostatu, kontrakoa. 189 00:27:20,158 --> 00:27:24,673 Istorioa gertatzen den urtean, 1967an, 190 00:27:24,674 --> 00:27:26,458 zazpi urte nituen. 191 00:27:29,215 --> 00:27:34,395 Munduari buruzko lehen inpresioak ia momentu horretakoak ditut. 192 00:27:37,778 --> 00:27:41,270 Kontua ez da gauza magikoa zela, ez zen, 193 00:27:41,271 --> 00:27:45,321 baina ez zitzaidan kostatzen aske uztea, eta ateratzen zitzaidanarekin asmatzen nuen. 194 00:29:00,862 --> 00:29:04,291 Birsortu behar ziren, dokumentu historikoak direlako, 195 00:29:04,292 --> 00:29:09,426 COINTELPROren dokumentuak, FBIaren kontraespioitza zerbitzuarenak, 196 00:29:09,427 --> 00:29:13,519 duela 40 urte desklasifikatu zituztenak. 197 00:29:13,520 --> 00:29:18,743 Fisikoki sortzea erabaki genuen, errealismo gehien lortzeko. 198 00:29:21,666 --> 00:29:23,775 Saltsa mehea egin dugu. 199 00:29:23,776 --> 00:29:27,924 Zigilu-markak ziren bezala erreproduzitu, 200 00:29:27,939 --> 00:29:32,450 idazmakinen tipoen tipografia berdina, 201 00:29:32,451 --> 00:29:35,762 paper mota, gramajea, kolorea... 202 00:29:37,816 --> 00:29:40,433 Hori izango zen gakoa zen papera, 203 00:29:40,434 --> 00:29:44,621 ezkutuko agenteak ditugun tokia, 204 00:29:44,622 --> 00:29:48,708 infiltratuen izenak eta filmeko pertsonaia guztiak. 205 00:30:02,212 --> 00:30:07,243 Gure lana zen argazkietan islatzea estilo bat 206 00:30:07,244 --> 00:30:10,743 animazioaren estiloarekin bat etorriko zena, 207 00:30:10,751 --> 00:30:15,602 eta proba asko egin genituen, estilo asko egin genituen hasieran, 208 00:30:17,919 --> 00:30:20,778 animazioarekin bat etor zitezkeenak, 209 00:30:20,779 --> 00:30:25,075 eta orduan Ferminek aukeratu zuen bat ikatz-marrazkia zirudiena. 210 00:30:25,091 --> 00:30:28,363 Gero, irudiei mugimendua emateko, 211 00:30:28,364 --> 00:30:32,696 silueta hauek mozten genituen plano ezberdinak lortzeko 212 00:30:32,697 --> 00:30:37,681 eta beste programa batean plano askotako mugimendua sortzen genuen, 213 00:30:37,682 --> 00:30:40,115 irudiak sakontasuna izateko. 214 00:30:40,116 --> 00:30:43,193 Egia esan, prozesu digitala izan da dena, 215 00:30:43,194 --> 00:30:48,801 nahiz eta ditugun erremintek benetako ikatz-marrazkia irudikatu, 216 00:30:48,802 --> 00:30:50,699 digitalak dira. 217 00:30:55,150 --> 00:30:57,642 Gustatzen zitzaidan proiektua, komikia ongi zegoen. 218 00:30:57,643 --> 00:31:00,931 Gustatzen zitzaidan tratatzen zuen garaia, gaia eta ikuspuntua. 219 00:31:01,744 --> 00:31:06,252 Eta gero, Ferminekin hitz egiten, eta hain gogotsua iruditu zitzaidan 220 00:31:06,253 --> 00:31:09,393 egiteko ilusio handia transmititu zidala. 221 00:31:09,394 --> 00:31:12,651 Irunen gelditu ginen pare bat alditan egon ginen, 222 00:31:12,659 --> 00:31:17,354 eta berak pendrive bat eman zidan, Internetetik ere argazkiak pasatu zizkidan, 223 00:31:17,362 --> 00:31:19,713 testuak, eta pelikulak, eta denetarik. 224 00:31:19,745 --> 00:31:22,076 Egia esan, Fermin nekagarria da 225 00:31:22,077 --> 00:31:25,606 hainbeste sartzen zaio gaia buruan, bonbardatu egiten zaituela. 226 00:31:25,607 --> 00:31:28,809 Lehen asteetan etengabe deitzen zuen zituen ideiak komentatzeko, 227 00:31:28,810 --> 00:31:30,558 ekarpen berriak. 228 00:31:30,559 --> 00:31:34,339 Komunikazioa oso ona izan da, bera ez baita nekatzen. 229 00:31:34,839 --> 00:31:36,964 Jorratzen duen garaia asko interesatzen zitzaidan, 230 00:31:36,965 --> 00:31:42,229 unibertsoaren historian erabakigarria den unea baita, 231 00:31:42,230 --> 00:31:44,669 eta uste dut orduan hasi zirela gauzak aldatzen. 232 00:32:57,780 --> 00:32:59,663 Kaixo, ni Brenda Navarrete naiz 233 00:32:59,672 --> 00:33:03,307 eta hau orishentzat kantu bat da, bereziki Eleguarentzat, 234 00:33:03,308 --> 00:33:06,549 Fermin Muguruzaren pelikularako, 235 00:33:06,550 --> 00:33:08,706 Black is Beltza. 236 00:35:29,291 --> 00:35:34,611 Ferminek esan zidanean: "Soinu banda Fabra i Coats-en egin behar dugu 237 00:35:34,688 --> 00:35:40,471 egonaldi bat dudalako han", eta esan nion: "Baina Fermin, hor ez dago ezer". 238 00:35:40,472 --> 00:35:43,096 Proposatu nuen, goazen zertxobait intsonorizatzera... 239 00:35:43,097 --> 00:35:45,034 Aparra jarri genuen eta nahiko polita gelditu zen. 240 00:35:45,035 --> 00:35:49,708 Gainera Ferminek bere egin zuen eta hori niretzat ezinbestekoa izan zen. 241 00:35:49,709 --> 00:35:54,287 Inguruan argazkiak jarri zituen, Black is Beltzaren gauzak eseki zituen, 242 00:35:54,288 --> 00:35:56,841 bere oroigarriak, erakusketakoak. 243 00:35:56,842 --> 00:36:00,718 Mugi zitekeen estudio bat muntatzeko irtenbide onena pentsatu nuen. 244 00:36:00,719 --> 00:36:04,945 Hasieran ez zitzaidan ideia ona iruditu. 245 00:36:04,946 --> 00:36:07,822 Estudio batean ez grabatzean, galduko genuela uste genuen. 246 00:36:07,823 --> 00:36:11,915 Eta azkenean, nik uste irabazi genuela, toki berezia baitzen, 247 00:36:11,924 --> 00:36:13,830 eta bizitza berezia zuen ere. 248 00:36:20,489 --> 00:36:23,802 Soinu bandan parte hartzeko artistak aukeratzean, 249 00:36:23,834 --> 00:36:27,857 nik ez nuen parte hartu, Ferminek esan zidalako: 250 00:36:27,858 --> 00:36:32,388 "Artista hauekin hitz egin dut musikan parte hartzeko", 251 00:36:32,389 --> 00:36:36,676 Ferminek oso argi zuelako zein musika mota nahi zuen toki bakoitzean. 252 00:36:36,685 --> 00:36:40,808 Lan egiten genuen, honela: "Raul hemen gustatuko litzaidake hau egitea, 253 00:36:40,816 --> 00:36:45,229 jazarpena gehiago transmititzen duen musika bat egitea...". 254 00:36:45,230 --> 00:36:49,388 Orduan nik esaten nuen, hemendik joko dugu eta konposatzen hasten nintzen. 