1
00:00:14,290 --> 00:00:17,660
XXI. mende hasieran,
musika elektroniko taldeak

2
00:00:17,830 --> 00:00:19,700
nabarmendu ziren Interneten.

3
00:00:19,870 --> 00:00:21,790
80ko pop
kulturaren miresleek

4
00:00:21,950 --> 00:00:24,040
mugimendu bat sortu zuten,

5
00:00:24,200 --> 00:00:25,330
<i>synthwave</i>-a.

6
00:00:25,490 --> 00:00:28,870
Azpikultura hau azkar hedatu zen

7
00:00:29,040 --> 00:00:32,200
lilurarik gabeen
eta nostalgikoen artean.

8
00:00:32,370 --> 00:00:34,910
Berrezagutza-bidaia
neoizko zeruertzera.

9
00:00:35,080 --> 00:00:37,120
Musikagileen gehiengoa
itzalpean

10
00:00:37,290 --> 00:00:39,290
egon da...
gaurdaino.

11
00:00:39,450 --> 00:00:41,910
Memoria kolektiboaren aldarri,

12
00:00:42,080 --> 00:00:45,290
mundu mailako
fenomeno izateko gertu dago.

13
00:00:45,450 --> 00:00:48,660
Hau da bere historia.

14
00:02:42,370 --> 00:02:43,740
Hau entzuten ari bazara,

15
00:02:43,910 --> 00:02:46,740
iraganeko mezu bat da...
eta etorkizunekoa.

16
00:02:47,040 --> 00:02:48,910
Nork bere
sormen mitoak ditu.

17
00:02:49,490 --> 00:02:52,320
Gizarte moduan,
interes bereko pertsonak,

18
00:02:52,670 --> 00:02:53,630
norbanako moduan.

19
00:02:54,410 --> 00:02:56,870
Denok bilatzen ditugu
adierazpideak

20
00:02:57,870 --> 00:03:01,620
sortzen dugun artean
edo kontatutako istorioetan.

21
00:03:04,410 --> 00:03:07,160
Batzuek sortzen dituzten
munduen bidez,

22
00:03:07,580 --> 00:03:09,120
web-orrietan edo filmetan.

23
00:03:10,040 --> 00:03:11,740
Beste batzuek musikaren bidez.

24
00:03:12,450 --> 00:03:13,910
John Carpenter naiz,

25
00:03:14,410 --> 00:03:17,410
nire sormen-mitoak
txikitako liluran du jatorria,

26
00:03:17,910 --> 00:03:19,710
narrazioak eta
munduen sorkuntzak

27
00:03:19,870 --> 00:03:22,200
eraman ninduten
zine zuzendari izatera.

28
00:03:59,370 --> 00:04:01,320
Baina duela
hamarkada batzuk

29
00:04:01,490 --> 00:04:03,290
bazterretan
hasi ginenok

30
00:04:03,450 --> 00:04:05,620
aurrekontu baxuko
filmak egiten,

31
00:04:05,780 --> 00:04:07,590
dena geure kabuz egiten genuen.

32
00:04:07,760 --> 00:04:10,100
Baita filmetako musika ere.

33
00:04:10,260 --> 00:04:12,580
Zortea izan zen
gu bezain zoro zeuden

34
00:04:12,770 --> 00:04:14,330
informatikariek

35
00:04:14,500 --> 00:04:16,740
ordenagailu bat sortu izana.

36
00:04:17,640 --> 00:04:19,160
Lehen sintetizatzaileak.

37
00:04:20,860 --> 00:04:24,490
Edonoren eskura jarri
zituzten orkestra eta soinu efektuak.

38
00:04:25,330 --> 00:04:28,390
Sintetizatzaileekin
konposatzen nuen bitartean,

39
00:04:28,560 --> 00:04:30,310
jendea haiek ezagutzen hasi zen.

40
00:04:35,240 --> 00:04:37,160
Mugimendu ezezagun baten

41
00:04:37,330 --> 00:04:38,910
unibertsoa ezagutuko duzue

42
00:04:39,080 --> 00:04:41,160
orain arte
entzungo ez zenutena.

43
00:04:41,490 --> 00:04:45,470
<i>Synthwave</i> izena du
eta azpikulturan kokatu da

44
00:04:45,640 --> 00:04:46,910
azken hamarkadetan.

45
00:04:47,550 --> 00:04:49,660
Orain jendeak
arreta eskaini dio.

46
00:04:50,780 --> 00:04:53,030
Jakin ez arren
entzuna izango duzu

47
00:04:53,200 --> 00:04:56,240
filmetan,
iragarkietan edo biedojokoetan.

48
00:05:05,610 --> 00:05:07,620
Hilko zela uste genuen,

49
00:05:07,830 --> 00:05:09,320
Izena zuela
jakin arte.

50
00:05:09,490 --> 00:05:11,370
Pentsatu genuen:
"Hau da dena".

51
00:05:12,700 --> 00:05:16,620
Ez zuen izenik izan,
zazpi urtean gutxienez.

52
00:05:17,070 --> 00:05:19,540
Soinu ona
zuelako egiten genuen.

53
00:05:24,330 --> 00:05:26,910
Bapatean izena
edonon ikusten hasi ginen.

54
00:05:27,070 --> 00:05:29,620
Ez genuen pentsatu
hori egiten genuenik

55
00:05:29,780 --> 00:05:31,160
edo parte ginenik.

56
00:05:31,370 --> 00:05:33,030
Hitz berria zen guretzat...

57
00:05:33,200 --> 00:05:40,460
Musika estilo hau
2006-2007 artean egiten hasi ginen,

58
00:05:40,630 --> 00:05:42,490
baina ez zuen izen hori.

59
00:05:42,830 --> 00:05:47,950
Eta bapatean 2012-2013an
esnatu eta <i>synthwave </i>-a zen.

60
00:05:48,200 --> 00:05:50,100
Pentsatu genuen:
"bai, hau gara".

61
00:05:50,260 --> 00:05:53,500
Finean sintetizatzailez
eginiko musika da...

62
00:05:54,160 --> 00:05:56,330
-Eta "olatuekin".
-Eta "olatuekin".

63
00:06:00,360 --> 00:06:03,200
Definitzeko?
Olatu berri moduan?

64
00:06:03,490 --> 00:06:05,860
<i>Synthwave</i>-a?
Ez dakit zer den "olatua".

65
00:06:06,120 --> 00:06:09,370
Batzuetan zoratzen
naiz generoekin,

66
00:06:09,790 --> 00:06:10,990
kutxatilak dirudite.

67
00:06:11,780 --> 00:06:14,660
Jendeak terminoak
asmatzen ditu Interneten.

68
00:06:14,910 --> 00:06:17,570
"Hau <i>dubstepa</i> da edo <i>new euro funka</i> edo..."

69
00:06:17,830 --> 00:06:19,620
Edozer!
Axola al du horrek?

70
00:06:19,790 --> 00:06:21,490
Entzun musika, disfrutatu.

71
00:06:21,780 --> 00:06:23,530
Teklatudun gerlari asko dago.

72
00:06:28,330 --> 00:06:33,330
Niretzat, <i>synthwave</i>-a buruetan
pelikulak sortzen dituen musika da.

73
00:06:33,530 --> 00:06:35,470
Buruko filmetarako
soinu-banda.

74
00:06:35,640 --> 00:06:40,000
Izen berri bat da
musika elektronikoarentzat.

75
00:06:40,240 --> 00:06:42,810
Musika elektroniko mota jakin bat

76
00:06:42,970 --> 00:06:46,330
burura ekartzen dizuna
80ko musika elektronikoa.

77
00:06:46,780 --> 00:06:47,830
Nola definituko zenuke?

78
00:06:48,330 --> 00:06:49,120
Hori galdera!

79
00:06:49,290 --> 00:06:51,240
Niretzat <i>synthwave</i>-a...

80
00:06:51,490 --> 00:06:56,950
metalaren seme bastardoa da
<i>new wave</i>-a ezagutu zuena,

81
00:06:57,110 --> 00:06:59,830
eta elektronikarekin
jolastu zuena...

82
00:07:00,040 --> 00:07:03,330
Krisol antzeko bat,
hainbat estilotatik edaten du.

83
00:07:03,660 --> 00:07:06,820
Horregatik funtzionatzen du,
denei egiten zaie ezagun.

84
00:07:06,990 --> 00:07:09,330
Ez da beharrezkoa
musika ikasketak izatea

85
00:07:09,540 --> 00:07:13,280
edo 80ko hamarkadaren
ezagutza entziklopedikoa izatea

86
00:07:13,490 --> 00:07:15,200
gozatu ahal izateko.

87
00:07:16,820 --> 00:07:20,200
Uste dut <i>synthwave-</i>a
azpikultura postmodernoa dela.

88
00:07:20,610 --> 00:07:25,040
Hanka bat du iraganean
eta bestea etorkizunean...

89
00:07:25,490 --> 00:07:28,910
aldi berean bidaiatzen du,
denboran aurrera eta atzera.

90
00:07:29,070 --> 00:07:30,780
Eta norbait dago erdian...

91
00:07:30,990 --> 00:07:33,410
horri deituko nioke <i>synthwave</i>-a.

92
00:07:34,120 --> 00:07:36,330
Askok uste du
musika hiltzen ari dela.

93
00:07:36,500 --> 00:07:40,280
Generikoa bihurtu dela,
arimarik edo sentimendurik gabea.

94
00:07:40,490 --> 00:07:43,330
<i>Synthwave</i>-a entzun duen
jende asko maitemindu da,

95
00:07:43,620 --> 00:07:46,780
momentuan ez bada,
pare bat entzunaldiren ostean.

96
00:07:46,990 --> 00:07:49,330
Uste dut zerbait handia dela.

97
00:07:49,490 --> 00:07:50,780
Zerbait geldiezina!

98
00:07:59,370 --> 00:08:01,530
Egun on, Youtube.
Alex Eldridge naiz,

99
00:08:01,780 --> 00:08:05,660
<i>Oceanland</i>,
eta<i> synthwave</i>-a egiteko garaia da.

100
00:08:08,950 --> 00:08:11,320
Nola izan dezakezu
Kavinskyren antza...

101
00:08:11,490 --> 00:08:13,950
...laurogeiko soinua...

102
00:08:17,370 --> 00:08:18,490
Honako itxura luke.

103
00:08:21,990 --> 00:08:25,200
Posible al da bizi
gabeko hamarkada baten nostalgia?

104
00:08:33,240 --> 00:08:34,950
Hau ona da! Maite dut!

105
00:08:38,120 --> 00:08:39,580
Saxo gehiago!

106
00:08:44,950 --> 00:08:47,950
<i>Synthwave</i>-a joera
ala iraganaren apropiazioa da?

107
00:08:48,120 --> 00:08:49,490
Biak, ezta?

108
00:08:49,830 --> 00:08:53,120
Iraganeko soinuen birjabetza
joera berriak sortzeko.

109
00:08:55,200 --> 00:08:58,490
Beti erakarri izan nau
80ko musika erabiltzeak,

110
00:08:58,700 --> 00:09:00,660
ez nuen uste
gustagarria zenik.

111
00:09:00,830 --> 00:09:04,550
Arduratzen ninduen jendeak
ez ulertzeak edo gogoko ez izateak.

112
00:09:04,720 --> 00:09:07,240
Erosiko dituzte nire diskak?

113
00:09:07,580 --> 00:09:09,990
Hain eraginkorra
izan zen 80ko musika,

114
00:09:10,200 --> 00:09:11,660
hain aldaketa handia,

115
00:09:12,120 --> 00:09:15,780
gero etorri zen denak
erabili baitzituen hamarkadako gauzak.

116
00:09:15,950 --> 00:09:17,950
Haustura handia
izan zen 90ean.

117
00:09:18,120 --> 00:09:21,280
Agian aldatzeko beharra
zegoen eta gauza berriak sortzekoa.

118
00:09:21,450 --> 00:09:24,040
Baina gero beti itzultzen gara.
Orain bezala.

119
00:09:28,500 --> 00:09:29,910
<i>Synthwave</i>-a berria da.

120
00:09:30,200 --> 00:09:32,990
Jendeak 80ko soinua duela dio.

121
00:09:33,620 --> 00:09:37,240
Baina egiaz,
nire ustez, ez da horrela.

122
00:09:37,490 --> 00:09:42,830
80an maite genituen gauzek
sortuako sentimenduak erabiltzen ditu

123
00:09:42,990 --> 00:09:47,240
eta horiekiko erantzun
emozionala musika bihurtzen du.

124
00:09:52,950 --> 00:09:55,220
80a ez zen
hain garai zinikoa izan.

125
00:09:55,380 --> 00:09:57,320
Zinearentzako hamarkada magikoa.

126
00:09:57,490 --> 00:10:00,470
Eta zineak ez zuen gurutzatu

127
00:10:00,640 --> 00:10:06,170
gaur egun bizi dugun
autokontzientziaren muga zikina.

128
00:10:06,340 --> 00:10:08,080
Filmek bihotza
erakusten zuten.

129
00:10:08,240 --> 00:10:10,760
Jendeak hori nahi du.

130
00:10:10,930 --> 00:10:14,160
Begira <i>Stranger Things</i>
eta jendearengan sortu duena.

131
00:10:14,950 --> 00:10:19,290
<i>Amblin</i> garaiko zerbait,
gutxi bada ere, ematea lortzen dute,

132
00:10:19,490 --> 00:10:22,620
80ko Spielbergen magia pixka bat...

133
00:10:22,780 --> 00:10:24,470
eta jendea zoratu egiten da!

134
00:10:24,640 --> 00:10:25,950
"Ai ene, soinu hori?"

135
00:10:30,450 --> 00:10:34,660
Ezin dut esan <i>Stranger Things</i>
<i>synthwave</i>-etik jaio zenik.

136
00:10:34,830 --> 00:10:37,330
Geldigaitza izango delakoan nago.

137
00:10:37,510 --> 00:10:40,550
Hurrengo joera handia
izango dela eta Taylor Swift

138
00:10:40,710 --> 00:10:42,870
eta halakoek
soinua kopiatuko dutela.

139
00:10:44,910 --> 00:10:47,290
Ez nuen uste<i>synthwave-</i>ak
itzal hau izatea

140
00:10:48,280 --> 00:10:51,700
mainstreamean
orain izaten ari den moduan.

141
00:10:51,870 --> 00:10:55,280
Mainstream musika
mundu guztiak ezagutzen duena da,

142
00:10:55,450 --> 00:11:01,120
baina azpian <i>synthwave</i>-aren
presentzia nabari daiteke.

143
00:11:08,910 --> 00:11:10,990
Bapatean
denon ahotan dago.

144
00:11:11,240 --> 00:11:14,450
Eta hor hasten dira Googlen
<i>"synthwave artistak" bilatzen...</i>

145
00:11:14,910 --> 00:11:18,150
Mundu guztiak
jakitea nahi dut.

146
00:11:18,320 --> 00:11:19,860
Nork ez luke nahi?

147
00:11:21,700 --> 00:11:24,240
Uste dut jendeari <i>synthwave-</i>a,

148
00:11:24,540 --> 00:11:26,660
musika elektroniko
zaharraren antzekoa,

149
00:11:26,820 --> 00:11:29,990
berria iruditzen zaiola
inoiz ez dutelako halakorik entzun.

150
00:11:30,240 --> 00:11:33,660
Seguruenik hori bezain sinplea da.
Zerbait berria.

151
00:12:34,910 --> 00:12:37,330
Uste dut <i>synthwave</i>-ak lagundu duela.

152
00:12:37,530 --> 00:12:40,660
Interesa piztarazi
duen txinparta izan da.

153
00:12:40,820 --> 00:12:43,140
"Aizue, gogoratzen 80a?
Kristona izan zen!"

154
00:12:43,310 --> 00:12:46,200
Eta gero talde horiek
daude 80ko musika egiten.

155
00:12:46,380 --> 00:12:49,820
Bideojokoak ere badaude
80ko estetikarekin egindakoak.

156
00:12:49,990 --> 00:12:55,070
Ez musikan soilik,
uste dut 80ko estiloa itzuli dela.

157
00:12:55,240 --> 00:12:57,160
Bai, <i>Drive </i>filma.

158
00:13:20,820 --> 00:13:24,860
<i>Synthwave</i> izan zen
kristalizatu zen terminoa

159
00:13:25,110 --> 00:13:27,370
eta<i> Drive</i> filma
haren katalizatzailea.

160
00:13:27,530 --> 00:13:31,450
2010ean, nik denbora
gehiago iraun nahi nuen

161
00:13:31,700 --> 00:13:34,540
filmaren unibertsoan.

162
00:13:34,740 --> 00:13:38,160
Dena zen hain berria...
Ez dakit, horren aurretik

163
00:13:38,370 --> 00:13:41,370
gehienek barre
egiten zizuten musika hori

164
00:13:41,530 --> 00:13:44,370
entzuten zenuela
aitortzen bazenuen.

165
00:13:44,540 --> 00:13:48,870
Duela hamar urte ez zen
gaur egun bezain izen onekoa.

166
00:13:53,750 --> 00:13:55,270
Ez ginen <i>Gunship</i> oraindik

167
00:13:55,430 --> 00:13:57,370
baina egina
genuen diskaren erdia.

168
00:13:57,530 --> 00:13:59,700
Lan asko egin genuen,
eta orduan...

169
00:13:59,860 --> 00:14:02,280
dena aldatu zuen
momentua etorri zen.

170
00:14:02,530 --> 00:14:04,990
Eta pentsatu genuen:
"Proiektua aldatu da".

171
00:14:05,240 --> 00:14:07,240
-<i>Drive</i> ikusi nuen orduan?
-Bai.

172
00:14:07,410 --> 00:14:09,520
Gogoan dut
bakarrik joan nintzela.

173
00:14:09,680 --> 00:14:13,790
Uda zen
eta motoan joan nintzen.

174
00:14:13,950 --> 00:14:15,650
Di-da batean,
ikusi nahi nuen.

175
00:14:15,820 --> 00:14:18,370
Bero zen
eta kamiseta bat neraman.

176
00:14:18,530 --> 00:14:21,820
Ez dut inoiz ahaztuko,
kredituak hasi eta kanta hori...

177
00:14:21,990 --> 00:14:25,360
Pentsatu nuen: "Hau magia da!"

178
00:14:46,240 --> 00:14:52,450
Pelikula honek eragina izan bazuen,
soinu estilo bat zuelako izan zen.

179
00:14:53,280 --> 00:14:57,740
Nire baitan espero nuen
zine zuzendariren bat ohar zedin:

180
00:14:57,910 --> 00:15:00,700
"Ados, musika mota
hau egiten duen jendea dago".

181
00:15:01,700 --> 00:15:05,240
Electric Youth eta gu
kontratatu gintuzten

182
00:15:05,410 --> 00:15:09,080
filma Canneseko Zinemaldian
eman baino apur bat lehenago.

183
00:15:09,240 --> 00:15:12,450
Garrantzitsua izan zen
soinu-bandaren parte izatea.

184
00:15:12,620 --> 00:15:15,910
Hori da zinearen magia,
betirako dela.

185
00:15:16,070 --> 00:15:18,370
Oroitua izango den abesti bat da.

186
00:15:18,530 --> 00:15:22,700
Zinea maite dugunonzat
betetako amets bat da.

187
00:15:32,030 --> 00:15:34,990
Ez da <i>synthwave</i> abesti bat,
hasteko.

188
00:15:35,820 --> 00:15:37,160
Ez da abesti retro bat.

189
00:15:37,410 --> 00:15:41,070
Abestiaren sortzaile gisa diot,
gure asmoa kontuan hartuta.

190
00:15:41,240 --> 00:15:44,660
Abesti hori idatzi nuen
benetako emozio batetik.

191
00:15:44,860 --> 00:15:47,370
Horregatik batzuetan
zaila da,

192
00:15:47,530 --> 00:15:49,820
hainbeste lan egin ondoren,

193
00:15:49,990 --> 00:15:55,240
norbaitek azpimarratuko
duena izatea: "80ko soinua du".

194
00:15:55,990 --> 00:15:58,830
Zinez hutsala iruditzen zaigu.

195
00:15:58,990 --> 00:16:03,260
Esan daiteke
gaizki-ulertu bat dela.

196
00:16:03,430 --> 00:16:07,990
Hala ere, ez dago
okerreko interpretazio artistikorik.

197
00:16:08,160 --> 00:16:13,450
Eta horrela ulertzen duen
jendea badago, ez dabiltza oker.

198
00:16:25,950 --> 00:16:30,990
Jende asko atera zuen
beren konplexuetatik,

199
00:16:31,240 --> 00:16:35,110
neoizko argi arrosak eta
hiriak gauez gustatzen bazitzaizkizun.

200
00:16:35,320 --> 00:16:36,810
Maite ditut hiriak gauez.

201
00:16:36,970 --> 00:16:40,080
Uste dut garrantzia gehiegi
ematen diogula <i>Drive</i>-i.

202
00:16:40,820 --> 00:16:44,450
Komunikabideek zerbait
berria ezagutzen dutenean, berria da.

203
00:16:44,610 --> 00:16:47,800
Baina sintetizatzaileekin
musika egitea ez da berria.

204
00:16:47,970 --> 00:16:51,030
Detonagarria izan zen,
arrakasta izan zuelako.

205
00:16:51,240 --> 00:16:54,530
Eta jendeak esan zuen:
"Zergatik ez egin halako zerbait?"

206
00:17:06,620 --> 00:17:11,030
<i>Drive</i>-en estreinaldiaz geroztik
jende askok hartu zuen bide hori.

207
00:17:11,200 --> 00:17:13,950
Egia esan filma
berandu samar ikusi nuen.

208
00:17:14,200 --> 00:17:16,420
Nik musika egiten nuen,
eta jendeak:

209
00:17:16,590 --> 00:17:18,720
"<i>Drive</i> ikusi behar duzu"
esaten zidan.

210
00:17:18,890 --> 00:17:21,540
Eta orduan
ohartu nintzen bazegoela

211
00:17:21,700 --> 00:17:25,530
jendea
musika elektroniko retroa egiten.

212
00:17:34,050 --> 00:17:37,300
Azpikultura gisa, ez nuen
uste arrakasta lortuko zuenik.

213
00:17:37,980 --> 00:17:42,290
Ez dut puritano edo snob izan nahi,
baina hor bukatu zen dibertsioa.

214
00:17:42,580 --> 00:17:45,840
Halako batean
ezagunak entzuten hasi nintzen,

215
00:17:46,010 --> 00:17:48,160
nire lagunen ingurukoak:

216
00:17:48,320 --> 00:17:52,740
"Ikusi duzu film hau?
Soinu-banda retro izaugarria du".

217
00:17:52,990 --> 00:17:56,410
Nik nire baitan:
"Musika hori egiten nabil urtetan."

218
00:17:57,580 --> 00:18:00,380
Egia esateko
ez dut argi izan

219
00:18:00,540 --> 00:18:03,770
dokumental honetan atera
eta aurpegia erakustearena.

220
00:18:09,260 --> 00:18:11,330
Sentipena dut hau
klub-pribatua

221
00:18:11,490 --> 00:18:13,700
izatea nahi luketela.

222
00:18:14,120 --> 00:18:15,950
Inork ezin duela hau egin.

223
00:18:16,120 --> 00:18:18,240
Eta nik diot: "Barregarria da!"

224
00:18:18,430 --> 00:18:21,120
80ko hamrkadari
omenaldia egiten diogu eta!

225
00:18:21,880 --> 00:18:23,380
Ez duzu zuk asmatu!

226
00:18:31,070 --> 00:18:34,860
Hasi ginenean
komunitate txikia ginen.

227
00:18:35,490 --> 00:18:36,840
Ez zeuden talde asko.

228
00:18:37,070 --> 00:18:39,240
Nik sei ezagutzen nituen.

229
00:18:39,490 --> 00:18:43,330
Ez nuen inoiz pentsatuko
urte gutxian ehundaka izango zirenik.

230
00:18:43,490 --> 00:18:45,950
Hau hasi zenean
bereziagoa zen agian.

231
00:18:46,120 --> 00:18:49,000
Komunitatea txikia zen,
orain eboluzioa izan du.

232
00:18:49,200 --> 00:18:51,530
Pentsa dezakezu:
"Nik ere egin dezaket".

233
00:18:51,780 --> 00:18:54,830
Gazte asko batu da
eta musika kaltetu dute.

234
00:18:55,000 --> 00:18:57,130
Diska txar ugari
dago hor zehar.

235
00:18:57,300 --> 00:18:58,620
Bikainak ere badaude.

236
00:18:58,790 --> 00:19:01,540
Zaharregia naiz,
baina gorroto dut Internet.

237
00:19:01,700 --> 00:19:04,450
Kritikaren kontzeptua galdu da.

238
00:19:04,640 --> 00:19:07,280
Mundu guztiak
esaten du uste duena Interneten.

239
00:19:07,610 --> 00:19:11,140
Badago iritzia ematen duenik,
inork hala eskatu gabe ere.

240
00:19:11,300 --> 00:19:15,330
Sekulako zirkua da.
Jendea irainka, ergel ugari...

241
00:19:20,160 --> 00:19:24,110
Bada Facebooken talde bat
<i>Synthetix </i>izena duena,

242
00:19:24,270 --> 00:19:27,980
bertan sartzen ginen gauza
berriak ezagutu eta eztabaidatzeko.

243
00:19:28,410 --> 00:19:31,110
Ni izan nintzen
gora iritsi zenetako bat.

244
00:19:31,550 --> 00:19:36,130
Ez nebilen bila.
Baina gertatu zen.

245
00:19:36,620 --> 00:19:40,170
Eta banekin
bazela jendea egiten nuena

246
00:19:40,340 --> 00:19:42,710
gustatzen ez zitzaiona.

247
00:19:42,880 --> 00:19:45,150
Uste zuena
beraiei zegokiela tokia.

248
00:19:47,830 --> 00:19:50,410
Ez dut horrelako ezer.
Twitterra baino ez.

249
00:19:50,630 --> 00:19:52,170
Ez dut erantzuten.

250
00:19:52,490 --> 00:19:55,330
Behin jarraitzaileek
Facebooken orri bat egin eta

251
00:19:55,740 --> 00:19:57,370
idazkari izendatu ninduten.

252
00:19:57,540 --> 00:19:59,910
Eta abesti batzuk igo nituen.

253
00:20:00,080 --> 00:20:02,790
Iruzkinek zioten:
"Hau ez da <i>80's Stallone</i>-rena."

254
00:20:03,080 --> 00:20:06,280
Eta nik pentsatu:
"Nola? Nik egin dut eta!"

255
00:20:06,520 --> 00:20:08,440
Horrek ez du axola, badakizu?

256
00:20:08,710 --> 00:20:11,630
Musika interesgarriagoa da.
Oinarrizkoena da.

257
00:20:12,540 --> 00:20:14,510
Nahi genuena
egiten ari ginen,

258
00:20:14,680 --> 00:20:16,950
berdina egiten
zutenekin topatu ginen.

259
00:20:17,120 --> 00:20:20,650
Rosso sortzea
apostu bat izan zen.

260
00:20:20,810 --> 00:20:24,010
Ez genekien
inori gustatuko ote zitzaion.

261
00:20:24,170 --> 00:20:25,990
Arrakastak hilko du <i>synthwave</i>-a,

262
00:20:26,160 --> 00:20:29,530
guztiz galtzen baita
"egin ezazu zuk zeu" espiritua.

263
00:20:30,200 --> 00:20:32,290
Ez dakit....
Hazten ari da...

264
00:20:34,660 --> 00:20:36,700
Ez dakit hori
ona ala txarra den.

265
00:20:36,870 --> 00:20:37,950
Ikusiko dugu.

266
00:21:11,870 --> 00:21:14,740
Bada edertasun errebelde bat
artistek musika eta

267
00:21:14,940 --> 00:21:17,680
azpikultura bizitzeko
duten modu horretan.

268
00:21:17,990 --> 00:21:19,520
Haiei esaten diet:

269
00:21:19,690 --> 00:21:21,950
Zerbait sortu
nahi baduzu egin ezazu.

270
00:21:22,150 --> 00:21:23,980
Nik egin dut,
zuk egin dezakezu.

271
00:21:24,410 --> 00:21:26,400
Ez ezazu intelektualizatu.

272
00:21:26,760 --> 00:21:29,460
Hitz batean labur daiteke:
sena.