255 00:36:49,389 --> 00:36:52,896 Soinu bandaren kontzeptua erabat argi zuen Ferminek. 256 00:36:52,904 --> 00:36:54,723 Bat, bi, hiru... 257 00:37:10,427 --> 00:37:12,692 Eta kolaboratuko zuen jendea, ere bai. 258 00:37:12,693 --> 00:37:17,381 Batzuekin lan egin izan dut edo ezagutzen nituen; 259 00:37:17,389 --> 00:37:20,944 Anari ezagutzen nuen, egin izan dugu lan elkarrekin, 260 00:37:20,945 --> 00:37:23,952 bere oso zalea naiz, eta laguna. 261 00:37:40,025 --> 00:37:44,408 Maikarekin mila aldiz gurutzatu naiz, baina ez genuen elkar ezagutzen, 262 00:37:44,409 --> 00:37:47,752 eta gogo handia nuen ezagutzeko eta berarekin lan egiteko. 263 00:38:00,704 --> 00:38:02,532 Gero, Iseo aurkikuntza bat izan zen. 264 00:38:33,410 --> 00:38:40,082 Eta Amel, Yacinerekin kantatu zuena, ez nuen ezagutzen, egia esan. 265 00:38:50,016 --> 00:38:55,376 Oso argi nuen abestiak emakumearen irudia aldarrikatu behar zuela, 266 00:38:55,377 --> 00:38:57,063 kasu honetan Rimittirena, 267 00:38:57,064 --> 00:39:02,557 Rimitti baino belaunaldi gazteago batek egindakoa, 268 00:39:02,558 --> 00:39:06,705 zoritxarrez 10 urte baino gehiago dira hilko zela, 269 00:39:06,706 --> 00:39:10,898 beraz, Aljeriako emakumearen berritzea bezala da, 270 00:39:10,899 --> 00:39:14,530 eta Aljeriako emakumearen borrokaren jarraipena 271 00:39:14,531 --> 00:39:16,221 bere eskubideak aldarrikatzeko. 272 00:39:32,839 --> 00:39:36,105 The Sey Sisters ere ez nituen ezagutzen, eta oso polita izan zen. 273 00:39:36,106 --> 00:39:39,628 Egia esan zoragarria izan da soinu banda hau egitea. 274 00:39:51,437 --> 00:39:55,890 Konektatu ahal izatea eta gure historia azaltzea, 275 00:39:55,891 --> 00:39:59,468 gertatzen ari dena, nahasketa hau, eta batu ahal izatea 276 00:39:59,469 --> 00:40:01,171 Black is Beltza bezalako proiektuetara, 277 00:40:01,172 --> 00:40:04,706 horretan saiatzen ari gara, eta guretzat zoragarria da. 278 00:40:04,707 --> 00:40:08,543 Fermin ezagutu genuenean, soinu bandari buruz hitz egin zigun, 279 00:40:08,544 --> 00:40:10,113 eta esan genuen: Hara, zein ongi! 280 00:40:10,114 --> 00:40:11,655 Filma ikusteko gogo handia, 281 00:40:11,664 --> 00:40:16,789 benetan energia oso bat sortzen baitu 282 00:40:16,790 --> 00:40:20,782 eta gauza asko alda daitezkeela itxaropena sortzen du, 283 00:40:20,783 --> 00:40:22,368 eta horren zain gaude. 284 00:40:25,791 --> 00:40:30,134 Ni Tanzaniakoa eta euskalduna naiz, eta zuek Ghanakoak eta kataluniarrak, 285 00:40:30,135 --> 00:40:33,228 nola azalduko zeniokete zuen identitatea munduari? 286 00:40:33,229 --> 00:40:36,191 Oso erraza da, gure gurasoak Ghanakoak dira eta ni Katalunian jaio naiz. 287 00:40:36,192 --> 00:40:39,363 Erro afrikarrak dituen kataluniarra naiz. 288 00:40:39,364 --> 00:40:42,067 Egia esan oso erraza da. 289 00:41:49,564 --> 00:41:51,985 - Zein lantegi? - San Fermin lantegia. 290 00:41:51,986 --> 00:41:53,532 Pasaporteak! 291 00:41:53,533 --> 00:41:54,977 Miatu furgoneta! 292 00:43:19,270 --> 00:43:22,275 Haurrentzako animazioa egitetik gatoz gu. 293 00:43:22,276 --> 00:43:26,088 Dena den, mota honetako helduentzako filmak asko gustatzen zitzaizkigun. 294 00:43:26,089 --> 00:43:29,302 Gainera, Ferminen ikuspegiak, 295 00:43:29,303 --> 00:43:32,499 iruditzen zaigu oso ondo funtzionarazten duela filma. 296 00:43:32,500 --> 00:43:36,366 Zuzenean ekoizpeneko Bearekin hitz egiten genuen, 297 00:43:36,367 --> 00:43:39,411 Manurekin hitz egin nuen, barneko animazioaren zuzendariarekin, 298 00:43:39,436 --> 00:43:42,732 eta pentsatzen hasi ginen nola muntatu talde hau. 299 00:43:42,733 --> 00:43:46,638 Alexek deitu eta istorio zoro hau kontatu zidanean, 300 00:43:46,639 --> 00:43:49,013 esku artean genuen hau, 301 00:43:49,014 --> 00:43:51,997 beldur pixka batekin hartu genuen, esanez bezala: ea!, 302 00:43:51,998 --> 00:43:54,950 ni beti naiz Alex lasaitzen duena, eta esaten diot nola egingo dugun hau, 303 00:43:54,951 --> 00:43:58,056 nola egin denbora horretan. 304 00:43:58,057 --> 00:44:02,364 Baina lehen marrazkiak ikustera joan zen, lehen fotogramak, 305 00:44:02,365 --> 00:44:06,069 Ferminek zuen ideia, bilatzen ari zen estiloa 306 00:44:06,070 --> 00:44:08,327 eta horrek dagoeneko mugitzen du. 307 00:44:08,336 --> 00:44:11,792 Proiektua kontatzen joaten garen heinean, jendeari gustatzen joan zaio 308 00:44:11,793 --> 00:44:14,993 eta ekoizpen normal batean baino zertxobait gehiago inplikatu dira 309 00:44:15,665 --> 00:44:18,774 inplika daitezke, lanez topera daudelako, 310 00:44:18,782 --> 00:44:20,794 plano asko egiten dituzte egunean zehar... 311 00:44:20,795 --> 00:44:24,795 Hampako lan taldeak ditugu, Madrilen sortu duguna, 312 00:44:24,796 --> 00:44:26,779 Galizian, pintatzen ari direnak, 313 00:44:26,780 --> 00:44:31,150 eta estatu mailan eta nazioartean banatuak. 314 00:44:31,759 --> 00:44:35,462 Hau dena aurrera atera ahal izateko, ekoizpen sail on bat behar da 315 00:44:35,470 --> 00:44:37,508 makineria hori guztia kudeatu ahal izateko, 316 00:44:37,509 --> 00:44:40,680 izan ere, kontrolatu behar dugun, ferrari bat dugu, 317 00:44:40,681 --> 00:44:43,158 bestela ihes egingo digu. 318 00:44:43,173 --> 00:44:45,931 Kontua da jende asko koordinatu behar dela, 319 00:44:45,932 --> 00:44:48,587 eta askotan 320 00:44:48,588 --> 00:44:51,924 pertsona batekin hitz egin behar duzu, eta bere lanaren arabera 321 00:44:51,925 --> 00:44:53,737 funtzionatzen dute gainontzekoek. 322 00:44:53,738 --> 00:44:56,312 Beraz, kasu honetan, adibidez, 323 00:44:56,313 --> 00:44:59,944 plano guztiak berrikusten dituen norbait dugu 324 00:44:59,945 --> 00:45:03,390 eta pertsona horrek planoak berrikustean, gainontzekoak lanean has daitezke. 