273
00:21:29,940 --> 00:21:32,030
Hori da zaindu behar duzuna.

274
00:21:49,320 --> 00:21:52,110
Zintan nago
gazteak identifikatzen direlako

275
00:21:52,280 --> 00:21:54,390
nire ibilbidearekin
eta soinu bandekin.

276
00:21:55,120 --> 00:21:56,750
Nik ez dakit ezer hortaz.

277
00:21:57,080 --> 00:21:59,740
Ez dut uste
inork identifikatu behar duenik

278
00:21:59,910 --> 00:22:02,160
zahar batzuek
behin egin zutenarekin.

279
00:22:02,710 --> 00:22:05,210
Saiatu naiz pelikula
eta musika onak egiten.

280
00:22:05,370 --> 00:22:07,910
Asko saiatu naiz,
egin nezakeena baita.

281
00:22:08,870 --> 00:22:11,700
Baina gerokoa,
besteentzan esanahia izatea,

282
00:22:11,890 --> 00:22:12,910
ez dago nire esku.

283
00:22:13,410 --> 00:22:15,890
Zuretzat esanahia badu,
bejondeizula!

284
00:22:18,620 --> 00:22:21,450
Artista izatea ere bada
zer egin jakitea.

285
00:22:22,250 --> 00:22:27,990
Eta lortzen duzunean, nabarituko duzu.
Esango duzu: "Hau da."

286
00:22:28,240 --> 00:22:31,370
Ez nuen aukerarik izan.
Filmekin maitemindu nintzen.

287
00:22:31,950 --> 00:22:34,660
Gero musika heldu zen
eta eraldatzailea izan zen.

288
00:22:35,330 --> 00:22:37,410
Baina lehen maitasuna
filmak ziren.

289
00:22:37,610 --> 00:22:40,880
Hor erabaki nuen eskolara joan
eta nola egin ikastea.

290
00:22:41,690 --> 00:22:44,270
Munduan gehien
egin nahi nuena izan zen.

291
00:22:45,090 --> 00:22:50,320
Badira zinean baino
existitzen ez diren gauzak.

292
00:22:50,810 --> 00:22:53,400
Labur esanda,
ezin duzu ukatu maite duzuna.

293
00:23:17,280 --> 00:23:22,870
2000. urte hasieran
, 2006an edo 2007an,

294
00:23:23,030 --> 00:23:28,540
denok sentitzen ginen une hartan
arrakastatsua zenari lotuta.

295
00:23:28,810 --> 00:23:31,370
Ez genuen
inspiratzen gintuena egiten.

296
00:23:31,530 --> 00:23:34,730
Halako batean
emozioa galdu zuen.

297
00:23:34,900 --> 00:23:37,740
Orduan lagun batzuk eta ni
inspirazioaren bila

298
00:23:37,950 --> 00:23:39,740
hasi ginen iraganera begira.

299
00:23:39,950 --> 00:23:44,820
Eta orduan ezagutu genuen
<i>italo-disco</i>-a eta <i>krautrock</i>-a,

300
00:23:44,990 --> 00:23:47,410
eta eragin handia
izan zuten

301
00:23:47,590 --> 00:23:51,360
Survive-en soinuan,
eta beste artista askorenean.

302
00:23:51,870 --> 00:23:55,620
Taldeko erantzuna
izan zen garaiko kulturari.

303
00:24:04,110 --> 00:24:07,320
Uste dut elkar
aurkitzen hasi ginela Myspace-en,

304
00:24:07,530 --> 00:24:10,320
pentsatzen genuen:
"Honek antzekoa egiten du".

305
00:24:10,490 --> 00:24:12,410
Disko estilo
honen bila nenbilen.

306
00:24:12,570 --> 00:24:16,030
Edo elkarri gomendioak egin
eta hizketan hasten ginen.

307
00:24:16,200 --> 00:24:18,620
Egoera berdinean geunden,
eta irekita.

308
00:24:18,780 --> 00:24:21,080
Interneteko
tipo bitxiak ginen.

309
00:24:28,490 --> 00:24:31,370
Ez nuen askorik
jarraitu Myspace-ekoa.

310
00:24:31,530 --> 00:24:33,620
Zer gertatzen zen ba Myspace-en?

311
00:24:33,780 --> 00:24:37,490
Ghetto antzeko bat zen, ezta?
Ez zegoen araurik.

312
00:24:37,870 --> 00:24:40,200
-Myspace garaia...
-Hori hasi zen dena.

313
00:24:40,360 --> 00:24:42,200
-Une gorena.
-Bai.

314
00:24:47,580 --> 00:24:50,280
Agertokirik zuela
ez nekien garai hartan.

315
00:24:50,450 --> 00:24:53,540
Esan nahi dut
orduan hasi nintzela musika egiten.

316
00:24:53,740 --> 00:24:57,580
Ez daukat hezkuntza formalik,
musika ikasketarik edo halakorik.

317
00:24:57,780 --> 00:25:01,320
Programa bat deskargatu nuen,
uste dut zaharra zela.

318
00:25:01,490 --> 00:25:04,110
<i>Making waves</i> uste dut.
<i>Making waves audio.</i>

319
00:25:04,290 --> 00:25:06,950
Erabiltzen nuen
gehiena doakoa zen.

320
00:25:07,200 --> 00:25:10,070
Ez nuelako dirurik.

321
00:25:10,240 --> 00:25:13,490
Eta horrela hasi nintzen ikasten:
nire kabuz.

322
00:25:14,450 --> 00:25:18,450
Facebook atera berria zen,
ez zen gaur bezain ospetsua.

323
00:25:18,630 --> 00:25:22,780
Beraz ez zegoen modurik
jendeak abestiak elkarbanatzeko,

324
00:25:22,950 --> 00:25:24,570
MySpace eta txatak salbu.

325
00:25:24,780 --> 00:25:27,280
Abesti batzuk igo nituen.

326
00:25:27,490 --> 00:25:31,490
Eta uste dut Miami Nights-ek,
lehen ActRaiser zenak

327
00:25:31,700 --> 00:25:34,320
kolektibo baten
parte izateko galdetu zidala.

328
00:25:34,490 --> 00:25:37,700
Eta esan nion:
"Noski, elkarbanatu ditzagun ideiak".

329
00:25:47,660 --> 00:25:51,560
Gogogora datorkidan lehen gauza,
<i>synthwave</i>-a ezagutu nuenekoa,

330
00:25:52,530 --> 00:25:55,410
MPM Soundtracks
eta Miami Nights 1984 dira.

331
00:25:55,570 --> 00:25:58,990
Eragina izan zuten nigan.
Ez nuen ulertzen, zer zen hori?

332
00:25:59,240 --> 00:26:02,370
Ni 80ko musikarekin hasi nintzen,
argi zegoen berria zela

333
00:26:02,670 --> 00:26:06,780
eta ez zegoela
irratian jotzera bideratua.

334
00:26:07,080 --> 00:26:09,660
Argi zegoen
laurogeikoa izan nahi zuela...

335
00:26:09,820 --> 00:26:12,290
Eta pentsatu nuen:
"Hau egin daiteke?"

336
00:26:12,450 --> 00:26:16,030
Errebelazioa izan zen. "Benetan
jendeari gustatzen zaiola?"

337
00:26:18,950 --> 00:26:23,660
Uste dut ni neu, 80's Stallone,

338
00:26:24,490 --> 00:26:27,660
Actraiser momentu hartan,
Miami Nights 1984 orain...

339
00:26:28,410 --> 00:26:31,910
Ez ginela lehenak izan.
Kontua da gutxi ginela.

340
00:26:32,090 --> 00:26:35,990
Dozena bat pertsona
izango ginen MySpace-en

341
00:26:36,320 --> 00:26:39,700
soinu hura
jendarterartu nahian genbiltzanak.

342
00:26:40,110 --> 00:26:45,320
Beraz, labur esanda
elkarren publizitatea egiten genuen.

343
00:26:49,070 --> 00:26:52,150
Harrituta geunden
bakarrak ez ginela jakinda.

344
00:26:52,380 --> 00:26:56,450
Pixkanaka jendea
hasi zen ulertzen.

345
00:26:56,820 --> 00:26:59,610
Zerbait ari zen gertatzen
Europan, Frantzian...

346
00:26:59,780 --> 00:27:05,030
Bai, lehenengoak izango ziren
Kavinsky eta Valerie Collective.

347
00:27:05,240 --> 00:27:07,450
Esango nuke
haiek hasi zutela dena.

348
00:27:07,620 --> 00:27:11,070
Beti itzultzen da bat Kavinsky-ra.
<i>Testarossa Autodrive!</i>

349
00:27:20,820 --> 00:27:23,780
Frantsesek egiten dute
musika elektronikorik onena.

350
00:27:24,660 --> 00:27:27,910
Oroitzen dudan lenengo gauza da...

351
00:27:28,080 --> 00:27:30,360
...2007a edo izango zen,

352
00:27:30,610 --> 00:27:34,780
Kavinsky aurkitu nuenean.
Uste dut, Justicen bitartez...

353
00:27:34,950 --> 00:27:37,200
eta zur eta lur utzi ninduen.

354
00:27:37,360 --> 00:27:39,450
Ez nintzen
inpaktuaz ohartu.

355
00:27:39,660 --> 00:27:42,530
Gustatzen zitzaidan zerbait zen.

356
00:27:42,700 --> 00:27:46,740
Eta ez zen zerbait hain retroa,
baina atzerabegirakoa zen...

357
00:27:46,920 --> 00:27:49,110
Hark bideratu
zituen hainbat gauza

358
00:27:49,280 --> 00:27:51,700
orain synthwave-arekin
lotzen ditugunak.

359
00:27:51,870 --> 00:27:55,360
<i>Disco Dust</i> garai hartako
blog alemaniar garrantzitsu bat zen

360
00:27:55,530 --> 00:28:00,030
elektronikan eta gauza berrietan
interesa zuen edonorentzat.

361
00:28:00,660 --> 00:28:06,320
Eta hor aurkitu nuen
Collegen lehenego EParen azala,

362
00:28:06,490 --> 00:28:11,370
<i>Teenage color</i>,
eta irudia barruraino sartu zitzaidan.

363
00:28:11,620 --> 00:28:14,280
Izan zen: "Ai ene, hau...

364
00:28:14,530 --> 00:28:16,620
Hain esanguratsua
da guretzat!"

365
00:28:16,870 --> 00:28:20,860
Gogoan dut Austinek
gau osoa pasa zuela Interneten

366
00:28:21,070 --> 00:28:23,700
eta ni goizean esnatu,
eta eskailerak jaitsi

367
00:28:23,900 --> 00:28:26,870
eta esan niola: "Oraindik esna?"
Eta berak erantzun:

368
00:28:27,070 --> 00:28:30,860
"Parekorik ez duen
zerbait aurkitu dut".

369
00:28:31,120 --> 00:28:33,770
Ezin zuen sinetsi.
Bihotza ikutu zion zerbait

370
00:28:33,930 --> 00:28:37,580
aurkitu izan balu bezala.
Izugarria izan zen.

371
00:28:38,330 --> 00:28:42,490
Bai, niretzat
infexio-puntua izan zen.

372
00:28:48,240 --> 00:28:52,200
Egiaz ez dakit zer gertatzen den.
Ez dakit komunikatzen.

373
00:28:52,410 --> 00:28:54,570
Ez dut Facebook hori ulertzen.

374
00:28:54,780 --> 00:28:57,740
Banezake, ez gaizki ulertu.
Agian nire errua da

375
00:28:57,920 --> 00:29:00,570
burugogorra izatearren
eta ez ikasteagatik.

376
00:29:01,160 --> 00:29:04,160
Ez dakit gaur egun
gauzek nola funtzionatzen duten.

377
00:29:04,340 --> 00:29:07,410
iTunes-era abestiak
igotzen ere ez dakit.

378
00:29:07,620 --> 00:29:10,240
Kaka zaharra da!

379
00:29:10,490 --> 00:29:14,240
Zertarako? Hori da
sentitzen dudana, egia esan.

380
00:29:15,750 --> 00:29:19,330
Nik musika egin nahi dut
eta Interneten zintzilikatu doan.

381
00:29:19,500 --> 00:29:22,080
Jendeari gustatzen bazaio...
Ni pozik.

382
00:29:24,240 --> 00:29:26,910
Ez zait zarata gustatzen,
pribatutasuna baizik.

383
00:29:28,230 --> 00:29:31,230
Ni ez nago salgai.
Musika bai, ordea.

384
00:29:31,410 --> 00:29:32,790
Ulertzen esaten dudana?

385
00:29:33,040 --> 00:29:35,410
Eta horregatik
ez genion aurpegirik jarri,

386
00:29:35,580 --> 00:29:38,660
ez genuelako
lTop of the Pops-era iritsi nahi.

387
00:29:43,780 --> 00:29:47,080
Uste dut artista asko
oso zalantzatiak direla

388
00:29:47,250 --> 00:29:50,360
eta hala ere
diskak ateratzen dituztela.

389
00:29:51,080 --> 00:29:55,640
Orain arte, Interneten
baino ez naiz egon musikagile gisa

390
00:29:55,810 --> 00:29:58,660
eta uste dut
onuragarria izan dela nire

391
00:29:58,820 --> 00:30:00,920
aurpegia eta gorputza ez erakustea.

392
00:30:01,510 --> 00:30:04,970
Emakumea bazara,
jendeak uste du zilegi dela

393
00:30:05,190 --> 00:30:08,890
zure hizkera edo itxuragatik
zu epaitzea.

394
00:30:09,490 --> 00:30:12,620
Ez da ohikoa neskak
begi distiratsudun

395
00:30:12,780 --> 00:30:16,200
maskarak jantzita
igotzea agertokira eta dena ematea.

396
00:30:17,450 --> 00:30:20,980
Zortea izan dut
ez delako nire marka

397
00:30:21,140 --> 00:30:24,740
edo identitatearen parte bihurtu.

398
00:30:29,910 --> 00:30:33,080
Ezkutatuta gaude!
Ez dugu besteen aurpegia ezagutzen,

399
00:30:33,330 --> 00:30:36,570
beren orrian argazkiren bat
jartzen ez badute salbu:

400
00:30:36,780 --> 00:30:38,410
"Hau da nire aurpegia."