325 00:45:03,413 --> 00:45:06,553 Borroka etengabea da, 326 00:45:06,554 --> 00:45:10,621 pertsona bati prisa sartzen, gero gainontzekoei, 327 00:45:10,622 --> 00:45:13,839 azken finean, 30 pertsona baino gehiago koordinatzea da 328 00:45:13,840 --> 00:45:18,023 eta talde handia da, horregatik da konplikatua askotan. 329 00:45:19,468 --> 00:45:23,038 Film bat hasteko, lehenengo story batekin lan egin behar dugu, 330 00:45:23,039 --> 00:45:27,109 oinarrizko lerroekin, planoa planteatzen da eta gertatzen ari dena. 331 00:45:27,110 --> 00:45:30,840 Ondoren, storyaren ondoren, layoutera pasatu behar dugu, 332 00:45:30,841 --> 00:45:34,176 marrazkia bukatzera, 333 00:45:34,177 --> 00:45:35,764 marra askoz ere garbiagoekin, 334 00:45:35,765 --> 00:45:40,827 pertsonaien diseinatzaileak sortutako eredura egokitutako pertsonaiak, 335 00:45:40,828 --> 00:45:45,311 eta filmerako izan behar duen fokuratzearekin. 336 00:45:45,328 --> 00:45:48,474 Layoutetik pasatzen gara... 337 00:45:52,558 --> 00:45:54,331 animazioaren atalera. 338 00:45:54,738 --> 00:45:57,761 Hemen lan egiten ari dira artistak, 339 00:45:57,762 --> 00:46:00,534 pertsonaien mugimenduaren azterketa egiten. 340 00:46:00,535 --> 00:46:05,660 Nire iritziz hau da zati garrantzitsuena, pertsonaiei bizitza ematen zaien tokia baita. 341 00:46:06,233 --> 00:46:08,221 Hemen clean-upa egiten dugu, 342 00:46:08,222 --> 00:46:10,959 hau da, lerroa garbitzen ari gara 343 00:46:10,960 --> 00:46:13,865 pertsonaia guztiak animatu ondoren. 344 00:46:13,866 --> 00:46:15,983 Prozesu honetan marrak perfektu geratu behar du, 345 00:46:15,991 --> 00:46:18,301 filma horrela ikusiko baita, 346 00:46:18,302 --> 00:46:22,515 eta marrak itxi behar dira, eta prozesu hori erraztu hurrengo faserako. 347 00:46:22,516 --> 00:46:23,945 Eta azken fasea, 348 00:46:24,702 --> 00:46:26,406 animazioaren zatiarena, 349 00:46:26,407 --> 00:46:27,817 tartekatzea da, 350 00:46:27,818 --> 00:46:30,699 marrazki gehiago txertatzen dizkiegu 351 00:46:30,708 --> 00:46:32,269 artisten animazioei, 352 00:46:32,270 --> 00:46:34,824 arintasun gehiago izateko 353 00:46:34,825 --> 00:46:37,457 mugimendu osoak eta sinesgarriagoa izan dadin. 354 00:46:37,458 --> 00:46:39,160 Eta gero ja, bukatzeko, 355 00:46:39,161 --> 00:46:42,028 kolorearen arlora gatoz, 356 00:46:42,029 --> 00:46:43,734 eta kolorearen artistak dira 357 00:46:43,735 --> 00:46:46,796 zenbait arazo betetzen edo konpontzen hasten direnak 358 00:46:46,797 --> 00:46:50,757 lerro eta orbain batzuetan. 359 00:46:50,758 --> 00:46:52,667 Behin fase hori bukatuta, 360 00:46:53,964 --> 00:46:57,240 konposiziora pasatzen gara, hau da, 361 00:46:57,241 --> 00:47:00,319 animazio horren geruza guztiak esportatzen ditugu 362 00:47:00,320 --> 00:47:02,202 sartzeko 363 00:47:02,969 --> 00:47:07,704 ediziora zuzenean pasatuko den konposizio batera. 364 00:47:07,721 --> 00:47:09,040 Plano bat ikus dezakegu hemen, 365 00:47:09,043 --> 00:47:14,325 konposizioan erabilitako geruza guztiek osatutakoa. 366 00:47:14,326 --> 00:47:16,637 Eta hemen, Aljerian? 367 00:47:16,638 --> 00:47:18,832 Pixkanaka, bagoaz. 368 00:47:18,833 --> 00:47:21,590 Argentinako talde batekin lanean aritu ginen, 369 00:47:21,591 --> 00:47:23,184 herrikideak justu, 370 00:47:23,185 --> 00:47:25,963 animazioaren zati baten ardura izan dute. 371 00:47:25,964 --> 00:47:30,044 Orduan makineria ezberdina jarri genuen martxan, 372 00:47:30,045 --> 00:47:33,677 guk planoen hasiera lantzen dugu, layoutak, 373 00:47:33,678 --> 00:47:37,327 eta hori bidaltzen genuen Argentinara, haiek animazioak egiten zizkiguten, 374 00:47:37,335 --> 00:47:39,537 eta gero plano horiek gure estudiora itzultzen ziren 375 00:47:39,538 --> 00:47:42,860 tartekatzen bukatu eta kolorea jartzeko. 376 00:47:48,598 --> 00:47:53,473 Black is Beltza proiektuan parte hartzeko jarri ziren gurekin harremanetan, 377 00:47:54,193 --> 00:47:59,755 hasieratik piztu zuen gure interesa eta asko erakarri gintuen, 378 00:47:59,756 --> 00:48:04,716 gure lanbidearen erroetara itzuliko baikiginen, 379 00:48:04,717 --> 00:48:08,436 ohiko marrazki animatuarekin hasi ginenekora. 380 00:48:08,437 --> 00:48:11,592 Hain jariakorra ez den animazio bat bilatzen genuen, 381 00:48:11,593 --> 00:48:14,922 gizakiak diren pertsonaiak direnez, 382 00:48:14,923 --> 00:48:20,437 marrazki zail samarra da, 383 00:48:20,438 --> 00:48:23,798 ideia ez da mugimendu handia sortzea, 384 00:48:23,799 --> 00:48:27,602 eta pertsonaiaren eredua mantentzen saiatzea. 385 00:48:27,603 --> 00:48:30,602 Hori da ideia nagusia proiektu honetan. 386 00:48:30,603 --> 00:48:33,517 Akzio eszenak izan arren, 387 00:48:33,518 --> 00:48:36,533 horietan animazio handiagoa ikusi behar dugu, 388 00:48:36,541 --> 00:48:37,963 animazio jariakorragoa. 389 00:48:42,041 --> 00:48:46,854 3D departamentuan lanean ari den jendea ere badugu, 390 00:48:46,855 --> 00:48:48,668 ibilgailuak ukitzen ari dira, 391 00:48:48,669 --> 00:48:53,513 testuren zatian sartzen, render probak egiten... 392 00:48:53,514 --> 00:48:57,354 Hori guztia 2D pelikula batera integratzeko, 393 00:48:57,355 --> 00:49:00,932 3D hori 2D antzeko batera eramatea, 394 00:49:00,933 --> 00:49:04,113 pertsonaiekin fusionatu ahal izatea 395 00:49:04,114 --> 00:49:06,153 eta pantailan ez dadila jauzi bat nabaritu. 396 00:50:23,591 --> 00:50:27,500 Niretzat garrantzitsuena kontatzen duena da, eta nola kontatzen duen. 397 00:50:27,501 --> 00:50:33,288 Uste dut Manex Unanueren abentura, 1960. hamarkadako kulturan barrena, 398 00:50:33,289 --> 00:50:35,983 pertsonaia ezberdinak ezagutzeko bidaia kulturala da, 399 00:50:35,984 --> 00:50:39,592 ez bakarrik Black Pantherrekin dituen abenturak, 400 00:50:39,593 --> 00:50:42,047 The Factory ere bisitatzen du, Andy Warholen estudioa, 401 00:50:42,048 --> 00:50:44,359 Che ezagutzen du, Aljeria... 402 00:50:44,360 --> 00:50:46,914 Gure historian hain garrantzitsuak diren momentu horiek guztiak. 403 00:50:46,922 --> 00:50:50,246 Egia esan, Manex Unanue den pertsonaia nagusia, 404 00:50:50,247 --> 00:50:53,351 nik ahotsa jartzen diot, eta alde batetik bestera doa 405 00:50:53,352 --> 00:50:55,365 eta ikuslea bideratzen du. 406 00:51:30,359 --> 00:51:33,191 Ni honetan parte hartzen ari naiz Ferminen laguna naizelako, 407 00:51:33,208 --> 00:51:34,504 duela urte asko ezagutzen dut, 408 00:51:34,505 --> 00:51:38,184 eta lehen aldia da elkarlanean gabiltzala, ilusio handia egiten dit. 409 00:51:38,185 --> 00:51:40,594 Badakit bera oso konprometituta dagoela politikoki, 410 00:51:40,595 --> 00:51:43,860 eta ideia ona iruditzen zait laguntzea, nolabait, 411 00:51:43,861 --> 00:51:46,149 Black is Beltza izena duen iraultza honetan. 412 00:51:46,150 --> 00:51:50,588 Laia pertsonaia erresistente kultural bat da, 413 00:51:50,589 --> 00:51:54,178 Mexikon bizi den kataluniar bat, errefuxiatua, 414 00:51:54,179 --> 00:51:56,490 eta indar handiko emakumea da. 415 00:51:56,565 --> 00:51:59,111 Laster Bartzelonara itzuliko naiz klandestinoki 416 00:51:59,112 --> 00:52:00,994 borroka antifrankistarekin bat egiteko. 417 00:52:00,995 --> 00:52:02,684 Fede handia eduki behar da horretarako. 418 00:52:02,685 --> 00:52:04,622 Bihozkadekin funtzionatzen dut. 419 00:52:05,161 --> 00:52:10,198 Orduan, bat-batean proiektua, 420 00:52:10,199 --> 00:52:15,762 hasteko Ferminena delako, eta beti miretsi izan dut modu berezian 421 00:52:15,767 --> 00:52:18,751 eta gero, proiektua memoria-jolasa ere badelako, 422 00:52:18,752 --> 00:52:20,931 gertakizunekin osatutako jolasa, 423 00:52:20,932 --> 00:52:26,341 herrialdeen arteko nahasketa, komiki nahasketa horrekin ere bai. 424 00:52:26,342 --> 00:52:30,584 Espainiak polizia handiak izan ditu, 425 00:52:30,585 --> 00:52:33,233 eta oso kabroiak ere bai. 426 00:52:33,234 --> 00:52:36,086 Baina ez kabroia tarteka, kabroia etengabe, 427 00:52:36,094 --> 00:52:39,312 kabroia kimikoki. 428 00:52:39,321 --> 00:52:43,398 Bere lanean sinisten duen polizia horrekin jolastea da 429 00:52:43,399 --> 00:52:46,988 garai hartan brigada politiko-sozialeko kidea izatea 430 00:52:46,989 --> 00:52:50,917 sekulako sinadura zen. 431 00:52:50,918 --> 00:52:54,449 Beno, denok barruan eraman behar dugun polizia da dirudienez, 432 00:52:54,450 --> 00:52:55,910 gutxienez memorian, 433 00:52:55,911 --> 00:52:58,309 kanpora ateratzeko aukera da. 434 00:52:58,682 --> 00:53:01,768 Esan diezu mesede bat beste mesede batekin ordaintzen dela? 435 00:53:01,784 --> 00:53:05,380 Proiektu hau iruditzen zait, Ferminen guztiak bezala, 436 00:53:05,381 --> 00:53:08,718 anbizio handikoa, baina beti sartzen da horrelako saltsetan. 437 00:53:10,501 --> 00:53:14,117 Artearen historia edo produktu edo obsesio baten historia da, 438 00:53:14,149 --> 00:53:17,306 eta berak hartzen du, bidea ematen dio, eta pun, pun, pun, atera arte, 439 00:53:17,314 --> 00:53:19,681 metodikoa da, langilea, 440 00:53:19,682 --> 00:53:21,775 eta historia hau zoragarria iruditzen zait. 441 00:53:21,776 --> 00:53:27,016 Orain nire ametsa da Ruth pertsonaiak benetako bizitza izatea, 442 00:53:27,017 --> 00:53:30,390 eta zineman interpretatu ahal izatea, ez bakarrik animazioan. 443 00:53:30,484 --> 00:53:33,593 Pabiloi honen argazkiak ezin dituzu atera! 444 00:53:33,594 --> 00:53:37,328 Nire pertsonaia, Warren Philips, oso tipo maitekorra da, pertsona ona, 445 00:53:37,344 --> 00:53:40,100 oso gozoa da, oso... 446 00:53:40,117 --> 00:53:43,617 Gorputzeko zatiak galduko ditu, 447 00:53:43,618 --> 00:53:46,135 tipo bat... 448 00:53:46,136 --> 00:53:48,151 Desastre bat, 449 00:53:48,152 --> 00:53:54,729 ustel bat, boterearen estoldekin harremana duena, 450 00:53:55,269 --> 00:53:58,879 pertsonaia bat... kezkagarria, oso kezkagarria, 451 00:53:58,881 --> 00:54:01,279 oso zinikoa, badakigu horrelakoak existitzen direla 452 00:54:01,280 --> 00:54:06,490 eta ezagutuz gero, hotzikarak sortzen dituzte. 453 00:54:06,491 --> 00:54:08,077 Zaindu putoak! 454 00:54:08,078 --> 00:54:14,804 Pertsonaia prestatzeko, Muguruzak Youtubeko lotura bat bidali zidan 455 00:54:14,805 --> 00:54:17,347 non John Wayne ateratzen zen hitz egiten, 456 00:54:17,348 --> 00:54:21,105 amerikar-chicano azentua egiten saiatzeko, 457 00:54:21,106 --> 00:54:23,559 baina kontuan eduki behar da egiten dudan guztiak 458 00:54:23,560 --> 00:54:25,606 Vilanova i la Geltrúko azentua duela pixka bat. 459 00:54:25,607 --> 00:54:29,270 - Baina, zein hizkuntza da hau? - Cherokeea? 460 00:54:29,271 --> 00:54:30,864 Kodifikatutako hizkuntza bat? 461 00:54:30,865 --> 00:54:36,745 Kubako kontsulatuan Madrilen lan egiten duen bat naiz. 462 00:54:36,746 --> 00:54:41,129 Denborekin jolasten duen gizon bat da. 463 00:54:41,949 --> 00:54:44,840 Ezin jakin ziur erregimenaren alde dagoen, 464 00:54:44,841 --> 00:54:48,442 Kuban egiten ari den borrokaren alde, 465 00:54:48,443 --> 00:54:53,451 baina, bestetik, identifikatuta sentitzen da Che-ren heriotza narratzean. 466 00:54:53,452 --> 00:54:55,436 Suabe, suabe, suabe, 467 00:54:55,437 --> 00:54:59,292 ez jarri urduri, hauek hemen daude gu laguntzeko, 468 00:54:59,293 --> 00:55:00,651 egia, Ramiro? 