401
00:30:38,580 --> 00:30:42,400
Jende gehienak
80. hamarkadarekin loturiko gauzak

402
00:30:42,570 --> 00:30:44,180
ditu sare sozialetan.

403
00:30:44,340 --> 00:30:47,200
Horri buruz, pentsatzen dut:

404
00:30:47,490 --> 00:30:50,910
Zer gertatzen da?
Zergatik ezkutatzen duzu aurpegia?

405
00:30:52,200 --> 00:30:54,910
Ez dakit, ez dut inoiz pentsatu.

406
00:30:55,200 --> 00:30:57,570
Aurpegia erakutsi behar duzu?

407
00:30:57,740 --> 00:31:01,740
Ez dut uste egiten
dudanerako interesatzen zaidanik.

408
00:31:01,920 --> 00:31:04,410
Musika egiten duen
tipo bat naiz Interneten.

409
00:31:04,570 --> 00:31:07,030
Oraindik ez dakit
zein den askoren aurpegia.

410
00:31:09,370 --> 00:31:10,660
Arraroa da.

411
00:31:10,840 --> 00:31:15,660
Ez dut inoiz aurpegirik gabeko
pertsonaia bat asmatzeko asmorik izan.

412
00:31:18,780 --> 00:31:20,700
Internetek
erakustera behartzen zaitu,

413
00:31:20,860 --> 00:31:23,580
baina aldi berean
kontrakoa egiten duela uste dut.

414
00:31:23,780 --> 00:31:26,120
Edozer jar dezakezu Interneten.

415
00:31:26,280 --> 00:31:29,500
Ez dute zertan jakin nor zaren.
Artista asko itxiak dira,

416
00:31:29,660 --> 00:31:31,580
nik ezagutu
ditudanak behintzat.

417
00:31:31,740 --> 00:31:34,700
Gauzak egin nahi
dituen jendea da, besterik gabe,

418
00:31:34,870 --> 00:31:36,370
errekonozimendurik gabe.

419
00:31:37,200 --> 00:31:39,110
Beraz, ez dute aurpegia erakusten.

420
00:31:39,280 --> 00:31:41,200
Bilatu gabe
ez dituzu aurkituko.

421
00:31:43,860 --> 00:31:47,780
Nire artista gogokoenen
eraginagatik izan zen batez ere,

422
00:31:47,990 --> 00:31:50,280
Daft Punk edo Danger esaterako.

423
00:31:50,450 --> 00:31:52,910
Aproposa iruditu zait betidanik,

424
00:31:53,110 --> 00:31:56,240
musika elektroniko
kontzertuetarako,

425
00:31:56,410 --> 00:31:57,700
bakarrik zaudelako.

426
00:31:57,870 --> 00:31:59,530
Beraz, ematen badiozu...

427
00:31:59,700 --> 00:32:01,910
badakizu, misterio apur bat...

428
00:32:02,120 --> 00:32:05,700
Niretzat, gizaki egiten
nauen identitate hori uztea da

429
00:32:05,910 --> 00:32:08,470
itxuragatik
epaitu dezakezun norbait

430
00:32:08,630 --> 00:32:10,740
izateari uztea.

431
00:32:10,920 --> 00:32:12,830
Ez dago ezer hobeagorik

432
00:32:12,990 --> 00:32:15,360
Daft Punk Coachellan
ikustea baino.

433
00:32:15,530 --> 00:32:16,910
Sekulakoa da!

434
00:32:19,490 --> 00:32:21,780
"Ni"-aren garaian gaude.

435
00:32:21,950 --> 00:32:24,410
"Zu baino hobea naiz.
<i>Like</i> gehiago ditut."

436
00:32:24,570 --> 00:32:26,910
"Jarraitzaile gehiago ditut..."

437
00:32:27,200 --> 00:32:28,950
Ergelkeria da.

438
00:32:29,110 --> 00:32:31,700
Bosta axola niri
egiten edo jaten duzunak.

439
00:32:31,870 --> 00:32:33,950
Zure musika interesatzen zait.

440
00:32:34,410 --> 00:32:37,700
Beti pentsatu izan dut
musika bere kabuz dela,

441
00:32:37,870 --> 00:32:40,910
egilea nor den
jakiteak ez du hobeago egiten, ez?

442
00:32:41,080 --> 00:32:43,450
Ken dezaket txanoa,
argia piztu,

443
00:32:43,620 --> 00:32:47,280
baina ez dut uste horregatik
elkarrizketa hobea izango denik.

444
00:32:47,660 --> 00:32:50,740
Ez dut sinesten,
estiloa definitzea da

445
00:32:50,910 --> 00:32:53,740
musikariek identitatea ezkutatzea

446
00:32:55,660 --> 00:32:58,990
oinarrizkoa musika izatea
nahi dutelako, eta ez itxura.

447
00:32:59,200 --> 00:33:01,530
"Ez dut identitaterik,
ez estilorik".

448
00:33:01,700 --> 00:33:05,780
Lady Gaga moduan
janztea bezain definigarria da.

449
00:33:08,410 --> 00:33:12,530
2009a geroztik,
Internet asko aldatu da.

450
00:33:12,700 --> 00:33:17,570
Orduan oso errotua zegoen,
gaur egun zaharkitua gelditu arren,

451
00:33:17,780 --> 00:33:23,900
Internet kontrolik gabeko
eremu libre bat izatearen ideia.

452
00:33:24,070 --> 00:33:28,370
Gaur egun zalantzan jartzen duzu
etengabe zeure burua marka gisa,

453
00:33:28,530 --> 00:33:31,910
eta jendearen pentsaera
aldatu egin da zentzu horretan.

454
00:34:13,080 --> 00:34:16,790
Ez dut kontratu diskografiko bat
sinatzeko asmorik.

455
00:34:16,990 --> 00:34:18,290
Bakarrik egin nahi dut.

456
00:34:18,450 --> 00:34:19,940
<i>Synthwave</i>-a agian...

457
00:34:20,110 --> 00:34:24,620
Agian Internet 2.0-ko errebeldiatik
gelditzen den bakarra da.

458
00:34:24,780 --> 00:34:26,910
"Izorra zaitezte!"
esateko modu bat.

459
00:34:27,080 --> 00:34:28,570
Norabide bakarrekoa da!

460
00:34:40,120 --> 00:34:43,080
Underground kulturak
ezagun bihurtzen dira.

461
00:34:43,280 --> 00:34:46,530
Korporazioak haiek ustiatu
eta dirua egiten saiatzen dira.

462
00:34:47,280 --> 00:34:50,780
Ezin dezakezu ezer egin.
Ez duzu guda irabaziko.

463
00:34:51,200 --> 00:34:53,900
Baina ez du txarrik
haien dirua hartzeak.

464
00:34:58,610 --> 00:35:00,940
Kenduko ez dizuten gauza bakarra,

465
00:35:01,100 --> 00:35:05,240
intuizio-sentimendu hori da:
"Hau nirea da. Artea da.

466
00:35:05,830 --> 00:35:08,080
Etorkizunera begira
egiten dut hau.

467
00:35:09,160 --> 00:35:12,370
Agian ez dut orain ikusiko,
baina iraun dezan nahi dut.

468
00:35:13,380 --> 00:35:15,620
Agian ez da gustuko duzuna,

469
00:35:15,910 --> 00:35:18,200
baina badakizu zer? Izorra zaitez."

470
00:35:30,160 --> 00:35:33,160
Jende horren gehiengoa
ez zen jaio 80ko hamarkadan

471
00:35:33,330 --> 00:35:36,450
edo handik bizi zutena
telesailetatik jaso zuten

472
00:35:36,620 --> 00:35:38,620
edo nerabezaroko filmetatik.

473
00:35:38,830 --> 00:35:41,620
Agian hutsala dirudi,
baina 90eko hamarkadan

474
00:35:41,790 --> 00:35:44,280
gauza asko
errotik aldatu ziren.

475
00:35:44,810 --> 00:35:46,820
Mundu guztiak alboratu zituen 80ak.

476
00:35:47,080 --> 00:35:49,200
Denek gainditu nahi zuten garaia.

477
00:35:51,580 --> 00:35:53,620
Digitalaren
etorrera masiboa izan zen

478
00:35:53,790 --> 00:35:55,730
eta etxeetako
ordenagailuena.

479
00:35:56,530 --> 00:35:58,530
Edonork egin
zezakeen musika logelan

480
00:35:58,710 --> 00:36:00,620
eta ez zen bitartekoen beharrik.

481
00:36:01,240 --> 00:36:03,250
Gezurra zen, baina erosi genuen.

482
00:36:03,900 --> 00:36:07,030
Analogikoa alboratu zen.
Sintetizatzaileak ez zeuden modan.

483
00:36:07,660 --> 00:36:09,070
Egin zarata gitarrarekin!

484
00:36:09,700 --> 00:36:13,370
Atzean utzi genituen
axolagabekeria eta 80ko diztira.

485
00:36:13,820 --> 00:36:18,040
Ez maiarik, ez horrazkera zororik
ez musika nabarmenik.

486
00:36:18,200 --> 00:36:19,990
Egin dezagun beste zerbait!

487
00:36:24,740 --> 00:36:27,200
Aurkitu jokoa eta erabili txanpona.

488
00:36:33,530 --> 00:36:36,160
-90a?
-Beharrezkoa da?

489
00:37:00,990 --> 00:37:05,820
Ez nekien 90ak ezezko borobila
zirekin <i>synthwave</i> komunitatean.

490
00:37:05,990 --> 00:37:10,240
Orain beneratzen ari garena,
egiaz 90ekoa da,

491
00:37:10,410 --> 00:37:14,530
izan ere, koloreak, 16 bitekoak dira.
Hori ezinezkoa zen 80an.

492
00:37:14,700 --> 00:37:17,660
80ko eta retro deitzen dioguna
90ekoa da berez.

493
00:37:17,830 --> 00:37:20,570
Beraz...
80a eta 90a...

494
00:37:20,730 --> 00:37:24,570
elkar desitxuratzen dira
oso modu erakargarrian.

495
00:37:31,700 --> 00:37:34,200
Handiena da 90ak
80aren soinu bera duela.

496
00:37:34,410 --> 00:37:36,120
1996ra arte.

497
00:37:36,280 --> 00:37:38,120
Bereziki
90eko akziozko filmetan.

498
00:37:38,280 --> 00:37:40,820
Hortik dator
guretzat inspiratzaile dena.

499
00:37:40,990 --> 00:37:43,660
Orduan musika hain zen epikoa.

500
00:37:43,840 --> 00:37:45,360
"Zein ona musika!"

501
00:37:45,530 --> 00:37:46,530
"Ikaragarria da!"

502
00:37:46,700 --> 00:37:47,700
"Terminator 2".

503
00:37:48,450 --> 00:37:51,030
Pelikulak
hobeak ziren.

504
00:37:59,410 --> 00:38:03,320
Gehien maite ditugun
erreferentziazko film gehienak

505
00:38:03,570 --> 00:38:05,240
80ko hamarkadaNbukaerakoak dira,

506
00:38:05,410 --> 00:38:09,030
90 hasiera ere
oso garai emankorra izan zen

507
00:38:09,240 --> 00:38:11,870
80ko ondaretzat
har dezakegunez.

508
00:38:12,120 --> 00:38:15,740
1995a izan zen,
dena aldatu zen urtea.

509
00:38:40,530 --> 00:38:42,030
Saxofoia jotzen nuen.

510
00:38:42,240 --> 00:38:45,660
Musika egiten ahalegintzen nintzen
eta neskalaguna bilatzen.

511
00:38:47,120 --> 00:38:49,950
Ez neukan neskalagunik,
hori argi dut.

512
00:38:50,110 --> 00:38:57,660
Urte horietan,
nire kultura musikala teknoagoa zen.

513
00:38:57,870 --> 00:39:01,700
Asko entzuten nituen
Underground Resistance, Jeff Mills,

514
00:39:01,870 --> 00:39:03,360
Fumiya Tanaka...

515
00:39:03,530 --> 00:39:07,040
Hainbat tekno-festetan izan nintzen,

516
00:39:07,200 --> 00:39:10,700
eta gero 1997an
Daft Punk-ek <i>Homework</i> argitaratu zuen,

517
00:39:11,280 --> 00:39:13,570
zeina guztiaren giltzarria baita.

518
00:39:13,740 --> 00:39:16,110
<i>Homework</i>-en diseinua,
irekitzen duzunean

519
00:39:16,280 --> 00:39:18,080
bere txikitako logela dago.

520
00:39:18,660 --> 00:39:24,620
Hori da <i>Around the world</i>-en,
eta gainontzeko abestien helburua.

521
00:39:24,800 --> 00:39:28,280
Apur bat nostalgikoa da.

522
00:39:43,360 --> 00:39:47,950
Nire iritziz <i>synthwave</i>-a

523
00:39:48,950 --> 00:39:52,990
frantsesa da
bere DNAn eta sustraietan.

524
00:39:55,410 --> 00:39:58,280
Behin artista frantses batekin
hitz egin nuen

525
00:39:58,470 --> 00:40:01,240
eta kontatu zidan
institutuan zegoela 1996an,

526
00:40:02,040 --> 00:40:05,070
Pariseko klub batera joan zela

527
00:40:05,240 --> 00:40:07,160
ez zela ofiziala,
underground samarra,

528
00:40:07,330 --> 00:40:09,990
eta han zeudela Daft Punk-ekoak
maskararik gabe.

529
00:40:10,160 --> 00:40:12,790
Diskak jartzen,
dena nahasten.

530
00:40:13,150 --> 00:40:16,570
80ko soinu retroa
erabiltzen zuten.

531
00:40:16,740 --> 00:40:21,450
Baina uste dut frantsesek
ez dutela retroa horterotzat hartzen.

532
00:40:21,660 --> 00:40:25,280
"Hemen daukagu hau
hain bikaina dena, honekin hasi ginen..."

533
00:40:25,450 --> 00:40:27,450
"Ea orain zer
egin dezakegun."

534
00:40:27,620 --> 00:40:30,070
Uste dut <i>synthwave</i>-a
hortik etorri zela.

535
00:40:36,200 --> 00:40:37,200
Ez dakit,

536
00:40:37,410 --> 00:40:40,740
agian musika berria zen
dantzatzeko egina zena.

537
00:40:40,950 --> 00:40:41,740
Bazen...

538
00:40:41,910 --> 00:40:44,870
Egia da<i> French Touch</i>-a frantsesek

539
00:40:45,050 --> 00:40:47,070
bakarrik egin dezaketela.

540
00:40:47,320 --> 00:40:48,990
Musikalki
ez naiz fana.

541
00:40:49,150 --> 00:40:52,320
Errepikakorra iruditzen zait.
Haspertzen nau.

542
00:40:52,530 --> 00:40:55,360
Daft Punk dantzatzeko da,
eta nik ez dut dantzatzen.

543
00:41:12,870 --> 00:41:16,990
80 hamarkadan,
sintetizatzaileen musika ospetsua zen

544
00:41:17,150 --> 00:41:22,370
nonahi zegoen:
pelikuletan, iragarkietan, irratian...

545
00:41:22,530 --> 00:41:25,950
Eta gizatasuna?
Gustatuz gero, dena nahi izaten dugu.

546
00:41:27,290 --> 00:41:31,390
Baina bada momentu bat:
"Nazkatu naiz. Eta orain zer?"

547
00:41:31,550 --> 00:41:33,910
Eta horregatik
jotzen dugu beste muturrera

548
00:41:34,110 --> 00:41:36,240
guztiz desberdina denaren bila.

549
00:41:36,410 --> 00:41:38,470
Eta orduan 90ean,
"grunge"-a sortu zen.

550
00:41:38,630 --> 00:41:42,450
80ko metalarekin amaitu zuena.
Eta denok eskertu genuen.

551
00:41:42,630 --> 00:41:45,070
Sentitzen dut,
baina egurtuko zaituzte.

552
00:41:55,780 --> 00:41:59,700
Punka bukatu
eta grungea sortu zenean,

553
00:41:59,910 --> 00:42:01,910
sintetizatzailea etsai bihurtu zen.

554
00:42:02,120 --> 00:42:06,490
Mobida elektroniko bat izan zen...

555
00:42:06,660 --> 00:42:11,320
gehiagotasun
intelektuala zuen jendeak erabilia...

556
00:42:11,620 --> 00:42:14,910
Eta Nirvana iritsi zenean:
"Popatik hartzera!"

557
00:42:15,070 --> 00:42:17,990
"Musika oldarkorra
eta bolumena topera!"

558
00:42:18,200 --> 00:42:21,790
Eta horregatik desagertu zen.
Gustuko izateari utzi zion.

559
00:42:25,910 --> 00:42:26,620
Horteroa zen!

560
00:42:26,910 --> 00:42:30,530
Queenek ere "sintetizatzaile gabe"
jarri zuen diska batean.

561
00:42:30,700 --> 00:42:32,740
Jendeari lotsa
ematen zion.

562
00:42:32,910 --> 00:42:36,200
Baina uste dut pop abesti
gehiegi zeudela

563
00:42:36,410 --> 00:42:38,360
DX-7 sintetizatzilearekin eginak.

564
00:42:38,610 --> 00:42:39,950
"Boys, boys, boys!"

565
00:42:40,200 --> 00:42:42,310
Sabrina, horrelako gauzak.

566
00:42:42,470 --> 00:42:45,490
Infernua zen lurrean.
Baina ez infernu ona!

567
00:42:45,660 --> 00:42:48,570
Eta bapatean,
inork ezin zuen sintetizatzailearekin.

568
00:42:48,870 --> 00:42:53,200
Elektrikora jo behar genuen,
anplifikatzaile bati lotuta,

569
00:42:53,380 --> 00:42:56,320
zarata handia
eta izerdi usaina.

570
00:42:56,530 --> 00:42:57,910
Eta pisa usaina!

571
00:42:58,490 --> 00:43:02,580
90a oso garrantzitsuak da,
agertoki horretako jende gehienak

572
00:43:02,760 --> 00:43:06,620
gure adina du,
90a izan zen gure garai musikala.

573
00:43:06,780 --> 00:43:09,570
80an, seguruenik
gazteegiak ginen.

574
00:43:15,110 --> 00:43:21,450
NINek 90ean,
eragin handia izan zuen

575
00:43:21,620 --> 00:43:25,160
John Carpenterrek bestekoa.
Baina hori ez da esaten.

576
00:43:25,320 --> 00:43:27,760
Edo ez da aintzat hartzen.
Ez dakit.

577
00:43:27,920 --> 00:43:31,620
Uste dut nahi gabe
nire musikan jartzen dudala

578
00:43:31,790 --> 00:43:35,870
eta jende askok egiten duela
baina ez dela ohartzen.

579
00:43:36,030 --> 00:43:39,280
Mugatuta daude:
"80ko hamarkada baino ez".

580
00:43:43,030 --> 00:43:46,450
Bai, uste dut
hori izan zela inflexio-puntua.

581
00:43:46,660 --> 00:43:50,070
Trent Reznorrek lortu zuena izan zen
berriro ere

582
00:43:50,320 --> 00:43:53,240
sekuentziatzaileak
eta erritmo-kutxak ekartzea.

583
00:43:56,410 --> 00:43:58,530
Ez nekien ezer elektronikaz.

584
00:43:58,700 --> 00:44:01,660
Metaleroa nintzen.
Gitarjolea.

585
00:44:02,450 --> 00:44:07,330
Oso ondo funtzionatu ez zuen
metal-talde batetik nentorren.

586
00:44:07,530 --> 00:44:11,870
Bihozkada bat izan zen:
"Musika egin nahi dut".

587
00:44:12,070 --> 00:44:14,910
Eta modurik onena
bakarrik egitea zen.

588
00:44:15,490 --> 00:44:19,610
Eta bakarrik egiteko,
onena musika elektronikoa zen.

589
00:44:19,910 --> 00:44:22,430
Metaletik eta rocketik gentozen,

590
00:44:22,590 --> 00:44:26,300
eta gainontzekoak ere bai,
baina orduan ez genekien.

591
00:44:26,470 --> 00:44:30,780
Pentsatzen genuen...
berritzaileak ginela.

592
00:44:31,030 --> 00:44:34,030
Heavy metala
imana da status quo-arekin

593
00:44:34,200 --> 00:44:36,870
konforme ez dagoen jendearentzat.

594
00:44:37,030 --> 00:44:39,570
Eta <i>synthwave-</i>a antzekoa da.

595
00:44:39,740 --> 00:44:42,280
Pop musikaren

596
00:44:42,450 --> 00:44:46,030
sinpletasuna eta mugak
atzean utzi dituen jendea da

597
00:44:46,280 --> 00:44:50,030
zerbait emozionalagoa,
atmosferikoagoa egin nahi duena.

598
00:44:50,240 --> 00:44:53,480
Urte haietan Slayer, Pantera,

599
00:44:53,650 --> 00:44:56,320
Biohazard
eta halakoek egiten zutenak

600
00:44:56,910 --> 00:45:00,030
eragin zituen Carpenter
Brut eta Perturbator.

601
00:45:11,030 --> 00:45:14,070
Zenbat izango nituen 90ean?
15 edo 16.

602
00:45:14,280 --> 00:45:17,370
Zerbaiten kontra
egin beharra nuen.

603
00:45:17,570 --> 00:45:21,240
Metala entzuten nuen.
Zenbat eta oldarkorragoa hobe...

604
00:45:21,990 --> 00:45:25,080
Cannibal Corpse, Brutal Truth,
eta horrelakoak.

605
00:45:25,240 --> 00:45:28,450
Geroe z nuen ezer egiten,
15 urteko edozein mutiko lez.

606
00:45:31,620 --> 00:45:34,950
Sintetizatzaileen musika
inoiz desagertu ez zelakoan nago.

607
00:45:35,120 --> 00:45:37,540
Bazter batean
baino ez zen egon.

608
00:45:37,740 --> 00:45:39,930
Agian matxinada izan zen...
Ez dakit,

609
00:45:40,090 --> 00:45:42,950
gitarren alde
gizatiarrenaren aurkakoa?

610
00:45:43,110 --> 00:45:44,200
Bai.

611
00:45:44,370 --> 00:45:47,820
Zerbait gizatiarragoa,
une hartako pertsona batzuentzat.

612
00:45:48,030 --> 00:45:49,980
Matxinada
zeren aurka?

613
00:45:50,150 --> 00:45:53,780
Lehen modan
zegoenaren aurka?

614
00:46:02,330 --> 00:46:05,240
Ez genuke hitz egingo
<i>retrowave</i>-ari buruz

615
00:46:05,420 --> 00:46:07,620
aldi batez
desagertu izan ez balitz.

616
00:46:07,780 --> 00:46:10,990
Bestela ez litzateke retroa izango.

617
00:46:11,160 --> 00:46:13,880
Garai bat
ospatzeko modua ere bada

618
00:46:14,040 --> 00:46:16,330
non jendea
musika egiten hasi zen

619
00:46:16,520 --> 00:46:18,530
eskala handian
ordenagailuekin.

620
00:46:18,700 --> 00:46:21,030
Jende asko
hasi zen esperimentatzen.

621
00:46:21,200 --> 00:46:24,820
Eta hortik atera ziren
Kavinsky eta College.

622
00:46:28,680 --> 00:46:30,750
Ez zen hain erraza
musika sortzea.

623
00:46:30,910 --> 00:46:33,910
Sintetizatzaileek
diru asko balio zuten.

624
00:46:34,070 --> 00:46:35,280
Ekipoa behar zenuen,

625
00:46:35,450 --> 00:46:37,370
-Lekua ere bai.
-Estudio bat.

626
00:46:37,540 --> 00:46:39,780
Jakintza teknikoa.
Ez zen erraza.

627
00:46:39,950 --> 00:46:43,530
Gure musika jaio zen
demokratizatu zenean.

628
00:46:43,780 --> 00:46:47,370
Nire lehen ordenagailua
erosi ahal izan nuenean.

629
00:46:47,570 --> 00:46:50,360
Gauzak aldatu ziren.

630
00:46:50,530 --> 00:46:53,070
Musika egin
zenezakeen zure gelan.

631
00:46:53,360 --> 00:46:56,280
Fruity Loops erabiltzen dut,
badakizu?

632
00:46:57,280 --> 00:46:58,280
Hor duzu.

633
00:47:18,740 --> 00:47:22,600
Baxua jotzen hasi nintzen,
besteek gitarra jotzen zutelako.

634
00:47:22,760 --> 00:47:26,580
Zergatik jo gitarra
bazter guztietan badaude gitarjoleak?

635
00:47:26,760 --> 00:47:30,030
Baxua jotzea erabaki nuen.
Eta hasi nintzen...

636
00:47:30,200 --> 00:47:31,740
...dena nire kabuz egiten.

637
00:47:31,910 --> 00:47:33,660
Punk
taldeetan egon nintzen

638
00:47:33,820 --> 00:47:35,950
hainbat modutan,
zuzenean jotzen...

639
00:47:36,120 --> 00:47:39,030
baina neskalagunak
oporretara joan nahi badu

640
00:47:39,200 --> 00:47:40,360
agur bateriari.

641
00:47:40,530 --> 00:47:43,820
Erritmo-kutxa bat lortu
eta nire taldea sortu nuen.

642
00:47:44,070 --> 00:47:46,660
Eta zer jo eta egin
behar duten esaten diet.

643
00:47:48,990 --> 00:47:52,770
<i>Kick</i> hau luzeegia da,
teknoegia.

644
00:47:52,940 --> 00:47:55,990
Motzago nahi dugu,
laurogeikoago, gogorregia da.

645
00:47:56,160 --> 00:48:00,240
Perkusio kolpea, 4x4.
Narras samarra da...

646
00:48:00,700 --> 00:48:03,530
Baina doan da,
bost axola.

647
00:48:03,730 --> 00:48:06,280
Goazen!

648
00:48:08,610 --> 00:48:11,160
Banekien zer zen modakoa,
ezagutzen nuen rocka.

649
00:48:11,490 --> 00:48:14,780
Jendeak guaia izateko
gustatzen zitzaiola esaten zuen.

650
00:48:14,960 --> 00:48:19,070
Nik banekin hori egiten,
baina hau ez nuen ezagutzen,

651
00:48:19,240 --> 00:48:21,820
ez ordenagailuak
ez erabilitako teknikak.

652
00:48:22,240 --> 00:48:25,820
Eta nire buruak zioen:
"Nola egingo dut hau?"

653
00:48:29,660 --> 00:48:34,410
Dena bihurtu zen
hain aspergarri 90 bukaeran...

654
00:48:34,590 --> 00:48:37,570
Bazirudien denek
kaka berdina egiten zutela.

655
00:48:37,730 --> 00:48:40,120
Beraz, uste dut
atzera begiratu eta

656
00:48:40,320 --> 00:48:42,200
geure mobida sortu genuela.

657
00:48:49,070 --> 00:48:53,570
Beraz, egin etxeko lanak.
Gaur egun erraza da...

658
00:48:53,740 --> 00:48:58,110
Interneten sartu iPadarekin
eta oso erraza da.

659
00:48:58,320 --> 00:49:01,950
Guretzat ez zen erraza.
Gauzak fisikoki egin behar ziren.

660
00:49:02,110 --> 00:49:03,950
Ezin genuen Google-en bilatu.

661
00:49:25,240 --> 00:49:26,700
Filmekin hasi nintzenean

662
00:49:26,870 --> 00:49:29,490
ez nekien
zertan ari nintzen.

663
00:49:29,660 --> 00:49:32,040
Ez dago
pelikulak edo beste edozein arte

664
00:49:32,230 --> 00:49:34,700
egiten hasteko
arrazoi kontzienterik.

665
00:49:35,080 --> 00:49:37,160
Barrutik dator, behar bat da.

666
00:49:40,740 --> 00:49:44,870
Jende asko gaztetan,
lekuz kanpo sentitzen da,

667
00:49:45,030 --> 00:49:49,740
eta bere sormena
bideratzen du zerbait konkretura.

668
00:49:50,370 --> 00:49:52,540
Artista izatea
deitzen zaio horri.

669
00:50:05,240 --> 00:50:07,610
Hollywoodeko
outsiderra naizela diote,

670
00:50:07,780 --> 00:50:10,530
sistemaren aurkako
bertsio mitifikatu bat.