469 00:55:00,652 --> 00:55:05,249 Kubako marrazki bizidunek duten lexikoaren eragina dugu. 470 00:55:05,250 --> 00:55:08,927 Eta ahotsaren testura horiek 471 00:55:08,928 --> 00:55:12,772 landu ziren ahotsak fabrikatu ahal izateko, 472 00:55:12,773 --> 00:55:16,247 pertsonaiak fabrikatzeko eta parte-hartzeak. 473 00:55:16,248 --> 00:55:18,388 Aizu! Ez esan galiziarrari frantziarra dela, 474 00:55:18,389 --> 00:55:19,708 berak dio euskalduna dela, 475 00:55:19,709 --> 00:55:21,122 eta oldartu egiten da, e? 476 00:55:21,123 --> 00:55:26,473 Fermin ezagutu nuen lehen Nazioarteko Zinema Jaialdian, 477 00:55:26,474 --> 00:55:31,335 errefuxiatu sahararren kanpamentuetan, 2003. urtean. 478 00:55:31,336 --> 00:55:34,742 Topaketa eta jaialdi ahaztezinak izan ziren, 479 00:55:34,743 --> 00:55:38,883 Espainiako, Latinoamerikako... artista talde bat batu ginen 480 00:55:38,884 --> 00:55:42,701 ez bakarrik zinemakoak, talde handia zen. 481 00:55:42,702 --> 00:55:44,544 Esperientzia ahaztezina izan zen 482 00:55:44,545 --> 00:55:48,357 eta elkar ezagutzeko zortea izan genuen, bera Rock&Roll bandarekin zegoen 483 00:55:48,358 --> 00:55:52,988 eta kontzertu bat eman zuten, nire bizitzako politenetakoa, 484 00:55:52,989 --> 00:55:56,785 haimez betetako basamortu hartan, 485 00:55:56,786 --> 00:56:01,213 basamortu hartako bakardade eta isiltasunean, 486 00:56:01,214 --> 00:56:05,003 bat-batean, kanpamentuko jangela zen hartan, 487 00:56:05,004 --> 00:56:07,650 Rock&Roll banda hura jotzen hasi zen 488 00:56:07,651 --> 00:56:12,041 eta hain zoriontsu ikusi genituen jaialdiko pertsona guztiak, 489 00:56:12,042 --> 00:56:16,568 jendea, sahararrak dantzan hasi ziren, 490 00:56:16,569 --> 00:56:19,646 festa ahaztezina izan zen. 491 00:56:19,728 --> 00:56:24,119 Bidaia luzea izango da. CIA atzetik dugu, estutuz. 492 00:56:24,120 --> 00:56:26,361 Ferminek deitzen dit proiektu honetarako 493 00:56:26,362 --> 00:56:29,626 eta pozgarria da niretzat, harro egoteko modukoa 494 00:56:29,627 --> 00:56:34,126 pertsonaietako baten ahotsa interpretatzea. 495 00:56:34,127 --> 00:56:36,311 Kuba ezaguna da, 496 00:56:36,312 --> 00:56:38,920 baina oraindik asko gelditzen da Kuba ezagutzeko. 497 00:56:38,921 --> 00:56:42,623 Agian istorio hau pistak ematen dituen horietakoa da, 498 00:56:42,624 --> 00:56:46,412 kubatarrak sartu ziren gauza horiei buruzkoak, 499 00:56:46,413 --> 00:56:49,428 hainbeste tokitan, hainbeste herrialdetan, 500 00:56:49,429 --> 00:56:52,983 hainbeste aldarrikapen sozialetan, hainbeste borrokatan... 501 00:56:52,984 --> 00:56:56,788 azken finean, munduko toki askotara iritsi zen Kubako elkartasuna 502 00:56:56,789 --> 00:56:58,968 eta jende askok ezagutzen ditu horrelako gauzak, 503 00:56:59,069 --> 00:57:01,226 baina nik uste dut film honek interesa piztuko duela, 504 00:57:01,227 --> 00:57:03,249 historia bilatzen hasteko. 505 00:57:03,250 --> 00:57:07,632 Niri tokatu zitzaidan istorio honetan haserre dagoen pertsonaia bat, 506 00:57:07,633 --> 00:57:10,045 maitasunaren bidezko frustrazioa 507 00:57:10,046 --> 00:57:12,717 eta azkenean zertxobait traizionatzen du kausa. 508 00:57:12,718 --> 00:57:15,374 Baina atseginena izan da, 509 00:57:15,375 --> 00:57:17,952 ahots bat topatu, marrazkiak ikusi eta, 510 00:57:17,953 --> 00:57:20,507 egin zioten karakterizazioa ikusi, 511 00:57:20,508 --> 00:57:25,756 ahots bat topatu kubaneo desatsegin eta marmarti horrekin, 512 00:57:25,757 --> 00:57:27,326 baina uste dut ongi pasatu dugula 513 00:57:27,327 --> 00:57:30,412 eta guk ondo pasatu badugu, nik uste dut ikusleek ere gozatuko dutela. 514 00:57:30,536 --> 00:57:32,912 Emakume hori nirea da, kabroia. 515 00:57:33,420 --> 00:57:36,607 Eromena da Black is Beltzaren gidoia! 516 00:57:36,608 --> 00:57:39,756 Eta istorio guztia, erreala izateaz gain, 517 00:57:39,757 --> 00:57:41,318 eta nahiko ezohikoa, 518 00:57:41,319 --> 00:57:43,879 benetako gauzak daude eta fikziozkoak, 519 00:57:43,880 --> 00:57:46,260 baina inork ez daki zer den erreala eta zer ez. 520 00:57:46,261 --> 00:57:48,087 Gaur jakinarazi didate 521 00:57:48,088 --> 00:57:50,901 PCCaren militantziaren prozesua egiten ari zaizkidala 522 00:57:50,910 --> 00:57:53,026 eta ni Antonovich kamarada jokatzen. 523 00:57:53,027 --> 00:57:56,159 Kasualitateak ez dira existitzen, zoria pilatu egiten da. 524 00:57:57,225 --> 00:58:00,054 Bravo Sarjentua, badirudi euskaldunak maila ematen duela. 525 00:58:00,055 --> 00:58:03,890 Gidoi interesgarria iruditu zitzaidan oso, 526 00:58:03,893 --> 00:58:06,198 oso didaktikoa dela uste dut. 527 00:58:06,199 --> 00:58:10,339 Gustatu zitzaidan, ezagutzen ez nituen datu historiko asko eman zizkidalako, 528 00:58:10,340 --> 00:58:12,882 oso modu entretenigarrian. 529 00:58:12,883 --> 00:58:16,523 Oso interesgarria iruditzen zait nola lotzen dituen istorioak, 530 00:58:16,531 --> 00:58:19,811 nola azaltzen dituen gertakizun historikoak. 531 00:58:19,812 --> 00:58:23,887 Eta orain, gaueko momenturik garrantzitsuena... 532 00:58:23,888 --> 00:58:27,185 Badakit emakume asko daudela historia arabiarrean 533 00:58:27,186 --> 00:58:30,349 ezberdinak izan direla, Cheikha Rimitti bezala, 534 00:58:30,350 --> 00:58:32,794 eta nahi dutena egin dutenak. 535 00:58:32,795 --> 00:58:34,708 Beraz, aupa horrelako emakumeak! 536 00:58:34,717 --> 00:58:38,644 Ongi etorri emakumeak eta gizonak. 537 00:59:17,864 --> 00:59:25,020 Gidoia eta proiektua oso interesgarriak iruditu zitzaizkidan 538 00:59:25,021 --> 00:59:31,443 panorama iraultzailea baita, 539 00:59:32,851 --> 00:59:37,039 1967. urtekoa. 540 00:59:37,040 --> 00:59:40,406 Amiraren papera jokatzen dut, Aljeriakoa da bera. 541 00:59:40,407 --> 00:59:44,352 Amirak protagonistak hartzen ditu Aljerian 542 00:59:44,353 --> 00:59:47,912 eta pertsonaiak zinemara doaz pelikula garrantzitsu bat ikustera, 543 00:59:47,913 --> 00:59:52,990 niretzat erreferentziazko filma izan zen, "Aljeriako bataila". 