671
00:50:11,490 --> 00:50:14,770
Filmak egin nahi nituen
eta fakturak besteek ordaintzea

672
00:50:14,940 --> 00:50:16,780
baina ez
nintzen sistemaren parte.

673
00:50:16,950 --> 00:50:19,070
Nik neuk egin behar izan nuen.

674
00:50:22,490 --> 00:50:25,240
Uste dut musikari
hauek iraultza hasi zutela

675
00:50:25,450 --> 00:50:28,900
gitarren modaren aurka
80a alboratua zenean,

676
00:50:29,200 --> 00:50:30,290
baina ez zekiten.

677
00:50:31,240 --> 00:50:32,910
Joeraren aurka egin zuten.

678
00:50:33,070 --> 00:50:35,950
Outsiderrak
modurik inozo eta gazteenean.

679
00:50:36,720 --> 00:50:39,590
Oso jarrera punkia da.
Identifikatzen naiz.

680
00:50:42,200 --> 00:50:44,500
Arteak arauak
hautsi behar ditu,

681
00:50:45,180 --> 00:50:47,660
ez duzu atea jotzeko
baimena eskatuko.

682
00:50:47,930 --> 00:50:51,410
Horma irauli behar duzu
norbaitek entzuteko itxaropenaz.

683
00:51:03,030 --> 00:51:06,950
Nire filmetako musika
egin nuen erraza eta merkea zelako,

684
00:51:07,240 --> 00:51:09,150
eta ez nuelako
dirurik ingeniari

685
00:51:09,320 --> 00:51:11,080
edo musikaririk
kontratatzeko.

686
00:51:12,240 --> 00:51:15,580
Aita musika irakaslea nuen,
bibolina joarazi zidan,

687
00:51:15,760 --> 00:51:17,280
baina ez nuen talenturik.

688
00:51:17,610 --> 00:51:20,610
Teklatuagatik
eta gitarragatik aldatu nuen.

689
00:51:23,950 --> 00:51:26,450
Sentsazioak
dira garrantzitsuak.

690
00:51:26,620 --> 00:51:28,820
Alfonbra zabaltzea bezala da.

691
00:51:28,990 --> 00:51:31,370
Batzuetan
oso gauza sinpleak dira.

692
00:51:33,200 --> 00:51:36,740
Agian ez da bikaina
edo ez du talentu handirik.

693
00:51:37,080 --> 00:51:39,990
Nota luze bat,
akorde errepikapena...

694
00:51:40,160 --> 00:51:42,570
baina pantailari
begiratzea lortzen du!

695
00:51:43,280 --> 00:51:47,490
Eta hori da kontua:
filma ikusi eta entzutea.

696
00:51:49,910 --> 00:51:52,990
Jendea prest zegoen
iragananekoa ahazteko,

697
00:51:53,150 --> 00:51:55,360
hau zen
gure aldartea:

698
00:51:55,530 --> 00:51:58,320
"Segi aurrera,
filma eta musika hobeak egitera".

699
00:51:58,530 --> 00:52:01,490
Baina blokeo bat dago,
ez dabilen zerbait.

700
00:52:01,740 --> 00:52:04,410
Jendeak atzera begiratu,
eta esaten du:

701
00:52:04,700 --> 00:52:10,320
"80a egundokoa zen.
Gogoko ditut neoi-argiak".

702
00:52:10,490 --> 00:52:13,070
Niri ere gertatu zitzaidan,
filmak ikusi nituen.

703
00:52:13,610 --> 00:52:18,990
Denak: <i>Los Goonies</i>,
<i>Gremlins,</i> <i>Rocky</i>eta <i>Rambo</i>.

704
00:52:19,320 --> 00:52:22,680
Egia zela konturatu nintzen.
Erakargarriak direla.

705
00:52:22,840 --> 00:52:24,990
Hor egon nahi dugu.

706
00:52:25,200 --> 00:52:28,200
Telebista zikinaren
aurrean egon beharrean

707
00:52:28,490 --> 00:52:31,120
kadukatutako patata frijituak jaten.

708
00:52:31,280 --> 00:52:34,910
"Etorkizunerako itzuleran"
egon nahi dugu, Deloreanean.

709
00:52:35,070 --> 00:52:36,450
Bai horixe!

710
00:52:36,870 --> 00:52:39,660
140 km/h!
Eraman nazazu berriro hara!

711
00:52:39,840 --> 00:52:40,970
<i>Rocky</i>-ren muntaia!

712
00:52:41,140 --> 00:52:42,660
Laurogeia da!

713
00:53:09,700 --> 00:53:12,720
Badakizu? 80an pentsatzean
burura etortzen zait

714
00:53:12,880 --> 00:53:15,280
Ninja Dordokak
eserita ikustea.

715
00:53:15,620 --> 00:53:18,990
Atzera begiratuz,
dena zuri-beltza dela ohartzen zara

716
00:53:19,150 --> 00:53:21,110
mundua horrelakoa
zela uste duzu.

717
00:53:21,280 --> 00:53:25,160
80a gogoratzean ordea
lVHS zintan ikusten dugu...

718
00:53:25,330 --> 00:53:28,110
seinalerik gabeko
telebista moduan.

719
00:53:28,280 --> 00:53:29,830
Hori du
jendeak buruan.

720
00:53:29,990 --> 00:53:31,790
Esperientzia bera izan genuen.

721
00:53:31,990 --> 00:53:35,500
83an jaio nintzen eta
Kroazian hazi nintzen.

722
00:53:35,660 --> 00:53:41,070
91ean gerra izan genuen
eta garai baten amaiera izan zen.

723
00:53:41,240 --> 00:53:44,320
Ni Ekialdeko blokean nengoen.

724
00:53:44,490 --> 00:53:48,120
beraz AEBetatik
zetozen film guztiak

725
00:53:48,280 --> 00:53:51,660
bizitza izan zitekeenaren
altxorra ziren.

726
00:53:51,820 --> 00:53:54,530
Batez ere ume nintzelako

727
00:53:54,700 --> 00:53:57,290
eta proportzio mitikoak nituelako.

728
00:53:57,450 --> 00:53:59,780
Baliabide urriko
auzo batekoa nintzen

729
00:53:59,950 --> 00:54:02,290
eta nire kulturan
eragin zuela uste dut.

730
00:54:02,460 --> 00:54:05,110
Horrrelako auzo batzuk
zeuden Frantzian

731
00:54:05,860 --> 00:54:08,820
AEBetako urbanizazio
eredua jarraitzen zutenak.

732
00:54:09,410 --> 00:54:14,150
Eskola, supermerkatua...
Dena leku berean.

733
00:54:14,360 --> 00:54:18,610
Telebista ikustean,
Kalifornian ginela uste genuen.

734
00:54:18,780 --> 00:54:22,240
Baina ez Nanteseko
behe-auzoetan ginen.

735
00:54:22,400 --> 00:54:26,410
1977an jaio nintzen.
Beraz, 80an oso gaztea nintzen.

736
00:54:26,580 --> 00:54:30,450
Uste dut Stallonerena
txikitan <i>Rocky</i> ikusi nuelako dela.

737
00:54:30,610 --> 00:54:33,150
<i>Knight Rider</i>, <i>The A-team,</i>
telesail horiek

738
00:54:33,320 --> 00:54:36,910
sintetizatzailearen soinua,
ekintza...

739
00:54:37,070 --> 00:54:39,950
<i>Rambo </i>eta
matxoen 80ko pelikulak.

740
00:54:40,110 --> 00:54:42,240
Buruan
geratzen zaizkizu, badakizu?

741
00:54:42,400 --> 00:54:45,200
Ez ginen pobreak,
baina ez genuen diru askorik.

742
00:54:45,360 --> 00:54:49,150
Gure lehen bideoa
egin genuenean ikaragarria izan zen.

743
00:54:49,360 --> 00:54:51,160
Oso garrantzitsua izan zen.

744
00:54:51,320 --> 00:54:56,030
<i>Atari 2600</i> bat oparitu zidaten
eta etxean izatea izugarria izan zen.

745
00:54:56,200 --> 00:54:59,360
<i>Pac-man</i> ikusten...
Horrela mugitzen zen.

746
00:55:00,030 --> 00:55:05,820
Makil eta harriekin ibiliko nintzen,
altxorren bila.

747
00:55:06,780 --> 00:55:09,820
Eta musika entzuten...
Ez dut izena gogoratzen...

748
00:55:10,030 --> 00:55:11,910
<i>Pop Up The Volume</i>
egin zuena.

749
00:55:12,070 --> 00:55:14,320
Hori zen onena
sei urte nituenean.

750
00:55:14,490 --> 00:55:19,860
Walkmana. Kaseteak eramaten genituen
boligrafoarekin errebobinatzeko.

751
00:55:20,360 --> 00:55:22,700
Haztea da mometurik onena.

752
00:55:23,400 --> 00:55:25,860
Nerabezaroan,
dena ezagutzeko duzunean.

753
00:55:26,030 --> 00:55:27,120
Bai, ezta?

754
00:55:27,320 --> 00:55:31,070
Hazi ahala,
bizitzak grazia galtzen du.

755
00:55:31,240 --> 00:55:35,240
Eta zoriontsu egin zintuzten
uneetara itzultzen saiatzen zara.

756
00:55:35,610 --> 00:55:37,400
Niretzat 80a da.

757
00:55:37,610 --> 00:55:40,490
Frantzian honi
<i>Prousten madalena</i> deitzen zaio.

758
00:55:40,660 --> 00:55:45,860
Usain bat du, ezta? 
Barrako kolaren antzerakoa.

759
00:55:46,070 --> 00:55:49,410
Orain kola hori usainduz gero,
automatikoki

760
00:55:49,620 --> 00:55:51,620
eskolara teleportatzen zara.

761
00:55:51,820 --> 00:55:55,820
Ziurrenik gauzak
errazagoak zirenean, haurtzaroan,

762
00:55:56,200 --> 00:55:59,010
ez neukan ardurarik.
Ile gehiago nuen!

763
00:55:59,180 --> 00:56:03,360
Dena zen hobea gaztaroan.
Etorkizuna nuen aurretik!

764
00:56:05,490 --> 00:56:10,080
"Hazten zarenean
bihotza hil egiten da..."

765
00:56:10,250 --> 00:56:12,440
"Norbaiti ardura al dio?"

766
00:56:12,610 --> 00:56:14,570
"Niri bai!"

767
00:56:31,030 --> 00:56:35,580
Uste dut nostalgiak
paper garrantzitsua duela...

768
00:56:36,200 --> 00:56:40,940
Entzuleek
nire adina izango dute,

769
00:56:41,100 --> 00:56:45,320
haurtzaroa
eta gaztaroa 80an dituzte.

770
00:56:45,490 --> 00:56:48,600
Soinu asko daude
eraman ditzaketenak

771
00:56:48,760 --> 00:56:50,950
bizi zuten hartara.

772
00:56:55,910 --> 00:56:59,780
<i>Synthwave</i>-a edo elektronika
arrotza egiten zaienen ataria,

773
00:57:00,080 --> 00:57:04,570
badirudi
telesailetan eta filmetan dagoela.

774
00:57:04,750 --> 00:57:08,900
Ez al da arraroa?
Ez da moda, ez irratian entzuten dena.

775
00:57:09,410 --> 00:57:11,450
Filmak dira.
Interesgarria da.

776
00:57:12,040 --> 00:57:14,150
Ez zen
80a izan osotasunean,

777
00:57:14,320 --> 00:57:16,490
soinuarekin maitemindu ginen,

778
00:57:16,660 --> 00:57:19,950
sintetizatzailedun
soinu-bandekin.

779
00:57:20,110 --> 00:57:22,950
Bai beti fijatzen
gara soinu-bandetan.

780
00:57:23,110 --> 00:57:26,120
"Soinu horiek
itzelak dira. Nola egingo dute?"

781
00:57:28,240 --> 00:57:30,530
Estudioan ez dugu

782
00:57:30,700 --> 00:57:33,300
talde hitza erabiltzen.

783
00:57:33,470 --> 00:57:35,530
Esaten dugu:
"Jarri <i>Goonies</i> gehiago".

784
00:57:35,690 --> 00:57:37,570
"<i>Terminator</i> gehiago".

785
00:57:37,740 --> 00:57:39,740
Dena da bisuala, ezta?

786
00:57:39,910 --> 00:57:43,110
Horrela komunikatzen gara
eta ez naiz konturatu.

787
00:57:45,300 --> 00:57:47,840
Nire diska gogokoena.

788
00:57:49,610 --> 00:57:51,780
Abesti honek flipatzen nau...

789
00:57:55,030 --> 00:57:58,400
<i>Rocky</i>-ren soinu-bandak izan ziren.
Zintan nituen.

790
00:57:59,740 --> 00:58:02,950
<i>Rocky IV</i>-ren soinu-banda,
hain da ona...

791
00:58:03,110 --> 00:58:05,740
<i>Miami Vice, Mad Max,</i>

792
00:58:05,900 --> 00:58:08,700
soinu-banda horiek...
<i>Lethal Weapon,</i>

793
00:58:08,860 --> 00:58:11,450
<i>Top Gun, Over the top,
Scarface.</i>

794
00:58:11,620 --> 00:58:15,160
<i>Star Wars</i>, <i>Robocop</i>,
<i>Predator, Terminator.</i>

795
00:58:15,330 --> 00:58:17,590
Mamu harrapariak!
Ur botilak hartu

796
00:58:17,760 --> 00:58:20,720
eta makil batekin
eskolan: "Mamu harrapariak!"

797
00:58:20,890 --> 00:58:24,030
Hori zen handitan
izan nahi nuena.

798
00:58:24,190 --> 00:58:26,040
Mamu harraparia.
Onena zen.

799
00:58:28,530 --> 00:58:30,320
Bazenekien
dinosauru bat zegoela!

800
00:58:32,950 --> 00:58:36,700
Hasiberria naiz.
Egunero ikasten dut zerbait.

801
00:58:37,030 --> 00:58:41,030
Ez nintzen 80an jaio.
Baina maite ditut garaiko filmak.

802
00:58:41,240 --> 00:58:44,150
<i>The Goonies, Star Wars</i>
zaharrak eta horiek.

803
00:58:44,410 --> 00:58:47,070
<i>Miami Vice</i> zegoen.

804
00:58:47,240 --> 00:58:51,260
- Nor zen musikaria?
-Ez dut gogoan...