544 00:59:52,991 --> 00:59:55,813 "Aljeriako bataila" kale hauetan grabatu zen. 545 00:59:55,877 --> 01:00:01,127 Garai hari begiratzeak gauza asko ulertzen lagundu digu 546 01:00:01,128 --> 01:00:05,244 eta ikusten konpondu ez diren arazo guztiak 547 01:00:05,245 --> 01:00:07,885 eta batzuk okerrera egin dute. 548 01:00:07,886 --> 01:00:10,969 Gurekin bazaudete, ez duzue zertan kezkatu. 549 01:01:12,688 --> 01:01:15,966 Beno, baina Quebecen ez da gauza bera... 550 01:01:15,967 --> 01:01:17,927 hemen frantsesa hitz egiten da. 551 01:01:17,960 --> 01:01:21,521 Iman, baina Beirut deitzen didate. 552 01:01:21,546 --> 01:01:24,200 Zure Frantziako pasaporteak eta zure hizkuntzek 553 01:01:24,200 --> 01:01:26,137 asko lagun gaitzakete. 554 01:01:26,162 --> 01:01:29,012 Hau, nahi duenean, euskaldun putakume bat da, 555 01:01:29,037 --> 01:01:31,600 edo maritxu frantses bat. 556 01:01:31,600 --> 01:01:34,996 Bidaia on nire erraldoi beltz maitagarriak! 557 01:01:35,021 --> 01:01:37,423 Esperanzaren papera jokatzen dut. 558 01:01:37,424 --> 01:01:41,626 Oaxacako emakume bat da, Juan Rulfo hartzen duena 559 01:01:41,627 --> 01:01:44,829 Mexico DF-n, eta Christophe Moulin 560 01:01:44,830 --> 01:01:48,306 eta benetako oaxacar abentura batera eramango ditu, 561 01:01:48,322 --> 01:01:51,423 baldin badakizue zer esan nahi dudan benetako oaxacar horrekin… 562 01:01:51,440 --> 01:01:53,892 Bidaia batera joango dira, horrela deituko diogu. 563 01:01:53,893 --> 01:01:57,892 Ez arduratu güey, nik daukat labirinto honen giltza. 564 01:01:57,893 --> 01:02:00,954 Oso dibertigarria. Oso argi dauka nahi duena, 565 01:02:00,955 --> 01:02:03,448 baina, era berean, asko jolasten uzten dizu, 566 01:02:03,449 --> 01:02:06,253 eta sentiarazten dizu oso ongi ari zarela, 567 01:02:06,254 --> 01:02:08,964 orduan, indioilar baten gisa, ireki egiten zara. 568 01:02:08,965 --> 01:02:12,566 Oso polita eta oso ongi iruditzen zait existitzea filmak 569 01:02:12,567 --> 01:02:16,792 kulturak elkartzen dituztenak, eta uste dut munduan orain bizi dugun egoeran 570 01:02:16,815 --> 01:02:22,237 elkartasunaz ari diren filmak eta nola kultura batek bestea aberasten duen, 571 01:02:22,238 --> 01:02:24,480 oso garrantzitsua iruditzen zait munduarentzat orain. 572 01:02:24,481 --> 01:02:26,878 Ez kasu egin Rulfo jaunari, txistezalea da. 573 01:02:26,879 --> 01:02:28,980 Zu zara Rulfo idazlea? 574 01:02:28,981 --> 01:02:31,300 Rulfo, ez? Juan Rulfo. 575 01:02:31,301 --> 01:02:32,714 Juan Rulfo. 576 01:02:32,754 --> 01:02:36,753 Egia esan oso hunkigarria izan zen. 577 01:02:36,878 --> 01:02:43,908 Rulfori omenaldia egiteko beldurrez beti, 578 01:02:43,909 --> 01:02:48,870 baina asko hunkitu ninduen eta esperientzia polita izan zen. 579 01:02:48,871 --> 01:02:51,222 Beti atentzioa eman didan gauza bat dago, 580 01:02:51,223 --> 01:02:54,675 izan ere, bi liburu bakarrik idatzi zituen tipo batek, 581 01:02:54,676 --> 01:02:57,175 nobela bat eta ipuin liburu bat, 582 01:02:57,191 --> 01:03:01,417 hain famatua egin izana, hain garrantzitsua, hain... 583 01:03:01,418 --> 01:03:03,902 influentzia handia gainontzeko guztientzat... 584 01:03:03,903 --> 01:03:07,433 Rulfo errealismo magikoaren aita da! 585 01:03:07,434 --> 01:03:09,878 Rulfo gauza asko da. 586 01:03:09,879 --> 01:03:12,355 Rulfo naiz, argazkilaria. 587 01:03:12,356 --> 01:03:13,706 Rulfo asko daude... 588 01:03:19,010 --> 01:03:21,892 Tokatu zait jokatzea, txapeloker baten papera! 589 01:03:21,893 --> 01:03:27,088 Txapeloker bat Frantziako mugan, garai hartan. 590 01:03:27,141 --> 01:03:31,336 Niretzat luxua izan da, aktoreei beti gustatzen baitzaigu 591 01:03:31,337 --> 01:03:35,672 putasemearena egitea, 592 01:03:35,673 --> 01:03:41,141 eta, nire kasuan, guardia zibil bat, Euskal Herrian, garai hartan, 593 01:03:41,142 --> 01:03:42,664 bikoitza motibatzen nau, 594 01:03:42,665 --> 01:03:47,007 eta, gainera, Meliton Manzanasen azpiko bat, 595 01:03:47,008 --> 01:03:48,914 hori sekulakoa da, 596 01:03:48,915 --> 01:03:52,898 garbitu zutenean bezain hunkigarria ia. 597 01:03:52,899 --> 01:03:55,953 Inork ez du ihes egiten ordezko piezak bakarrik baditu, ez duzu uste? 598 01:03:55,954 --> 01:03:59,648 Animazioa askatasunez beteta dagoela iruditzen zait, 599 01:03:59,649 --> 01:04:05,132 dramak eramaten ez zaituen tokietara eramaten zaitu. 600 01:04:05,133 --> 01:04:09,273 Ez fidatu güerito, hau surrealismo magikoa da. 601 01:04:09,274 --> 01:04:11,351 Mugako poliziaren papera jokatu dut. 602 01:04:11,352 --> 01:04:14,461 Muga hainbeste aldiz gurutzatu dut, 603 01:04:14,480 --> 01:04:17,855 ondo jokatuko nuela pentsatu nuela. 604 01:04:17,880 --> 01:04:19,920 German Valdes da, ergela. 605 01:04:19,920 --> 01:04:22,000 TinTan, aktorea. 606 01:04:22,007 --> 01:04:26,046 Poliziaren hainbeste "atentziorekin" hazi ginen... 607 01:04:26,047 --> 01:04:30,007 Nik bizitu izan ditut hainbat egoera larri, 608 01:04:30,008 --> 01:04:31,812 erratuta akusatu ninduten,... 609 01:04:31,813 --> 01:04:37,659 Esperientzia hori nire pertsonaia eraikitzeko erabiltzen ahalegindu naiz, 610 01:04:37,660 --> 01:04:39,964 benetan gorpuzteko. 611 01:04:39,989 --> 01:04:42,880 Sentitzen dugu Valdes jauna, ohiko ikuskatzea. 612 01:04:42,880 --> 01:04:44,700 Ireki maletategia. 613 01:04:44,725 --> 01:04:47,057 Niretzat ohorea izan zen Tin Tanen papera jokatzea, 614 01:04:47,058 --> 01:04:50,276 pertsonaia mexikarra da, 615 01:04:50,277 --> 01:04:52,666 komediante mexikarra, aktore mexikarra, 616 01:04:52,667 --> 01:04:54,002 ikusten hazi nintzen. 617 01:04:54,003 --> 01:04:56,213 Ringok argazki bat eskatu zidan 618 01:04:56,214 --> 01:04:57,823 "Pipermin Sarjentuaren" portadarako. 619 01:04:57,824 --> 01:05:02,744 Aktore gisa duen karisma jarraitzeko pauso modukoak ziren, 620 01:05:02,745 --> 01:05:05,291 pailazo bat da, baina jeinu bat. 621 01:05:05,292 --> 01:05:06,940 Goazen Disneylandiara, 622 01:05:06,955 --> 01:05:10,064 "Oihaneko liburua"ren Baloori ahotsa jarri behar diot. 623 01:05:10,156 --> 01:05:12,836 Hemen gaude, Black is Beltzaren set-ean, 624 01:05:12,846 --> 01:05:14,727 free style bat jaurtitzeko puntuan, 625 01:05:14,728 --> 01:05:16,337 beraz, bota gainbegirada bat... 626 01:05:17,009 --> 01:05:20,288 Begira nola txikitzen ditudan zaborra botatzen duten rapero faltsuak, 627 01:05:20,297 --> 01:05:23,183 haien flowa hautsitako kristal bat da, zure aurpegia erdi-erditik moztuz. 628 01:05:23,200 --> 01:05:24,825 Rapero horiek artea hondatzen ari dira. 629 01:05:24,850 --> 01:05:26,382 Beraien mixtapeekin barre egiten dut, 630 01:05:26,391 --> 01:05:28,157 rapero jendaila bat ipurditik hitz egiten. 631 01:05:28,158 --> 01:05:32,344 Ben Cauley pertsonaiaren lerro batzuk interpretatu berri ditut, 632 01:05:32,345 --> 01:05:34,102 tronpetista famatua, 633 01:05:34,907 --> 01:05:38,141 eta oso dibertigarria izan da, esperientzia haluzinagarria. 634 01:05:39,079 --> 01:05:42,814 Elvisi buruz esaten duten moduan, Otis Redding bakarra dago. 635 01:05:42,877 --> 01:05:46,377 Fermin Muguruzaren ekoiztetxearen email bat jaso nuen, 636 01:05:46,386 --> 01:05:48,822 bera nire lagun handia da eta oso pozik jarri nintzen 637 01:05:48,823 --> 01:05:53,697 filmean parte hartzen utziko zidalako, Rudyri ahotsa jarriz. 638 01:05:53,727 --> 01:05:56,485 Auzoan zehar galduta zebiltzan. 639 01:05:56,548 --> 01:06:00,735 Filmean ageri dira 1965. urtearen inguruan hasi ziren arrazagatiko borrokak, 640 01:06:00,736 --> 01:06:04,056 eta orduan jaio nintzen ni, 1965. urteko azaroan. 641 01:06:04,064 --> 01:06:07,149 Horrelako kaka asko gertatzen ari ziren orduan. 642 01:06:07,289 --> 01:06:11,070 Egia esan, oraindik gertatzen ari dira 2017. urtean, 643 01:06:11,071 --> 01:06:12,878 beraz, galdetu behar diogu gure buruari, 644 01:06:12,879 --> 01:06:15,594 ea noraino iritsi den gure gizartea, 645 01:06:15,595 --> 01:06:20,232 eta zenbat egin dugun aurrera gizarte bezala eta pertsona gisa. 646 01:06:22,615 --> 01:06:23,647 Manex! 647 01:06:24,162 --> 01:06:25,412 Amesgaiztoak berriro? 648 01:06:25,413 --> 01:06:30,106 Nik uste dut oso garrantzitsua dela horrelako film bat egitea momentu honetan. 649 01:06:30,107 --> 01:06:34,355 Filmak iraganeko zerbait du oinarri, literalki, 650 01:06:34,364 --> 01:06:41,020 baina filmean gertatzen denak antzeko jarraitzen du orain ere, 651 01:06:41,021 --> 01:06:45,770 AEBetan, Palestinan, Mexikon, toki guztietan. 652 01:06:45,771 --> 01:06:52,442 Uste dut garrantzitsua dela gauza hauek, puntu historikoak konektatzea, 653 01:06:52,443 --> 01:06:56,407 egungo jendeak uler dezan zer gertatzen ari den orain, 654 01:06:56,408 --> 01:06:58,703 iraganean pasatutakoa ezagututa. 655 01:06:58,704 --> 01:07:01,236 Baina zer nahi dute abestea zehazki? 656 01:07:02,329 --> 01:07:06,141 Normalean, aljeriarra naizenez, terrorista gisa lan eginarazten didate, 657 01:07:06,142 --> 01:07:10,189 edo lapur, matxista, edo horrelako zerbait... 658 01:07:10,190 --> 01:07:12,384 baina horrelako proiektu bat asko atsegin dut. 659 01:07:12,385 --> 01:07:14,368 Ez dakit zer pentsatzen duzuen zuek, 660 01:07:14,369 --> 01:07:16,766 baina momentu historikoa bizi dugu. 661 01:07:16,767 --> 01:07:21,751 Nire pertsonaia ez dut oso urruti bilatu, nigandik urrun, 662 01:07:21,752 --> 01:07:26,389 nire osaba FLNko kide izan baita 663 01:07:26,390 --> 01:07:28,952 eta pertsonaia honen antza handia du. 664 01:07:28,953 --> 01:07:31,812 Nire osabari buruz gogoan dut etxean sartzen zenean 665 01:07:31,813 --> 01:07:35,640 eta 1,60 m bakarrik neurtzen zuen, baina erraldoia iruditzen zitzaidan. 666 01:07:35,641 --> 01:07:38,929 Hura gogorarazi dit pertsonaiak... 667 01:07:38,930 --> 01:07:41,788 Gero ikasi dut zer den iraultza bat 668 01:07:41,789 --> 01:07:44,663 eta zer den iraultza batean inplikatzea, 669 01:07:44,664 --> 01:07:47,015 bereziki nazioarteko iraultza batean, 670 01:07:47,016 --> 01:07:51,437 izan ere, Aljeria ez da bakarrik geratu bere guda edo iraultzan, 671 01:07:51,438 --> 01:07:57,788 beti lagundu izan ditu independentzia eta autodeterminazio mugimenduak. 672 01:07:57,793 --> 01:07:59,858 Aljeriatik irten behar duzue berehala. 673 01:07:59,859 --> 01:08:03,324 Pertsonaia garrantzitsua da niretzat, Angela miresten dut, 674 01:08:03,325 --> 01:08:08,527 eta emakume beltz gisa, gida lanak egin dizkigu 675 01:08:08,528 --> 01:08:14,487 gure buruak askatzen eta kolonizaziotik ateratzen jarraitzeko 676 01:08:14,488 --> 01:08:22,488 hezkuntzaren bidez, askatzeko beste estrategia bat formulatuz. 677 01:08:22,489 --> 01:08:27,673 Niretzat Angela Davies benetako feminista baten irudikapena da, 678 01:08:27,674 --> 01:08:29,713 benetako feminista denaren antzekoa behintzat, 679 01:08:29,714 --> 01:08:32,986 eta idealizatua izan daitekeen pertsona bat 680 01:08:32,987 --> 01:08:35,439 Angela Davisek bezalako ahotsa duen norbait izan behar du. 681 01:08:35,440 --> 01:08:38,331 Ossie Davisek esandako hitzak entzun berri ditugu 682 01:08:38,332 --> 01:08:41,073 Malcom X-ri eskaini zizkion haren ehorzketan. 