805
00:58:51,420 --> 00:58:53,300
Hotza dut...

806
00:58:53,530 --> 00:58:56,950
Bitxia da,
80ko zuzendari asko ezagutzen ditut,

807
00:58:57,110 --> 00:58:59,150
baina ez musikariak.

808
00:59:01,660 --> 00:59:06,280
Uste dut garai horretatik
maite dugun musika gehiena,

809
00:59:06,460 --> 00:59:08,320
Steven Seagalen filmetakoa,

810
00:59:08,480 --> 00:59:11,240
edo VHSrako ziren
film txarretakoa,

811
00:59:11,410 --> 00:59:14,530
sortu zuten musikariek
ez zutela itzalik izan.

812
00:59:14,700 --> 00:59:18,400
Musika paregabea egin zuten
baina etorri bezala joan ziren.

813
00:59:18,820 --> 00:59:21,120
Maite ditut film
txarretako soinuak,

814
00:59:21,320 --> 00:59:23,780
B fimetakoak...
Bazen bat...

815
00:59:23,950 --> 00:59:28,360
Uste dut Johnny Deppena dela...
<i>Private Resort </i>izango da.

816
00:59:28,530 --> 00:59:31,530
Interpretazioa txarra da
baina musika ona.

817
00:59:31,690 --> 00:59:33,200
Soinu-banda
ez dute argitaratuko

818
00:59:33,360 --> 00:59:36,280
gaur egungo publikoari
ez zaiolako gustatzen.

819
00:59:36,450 --> 00:59:39,820
80ko edozein filmaren
hondoko musika da.

820
00:59:40,030 --> 00:59:43,520
Ez da zalantzarik
John Carpenter edo Hans Zimmer eta...

821
00:59:43,680 --> 00:59:46,890
halakoek egin zutenak
eragin handia izan zuela.

822
00:59:47,040 --> 00:59:50,830
Baina bada 80ko
soinu-banda ugari

823
00:59:51,030 --> 00:59:54,150
eraginik izan ez zutenak,
galdu zirenak.

824
00:59:54,320 --> 00:59:57,490
Eta orain musikari asko
haiek berreskuratzen ari da.

825
01:00:05,740 --> 01:00:08,360
Ziurrenik
gugan eragin du 80an

826
01:00:08,520 --> 01:00:10,830
bereziki
arrakastatsua izan zenak.

827
01:00:11,080 --> 01:00:13,840
Ziurrenik filmetako musikak.

828
01:00:14,070 --> 01:00:19,280
<i>Blade Runner</i>-en soinu-banda
izan da eraginkorrena guretzat.

829
01:00:19,450 --> 01:00:23,490
Txatalen diseinu askok eta
sintetizatzailearekin egindako askok

830
01:00:23,650 --> 01:00:27,950
ia beti egiten dio erreferentzia
<i>Blade Runner</i>-i.

831
01:00:28,110 --> 01:00:31,920
Niretzat atenporala da,
zahartu ez den film bat.

832
01:00:32,080 --> 01:00:34,240
Ederra da.
Soinu-banda, dena da bikaina.

833
01:00:34,410 --> 01:00:37,110
Partitura
hain da extralurtarra.

834
01:00:37,320 --> 01:00:39,530
Ordurarte entzun
gabeko soinuak.

835
01:00:39,700 --> 01:00:42,440
Gaur ere
Vangelisen konposizioa entzunda,

836
01:00:42,610 --> 01:00:44,980
ez dut
parekorik ezagutzen.

837
01:00:45,150 --> 01:00:47,150
Eta saiatzen garenak
asko gara.

838
01:00:48,990 --> 01:00:52,780
Baita Giorgio Moroder ere,
produktore garrantzitsua.

839
01:01:01,160 --> 01:01:04,490
Asko gustatzen zait
baina berandu ezagutu nuen.

840
01:01:04,700 --> 01:01:07,440
Duela 10 urte edo.

841
01:01:07,650 --> 01:01:11,780
Asko gustatzen zaizkit soinu-bandak.
<i>Scarface-</i>en eginiko lana.

842
01:01:11,940 --> 01:01:15,690
Baita <i>Cat People</i>-eko lana ere,
ez da pelikula ezaguna

843
01:01:15,860 --> 01:01:18,700
baina soinu-banda
oso polita du.

844
01:01:19,030 --> 01:01:22,440
Disko musikaren
garaitik zetorren.

845
01:01:22,650 --> 01:01:27,950
Eta bapatean
soinudun paisaiak egiten ditu.

846
01:01:28,110 --> 01:01:30,530
Uste dut
nahasketa interesgarria zela.

847
01:01:30,700 --> 01:01:33,860
Beldurrezko filmetan pentsatu
eta John Carpenter burura.

848
01:01:34,030 --> 01:01:35,300
John Carpenterren filmak.

849
01:01:35,470 --> 01:01:38,870
John Carpenter.

850
01:01:40,700 --> 01:01:43,570
John Carpenter hasi zen

851
01:01:44,070 --> 01:01:48,370
lau notako <i>riff</i> irrigarri horiekin

852
01:01:48,530 --> 01:01:50,700
indartsuak bezain
beldurgarriak.

853
01:01:50,860 --> 01:01:55,860
20 izan baino lehenago, ehun bider
ikusiko nuen <i>Escape From New York.</i>

854
01:01:56,030 --> 01:01:59,110
Betirako buruan gordetzeko
melodiak ditu.

855
01:01:59,530 --> 01:02:00,660
Rock izarra da.

856
01:02:00,820 --> 01:02:02,940
Kursia da esatea
baina outsiderra da.

857
01:02:03,110 --> 01:02:05,700
Jarrera da:
"Popatik status quo-a".

858
01:02:06,030 --> 01:02:08,360
Identifikatzen naiz
bere jarrerarekin:

859
01:02:08,610 --> 01:02:11,200
"Ez dut babestuko
nauen zine-industriarik".

860
01:02:11,370 --> 01:02:14,950
"Bakarrik nago,
baina lortuko dut. Izorra zaitezte."

861
01:02:21,580 --> 01:02:24,530
Carpenterren filmetatik,
zer oroitzen duzu?

862
01:02:25,110 --> 01:02:28,570
Atmosfera hori! Berdina
gertatzen da <i>synthwave-</i>arekin.

863
01:02:28,740 --> 01:02:31,910
Uste dut horregatik
gaudela itsututa Carpenterrekin.

864
01:02:32,200 --> 01:02:34,240
Bera da honen guztiaren aita.

865
01:02:34,410 --> 01:02:38,320
Agian John Carpenterren filmak
lehio dira <i>synthwave-</i>arentzat.

866
01:03:00,710 --> 01:03:03,750
Txikia nintzela,
Kentuckyra joan ginen bizitzera.

867
01:03:04,070 --> 01:03:06,700
Leku arraroa eta
itsusia zen hazteko.

868
01:03:07,520 --> 01:03:11,990
Txikitan denak beldur ematen zidan
eta ume arraroa bihurtu nintzen.

869
01:03:12,480 --> 01:03:13,490
Ez nintzen zoriontsu.

870
01:03:13,990 --> 01:03:16,990
Zinera joaten nintzen
handik ihes egiteko,

871
01:03:17,740 --> 01:03:20,200
mundutik ihes
egiten nuen lekua zen.

872
01:03:20,530 --> 01:03:22,400
Horrek
ematen zion zentzua.

873
01:03:23,820 --> 01:03:26,240
Niretzat filmak
miraria izan ziren.

874
01:03:26,870 --> 01:03:29,610
Konturatu nintzen
norbait zegoela kamera atzean,

875
01:03:30,190 --> 01:03:32,140
norbait dago
hau zuzentzen.

876
01:03:32,820 --> 01:03:37,030
Orduan <i>Forbidden Planet</i>
ikusi nuen 1956an eta esan nuen:

877
01:03:37,230 --> 01:03:39,570
"Hau da.
Hontan egin behar dut lan."

878
01:03:51,740 --> 01:03:55,280
Soinua dardara bat da
gure entzumena zeharkatzen duena.

879
01:03:56,110 --> 01:03:59,700
Musikari eta arteari buruzko
teoria pila bat egongo dira

880
01:03:59,870 --> 01:04:03,530
nola funtzionatzen eta
hunkitzen duten azaltzeko,

881
01:04:03,700 --> 01:04:04,830
nori axola dio?

882
01:04:05,620 --> 01:04:08,780
Artea egingo duzu laborategian?
Ez dut uste.

883
01:04:08,980 --> 01:04:12,610
Artea, nik ulertzen dudan moduan,
emozioen arteko zubia da.

884
01:04:58,570 --> 01:05:00,950
Niretzat
jatorrizko sortzaileak...

885
01:05:01,120 --> 01:05:04,410
sintetizatzailearen soinua
asmatu zutenak,

886
01:05:04,660 --> 01:05:07,740
lehen <i>moog</i>-ak
lortu zituztenak izan ziren.

887
01:05:07,990 --> 01:05:10,280
Keith Emerson eta Wendy Carlos,

888
01:05:10,450 --> 01:05:11,560
Giorgio Moroder...

889
01:05:11,720 --> 01:05:12,780
John Carpenter...

890
01:05:12,950 --> 01:05:15,570
Vangelis,
izugarrizko talentua duena.

891
01:05:15,740 --> 01:05:19,320
Tipo hau ikus dezakezu
orkestra oso baten soinuak egiten,

892
01:05:19,660 --> 01:05:21,690
bera eta sintetizatzailea...

893
01:05:25,450 --> 01:05:27,780
Tomita, musikagile japoniarra.

894
01:05:27,970 --> 01:05:30,130
Talentu handiko
tipoak ziren

895
01:05:30,290 --> 01:05:33,110
une eta leku egokian,
teknologikoki hitz eginda.

896
01:05:33,280 --> 01:05:36,490
Horrelako gauzak
jartzen zizkidan aitonak txikitan.

897
01:05:36,690 --> 01:05:39,070
Gogoan dut
gela honetara ekarri eta

898
01:05:39,230 --> 01:05:41,610
kasko handiak
jartzen zizkidala buruan

899
01:05:41,780 --> 01:05:45,030
eta sintetizatzaileen
mundura ekarri ninduen.

900
01:05:45,200 --> 01:05:47,220
Ez nekien zerk
sortzen zituen soinuok,

901
01:05:47,380 --> 01:05:49,990
harrituta nengoen
eta jakin behar nuen.

902
01:06:14,380 --> 01:06:17,170
Entzuten duen
jendearen gehiengoa

903
01:06:17,510 --> 01:06:19,780
nire antzekoa izango da.

904
01:06:19,950 --> 01:06:26,120
Nahiko frikia, eta ziurrenik
jakingo dute musikaren jatorria.

905
01:06:27,480 --> 01:06:31,010
Ezberdintzen zuena
eta erakarri ninduena komunitatea zen

906
01:06:31,180 --> 01:06:33,820
eta bazekitela
nondik zetozten.

907
01:06:34,020 --> 01:06:37,470
Beste musika agertokiei
berdin-berdin zitzaien.

908
01:06:46,280 --> 01:06:49,910
Tangerine Dream niretzat
eraginkorrak izan ziren.

909
01:06:50,070 --> 01:06:52,190
Sekuentziatzaileak,
makinak...

910
01:06:52,360 --> 01:06:54,990
inprobisazioa musikan...

911
01:06:55,180 --> 01:06:57,990
Batez ere,
70. hamarkada bukaeran.

912
01:07:01,530 --> 01:07:05,200
Tangerine Dream bazen,
baina zuzenekoetan zentratuta zeuden

913
01:07:05,370 --> 01:07:11,410
katedraletan ikuskizunak egiten
eta horrelakoetan.

914
01:07:11,610 --> 01:07:15,570
Eta gero Hollywoodeko
filmentzako musika egiten hasi ziren.

915
01:07:15,740 --> 01:07:18,070
Eta hor jaio zen lotura...

916
01:07:18,280 --> 01:07:20,660
sintetizatzaile-musika
eta irudiaren artean.

917
01:07:20,830 --> 01:07:25,080
Hain atzera bagoaz,
Tangerine Dream izan behar du!

918
01:07:25,280 --> 01:07:29,490
Noski, 80an ezagutu nuen,
baina 70ean hasi ziren.

919
01:07:30,070 --> 01:07:32,650
Nire aitak
<i>Thief </i>erakutsi zidanean,

920
01:07:32,820 --> 01:07:36,370
erakarri ninduena
soinu-banda izan zen

921
01:07:36,570 --> 01:07:39,490
eta esan nuen:
"Zer da musika hau?"

922
01:07:41,740 --> 01:07:44,410
70ean sortu ziren,

923
01:07:44,570 --> 01:07:47,320
baina filmetako soinu-bandak
egin zituzten 80an.

924
01:07:47,490 --> 01:07:51,200
<i>Risky Business</i> ikusi
eta soinu-banda entzutean...

925
01:07:51,360 --> 01:07:54,870
Gogokoena <i>Love On A Real Train</i> da.
Jende askorena uste dut.

926
01:07:56,450 --> 01:07:59,740
Uste dut 80ak oso
bereziak izan zirela musikalki,

927
01:07:59,910 --> 01:08:03,200
sintetizatzaileagatik
eta erabileragatik.

928
01:08:03,570 --> 01:08:07,910
Sorturiko soinu-bandak
sintetizatzaile xumeekin.

929
01:08:08,400 --> 01:08:13,090
Eta instrumentu
horri esker lortu zuen arrakasta,

930
01:08:13,260 --> 01:08:17,700
Giorgio Moroderren
eta 70eko pailazo horien bidez.

931
01:08:17,860 --> 01:08:19,740
Goblin.

932
01:08:19,990 --> 01:08:22,950
Bai, Goblin!
Benetan zoragarria.

933
01:08:23,110 --> 01:08:26,820
Argentorekin egindako
gauzak paregabeak dira

934
01:08:26,990 --> 01:08:29,490
Profondo Rosso-renak moduan,
<i>Suspiria</i>...

935
01:08:29,680 --> 01:08:32,320
Perkusioa, baxua,
gitarra zuzenean,

936
01:08:32,490 --> 01:08:34,450
teklatuak...
Dena bat!

937
01:08:34,620 --> 01:08:38,230
Zoragaria da,
soinu-banda erreaktibo bat.

938
01:08:38,400 --> 01:08:42,060
70eko musika aipatzean,
Jean-Michel Jarre datorkit.

939
01:08:42,230 --> 01:08:44,660
Alde handiz,
nire eragin handiena.

940
01:08:44,820 --> 01:08:48,740
<i>Oxygene</i> diskoan
zuen soinu mota hori...

941
01:08:48,910 --> 01:08:50,940
70ean
hor genuen Kraftwerk.

942
01:08:51,110 --> 01:08:55,200
Gogoko dut <i>Radioactivity</i> abestia,
agian pixka bat <i>synthwave </i>da.

943
01:09:02,740 --> 01:09:08,070
Batzuetan topo egiten duzu zinerako
baino sortzen ez duten musikariekin

944
01:09:08,240 --> 01:09:11,610
edo diskak baino
egiten ez dituztenekin.

945
01:09:11,820 --> 01:09:14,950
Baina Moroder
eta Tangerine Dream

946
01:09:15,110 --> 01:09:18,280
lehenengoak izan ziren
eredu hau erakusten:

947
01:09:18,450 --> 01:09:21,690
bi munduetan
egon zitekeela erakusten.

948
01:09:21,860 --> 01:09:25,110
Horregatik dira
hain eredugarriak guretzat.

949
01:09:25,360 --> 01:09:28,110
Nire ustez
haiei egiten zaien aitorpena da:

950
01:09:28,280 --> 01:09:32,070
Jean-Michel Jarre, Kraftwerk,
musika elektronikoaren aitzindariak

951
01:09:32,240 --> 01:09:36,400
Faltermeyer, Jan Hammer,
eta tipo horiek... Moroder!

952
01:09:37,070 --> 01:09:39,620
Hori zen egiten genuena.
Egiten nuena.

953
01:09:39,790 --> 01:09:43,070
Jende horri, musika elektronikoari
omenaldia egitea.

954
01:09:43,410 --> 01:09:46,770
Jendearen helburua
autentikoago izatea zen.

955
01:09:46,940 --> 01:09:50,080
Zigilu discografikoek
talde onak fitxatzen zituzten.

956
01:09:50,260 --> 01:09:53,280
Irratiak musika ona jartzen zuen.
Hori bukatu zen.

957
01:09:55,280 --> 01:09:58,490
Gehien gustatzen
zaidana da ez duzula pentsatzen,

958
01:09:58,660 --> 01:10:00,830
tripetatik ateratzen zaizula.

959
01:10:00,990 --> 01:10:03,320
Eta agian ez da originala.

960
01:10:03,490 --> 01:10:06,910
Ziur bazela norbait
zuk egiten duzuna egiten zuena

961
01:10:07,070 --> 01:10:08,990
baina ez luke
arazo izan behar.

962
01:10:09,150 --> 01:10:10,860
Artea beti izan da horrelakoa.

963
01:10:11,240 --> 01:10:15,200
Denok gailendu nahi dugu.
Artista orok imitatzen du bestea.

964
01:10:15,360 --> 01:10:19,280
Musika, filmak,
margoak, liburuak... Dena.

965
01:10:19,950 --> 01:10:21,740
Eginda dagoena
hartzen dugu.

966
01:10:22,530 --> 01:10:26,070
Hori da artearen onena!
Giza existentzia.

967
01:10:26,910 --> 01:10:28,870
Hor duzu, zure parean.

968
01:10:29,040 --> 01:10:31,860
Artistek hor utzi
eta zuk har dezakezu apur bat.

969
01:10:32,140 --> 01:10:34,870
Ez hartu gehiegi
eta zeure obra egin.

970
01:11:11,930 --> 01:11:14,230
Bidaiaren bukaerara
iristear gaude,

971
01:11:14,720 --> 01:11:17,970
galdera bat egin nahi dizuet
"synthrider" guztiei:

972
01:11:18,400 --> 01:11:20,660
Polita
iraganerako bidaia, ezta?

973
01:11:21,440 --> 01:11:23,150
Baina nora doa hau?

974
01:11:27,700 --> 01:11:31,520
Oraindik harritzen nau
jendeak galdetzen dizunean

975
01:11:31,680 --> 01:11:33,950
duela asko
eginiko zerbaitengatik.

976
01:11:34,550 --> 01:11:36,140
Interesa sortzeak.

977
01:11:36,490 --> 01:11:39,370
Ni pozik nago
jendeak gozatzen badu,

978
01:11:39,530 --> 01:11:41,320
zerbaiten parte izan banaiz.

979
01:11:41,490 --> 01:11:44,160
Hain ospetsu Nbihurtu eta eroriko da

980
01:11:44,320 --> 01:11:45,870
eta berriz
horteroa izango da.

981
01:11:46,030 --> 01:11:49,530
Baina zenbat falta da?
5,10 urte?

982
01:11:49,710 --> 01:11:50,820
Hobe azkar ibili!

983
01:11:51,080 --> 01:11:55,120
Txikitasunean mantentzeko
ideia hori guztia...

984
01:11:55,360 --> 01:11:57,740
Egin gustatzen zaizun musika!

985
01:11:58,420 --> 01:12:01,210
Ez arduratu
besteek egiten dutenaz.

986
01:12:01,370 --> 01:12:03,450
Ardura al dio norbaiti?

987
01:12:06,320 --> 01:12:09,200
Bizitza aldatu dit,
orain nire bizibidea da.

988
01:12:09,390 --> 01:12:12,160
Baina ez hori bakarrik.
Maite dut egiten dudana.

989
01:12:12,320 --> 01:12:14,990
Musika maite dugu.
Bestela ere egingo genuke.

990
01:12:15,160 --> 01:12:16,570
Nahiko argi dago.

991
01:12:16,740 --> 01:12:19,740
Agertokiko artistak
izango dira utziko dutenak.

992
01:12:19,940 --> 01:12:22,610
Batez ere
zuzenean jotzen dabiltzanak.

993
01:12:22,780 --> 01:12:23,780
Noski!

994
01:12:23,960 --> 01:12:26,860
Hori da talde baten
egotearen onena, jotzea!

995
01:12:27,030 --> 01:12:30,490
Interneten egon zaitezke
edo talde bat izan eta zuzenean jo.

996
01:12:33,990 --> 01:12:38,920
Mainstream izatear dago,
eta hori ez da txarra,

997
01:12:39,080 --> 01:12:43,480
egiten duzuna munduan zehar
entzuten dela jakitea ona baita.

998
01:12:43,650 --> 01:12:46,400
Behar duguna
<i>synthwave-</i>aren lurrina da

999
01:12:46,560 --> 01:12:48,570
denboran zehar bidaiatzeko.

1000
01:12:52,220 --> 01:12:54,750
Sentitzen dut
ez bazara gai <i>synthwave-</i>a

1001
01:12:54,920 --> 01:12:58,240
ondo egiteko,
nostalgia besarkatzeko.

1002
01:12:58,410 --> 01:13:00,530
Hori da osagai nagusia.

1003
01:13:00,710 --> 01:13:03,280
Idazten dudanean,
irudikatzen saiatzen naiz.

1004
01:13:03,450 --> 01:13:05,580
John Hughesen filmeko eszena bat non

1005
01:13:05,780 --> 01:13:08,570
denak institutura
doazen hasierako kredituetan

1006
01:13:08,730 --> 01:13:12,030
edo institutua uzten
amaierako kredituetan.

1007
01:13:19,780 --> 01:13:22,240
Badago errespetu bat 80arekin,
ezta?

1008
01:13:22,610 --> 01:13:28,570
Jendeak ez du
garai hori ahaztu.

1009
01:13:28,730 --> 01:13:31,800
Oraindik irratian
entzuten ditugu abestiak

1010
01:13:31,960 --> 01:13:34,320
eta filmak
ospetsu dira oraindik.

1011
01:13:34,490 --> 01:13:37,740
Irauten duen
balio nostalgiko bat dago.

1012
01:13:37,900 --> 01:13:41,280
Eta hori da
80a bizi izan ez dutenengana

1013
01:13:41,570 --> 01:13:43,860
iristen dena.

1014
01:13:45,140 --> 01:13:47,900
80an jaio ez zen jendearen
mezuak jaso ditut:

1015
01:13:48,060 --> 01:13:51,280
"Ezagutu ez nituen
gauzen falta sentiarazi didazu".

1016
01:13:51,440 --> 01:13:53,710
Eta uste dut interesgarria dela,

1017
01:13:53,880 --> 01:13:56,570
The Midnight
sortu nuenean pentsatu bainuen

1018
01:13:56,740 --> 01:13:58,860
80koegia zirudienean
80agotuko nuela.

1019
01:13:59,030 --> 01:14:01,950
Ez bazaizu 80a gustatzen,
gorroto izango gaituzu.

1020
01:14:02,110 --> 01:14:04,200
Teknikoki, ni ez nintzen jaio...

1021
01:14:05,870 --> 01:14:08,030
Egia da...

1022
01:14:08,240 --> 01:14:11,820
<i>synthwave</i>-aren zale gehienak
ez zirela oraindik jaio.

1023
01:14:12,070 --> 01:14:15,910
Nola izan dezakegu
bizi ez dugun garaiaren nostalgia?

1024
01:14:16,090 --> 01:14:17,990
Niretzat
nostalgia bakarra

1025
01:14:18,150 --> 01:14:21,650
80an bizitza
ederragoa zela pentsatzetik dator.

1026
01:14:21,860 --> 01:14:27,240
Jendeak lasaiago zirudien.
Koloretsuagoa zen.

1027
01:14:27,400 --> 01:14:31,490
Ez dago kolorerik gaur egun.
Bukatu da hori dena.

1028
01:14:31,650 --> 01:14:37,660
Gure belaunaldiaren
nostalgia kolektiboa da

1029
01:14:37,820 --> 01:14:40,310
musikaren kapsulan.

1030
01:14:41,760 --> 01:14:46,060
Bizi ez dutenaren
desira arraro bat da.

1031
01:14:46,440 --> 01:14:50,370
Iraganaren oroitzapen faltsua.
Batez ere, han ez bazinen izan.

1032
01:14:50,530 --> 01:14:53,570
Gauzak berrirudikatzea bezala da...

1033
01:14:53,740 --> 01:14:56,990
zerbait modu jakin batekoa
zela buruan sartu eta

1034
01:14:57,450 --> 01:14:59,620
mitoa iraunaraztea.

1035
01:14:59,780 --> 01:15:01,950
Agian hamarkada
okerrean jaio ginen.

1036
01:15:04,660 --> 01:15:06,610
Espero dut jendeak

1037
01:15:06,780 --> 01:15:09,160
80a izuarria
izan zela ez esatea.

1038
01:15:09,320 --> 01:15:11,450
Ez baita
nire musikaren helburua.

1039
01:15:11,610 --> 01:15:15,580
Niretzat 80a gai bat da,
tresna, ez egia absolutua.

1040
01:15:15,740 --> 01:15:17,950
Baina egia da jendeak
esaten dizula:

1041
01:15:18,340 --> 01:15:20,630
"Ez da
nahikoa laurogeiko".

1042
01:15:23,570 --> 01:15:27,190
Barregura ematen dit.
Ez dute ulertu.

1043
01:15:27,950 --> 01:15:30,370
Perfektua da
"lehen hobea zen" esateko.

1044
01:15:30,570 --> 01:15:33,230
Baina ez dakit egia den.
Ez dut uste, baina...

1045
01:15:33,400 --> 01:15:36,400
Ez du zentzurik.
Musika da, ezin da azaldu.

1046
01:15:36,570 --> 01:15:39,070
Jendeak entzutea nahi duzu
eta gustatzea.

1047
01:15:39,240 --> 01:15:41,650
"Ados,
orain leku berean gaude".

1048
01:15:41,820 --> 01:15:43,740
Gozatu,
ez ahaztu hilko zarela.

1049
01:15:43,930 --> 01:15:45,180
Azken klaketa!

1050
01:16:04,240 --> 01:16:06,490
Mezu hau
artista guztiei zuzenduta.

1051
01:16:06,690 --> 01:16:09,580
Itzaletan zaudetenoi,
zuen ordenagailuen,

1052
01:16:09,740 --> 01:16:12,860
avatarren eta maskaren atzean.

1053
01:16:13,030 --> 01:16:14,320
Mutil galduari,

1054
01:16:14,510 --> 01:16:16,080
neska ausartari,

1055
01:16:16,890 --> 01:16:18,570
zaharrenei eta gazteenei.

1056
01:16:19,280 --> 01:16:22,320
Inspirazioa
iraganean bilatzen dutenei

1057
01:16:22,510 --> 01:16:24,980
eta etorkizuna desira dutenei.

1058
01:16:25,830 --> 01:16:27,740
Bai,
mezu hau zuentzat da,

1059
01:16:27,920 --> 01:16:30,340
logelatik
entzuten ari zaretenontzat.

1060
01:16:30,740 --> 01:16:34,320
Zaia da
zerbait berria eta apurtzailea egitea,

1061
01:16:34,490 --> 01:16:36,320
oraindik egin ez dena egitea.

1062
01:16:39,820 --> 01:16:42,700
Uste dut jendeak
nahi duena sortu behar duela.

1063
01:16:45,620 --> 01:16:49,700
Sortu eta argitaratu,
inork ez baitu entzungo

1064
01:16:49,890 --> 01:16:52,110
zuen disko gogorrean
gelditzen bada.

1065
01:16:55,320 --> 01:16:59,410
Gogoratu, zuen arteak
mundua aldatu dezake .

1066
01:17:00,240 --> 01:17:01,990
Horren zain naukazue.

1067
01:17:02,230 --> 01:17:04,900
Maitasunez,
John Carpenter.

1068
01:17:19,610 --> 01:17:22,590
Film hau 2016an
crowfunding kanpainan lagundu zuten

1069
01:17:22,780 --> 01:17:24,700
700 <i>synthrider-</i>ei eskainita dago.

1070
01:17:24,870 --> 01:17:27,740
Zuei esker egin dugu.
Zuen laguntzarik gabe

1071
01:17:27,920 --> 01:17:29,330
ez genukeen egingo.

1072
01:17:29,490 --> 01:17:31,110
Ez dugu ahaztuko.

1073
01:17:43,110 --> 01:17:48,450
www.subtitulam.com
Itzultzailea/Esti Unanue