683 01:08:41,074 --> 01:08:44,268 Gidoia jaso nuen eta pentsatu nuen oso interesgarria zela 684 01:08:44,269 --> 01:08:52,830 ni nerabea nintzenean jazotako gertakizunak ziren denak, 685 01:08:52,831 --> 01:08:58,582 baina inoiz ez dut aukerarik izan horrelako film batean parte hartzeko. 686 01:08:58,583 --> 01:08:59,808 Euskaldunak? 687 01:08:59,809 --> 01:09:01,605 Ez nekien existitzen zirenik ere 688 01:09:01,606 --> 01:09:03,308 eta orain toki guztietan daude. 689 01:09:03,309 --> 01:09:07,433 Nire pertsonaiaren, Wilson Cleverren, harremana 690 01:09:07,434 --> 01:09:10,621 Manexekin, protagonistarekin, 691 01:09:10,622 --> 01:09:16,410 hasieran ezagutzen direnean ez dira elkarrez fio, 692 01:09:16,411 --> 01:09:20,832 eta pixkanaka konfiantza hartzen doaz, 693 01:09:20,833 --> 01:09:22,692 eta lagun bihurtzen dira. 694 01:09:22,693 --> 01:09:24,387 Nire pertsonaiak galdetzen dio: 695 01:09:24,388 --> 01:09:29,754 "Mesedez, utzi zure hizkuntzako hitz bat ezagutzen, 696 01:09:29,755 --> 01:09:30,887 euskaraz". 697 01:09:30,888 --> 01:09:34,246 Jakin nahi du nola esaten den "black" euskaraz, 698 01:09:34,247 --> 01:09:37,293 eta Manexek esaten dio: "Euskaraz 'black' 'beltza' da". 699 01:09:37,887 --> 01:09:39,254 “Beltza Power!” 700 01:09:39,856 --> 01:09:41,293 "Boterea herriarentzat!" 701 01:10:00,887 --> 01:10:04,879 Imajinatu, nik Fermin 1985. urtetik edo ezagutzen nuen, 702 01:10:04,902 --> 01:10:09,568 eta bat-batean agertzen da, eta, esan ohi dudanez, nire etxean sartzen da 703 01:10:09,575 --> 01:10:12,230 emailaren teknologia berrien bitartez, 704 01:10:12,231 --> 01:10:17,192 eta galdetzen dit ea egin dezakedan lan hau. 705 01:10:17,193 --> 01:10:22,613 Baietz esan nion noski, prest nengoela berarekin lan egiteko 706 01:10:22,614 --> 01:10:24,043 eta beharrezko guztia egiteko. 707 01:10:27,996 --> 01:10:33,332 Foleya arte bat da, non soinu bat egitera zoazenean, jauzi egiten duzun. 708 01:10:33,333 --> 01:10:35,637 Inoiz ez dakizu zer gertatuko den, 709 01:10:35,638 --> 01:10:40,574 baina gorputzak irudiarekin joan behar du, eta soinu bat sortu behar duzu. 710 01:10:40,575 --> 01:10:43,371 Batzuetan modu batera da, eta besteetan beste modu batekoa. 711 01:10:43,372 --> 01:10:46,683 Marrazkiekin lan egiteko, film honetan zehazki, 712 01:10:46,684 --> 01:10:49,675 erabat integratu naiz pertsonaiekin, 713 01:10:49,676 --> 01:10:51,675 marrazki bizidun bihurtu naiz, 714 01:10:51,676 --> 01:10:55,441 eta filmean ikusten nuena interpretatu dut. 715 01:10:56,526 --> 01:10:59,456 Film errealista bat egiteak bizitzaren antz handiagoa du, 716 01:10:59,457 --> 01:11:01,488 pertsonaiaren barruan sartzen zara, 717 01:11:01,489 --> 01:11:04,941 baina marrazki bizidunetan beste akzio mota bat dago, 718 01:11:04,957 --> 01:11:08,292 cartoon-agoa, dibertigarria, 719 01:11:08,293 --> 01:11:10,683 eta beste ikuspuntu bat eman behar diozu. 720 01:11:11,586 --> 01:11:16,383 Erikek salaren efektuak egin ditu, Edgarrek artxiboaren sinkronikoak, 721 01:11:16,391 --> 01:11:23,929 eta Françoisek soinu giroak egin zituen. 722 01:11:23,930 --> 01:11:26,906 Hori guztia Edgarren begiradapean, 723 01:11:26,911 --> 01:11:30,918 diseinatzailea, nahaslea eta aditua da gai honetan, 724 01:11:30,919 --> 01:11:37,373 eta noski, ni, Ferminek nahi zuenaren ikuspuntua aintzat hartuta, 725 01:11:38,032 --> 01:11:42,025 proiektuari forma emanez soinuari dagokionez. 726 01:12:00,203 --> 01:12:04,508 Egia esan, maratoi luzea izan da, 727 01:12:04,509 --> 01:12:06,151 baina hunkigarria. 728 01:12:06,682 --> 01:12:11,940 Hasieran ahotsak bakarrik genituen, 729 01:12:11,941 --> 01:12:13,440 gida-ahotsak. 730 01:12:13,444 --> 01:12:18,921 Pixkanaka, pertsonaia guztiak ordezkatzen joaten ginen 731 01:12:18,922 --> 01:12:21,272 azken pertsonaiagatik. 732 01:12:21,273 --> 01:12:23,889 Ahotsen grabaketekin urte bat baino gehiago eman dugu. 733 01:12:23,898 --> 01:12:27,319 Ahots berri bat sartzen genuen bakoitzean 734 01:12:27,320 --> 01:12:33,350 hunkigarria zen, ikusten baitzenuen zein norabide hartzen zuen denak. 735 01:15:07,861 --> 01:15:14,260 Gure lana izan da soinu bandaren making of osoa grabatzea 736 01:15:14,261 --> 01:15:16,697 Fabra i Coatseko estudio batean, 737 01:15:16,986 --> 01:15:20,431 eta jarduera guztiak ere grabatu ditugu 738 01:15:20,432 --> 01:15:23,596 Bartzelonan filmaren inguruan sortu ziren guztiak, 739 01:15:23,597 --> 01:15:26,236 topaketak, solasaldiak, kontzertuak, 740 01:15:26,237 --> 01:15:30,268 Ferminek Bartzelonan egindako egonaldia, azken finean. 741 01:15:42,986 --> 01:15:45,384 Uste dut oso garrantzitsua izan dela dokumentatzea 742 01:15:45,385 --> 01:15:47,353 Black is Beltzaren sormen prozesu guztia, 743 01:15:47,354 --> 01:15:49,572 jende asko inplikatu da, 744 01:15:49,573 --> 01:15:52,596 ez bakarrik parte-hartzaile zuzenak, 745 01:15:52,597 --> 01:15:55,018 Ferminek, bere izateko moduagatik, 746 01:15:55,019 --> 01:15:59,291 loturak sortu ditu pertsonen artean, Fabra i Coats bezalako espazioetan, 747 01:15:59,292 --> 01:16:02,111 ateneu L’Harmonian, Sant Andreu auzoko jendearen artean. 748 01:16:02,112 --> 01:16:04,447 Solasaldiak egin dira, kontzertuak, 749 01:16:04,463 --> 01:16:07,978 eta horrek egin zuen, loturak hazi ahala, 750 01:16:07,979 --> 01:16:12,103 egitura ere handitzea, eta era berean, filma, 751 01:16:12,104 --> 01:16:16,728 hasieran aurreikusita ez zeuden pertsonek parte hartu dute, 752 01:16:16,729 --> 01:16:18,752 ekarpen berriak egon dira, 753 01:16:18,775 --> 01:16:24,885 testuinguru hori gabe, bukaerako emaitza ez zen berdina izango. 754 01:16:24,893 --> 01:16:27,501 Beraz, orain prozesu hau ikustea 755 01:16:27,502 --> 01:16:29,775 filma ulertzeko modu bat da. 756 01:20:08,160 --> 01:20:11,793 “ONGI ETORRI”